Giardioza (łac. giardiosis) inna nazwa choroby to lamblioza choroba zakaźna wywoływaną przez lamblie, pierwotniaki pasożytujące w jelicie cienkim. Choroba jest powszechna w krajach Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej. Ale przypadki lambliozy są również diagnozowane w Europie. Dlatego terminowe rozpoznanie lambliozy u dzieci i dorosłych jest niezwykle ważne w celu szybkiego leczenia.
Pierwotniaki z gatunku Giardia intestinalis (ogoniastek jelitowy) wywołuje chorobę lambliozę. Inne łacińskie nazwy tego pasożyta to Giardia duodenalis oraz, stosowana głównie w Stanach Zjednoczonych, Giardia lamblia.
Ogoniastek jelitowy należy do wiciowców. Jest jednym z ewolucyjnie najstarszych eukariontów i pierwszym pierwotniakiem pasożytniczym zauważonym pod mikroskopem. Występuje w postaci trofozoitów i cyst.
Giardia to jednokomórkowy mikroskopijny pasożyt, który może namnażać się w ludzkim jelicie cienkim. W przypadku zakażenia tym pasożytem i pojawieniu się klinicznych objawów choroby wymagane jest odpowiednie leczenie lambliozy.
Choroba lamblioza ma przebieg łagodny i ciężki. W niektórych przypadkach nosiciele lamblii sami nie chorują, ale mogą zarazić innych, ponieważ ich ciało służy jako bezpieczny pojemnik na patogeny.
Czynnik sprawczy choroby lambliozy
Giardia to jednokomórkowy pasożyt, który jest bardzo aktywny w sprzyjających warunkach. Czynnik wywołujący lambliozę może występować w dwóch postaciach: trofozoitów i cyst. Trofozoity rozmnażają się aktywnie, powodując negatywne objawy. Cysty są wielkości 8–12 μm, kształtu owalnego, które chronią nieuformowane trofozoity przed agresywnymi czynnikami.
Giardia istnieją w dwóch formach trofozoitów i cyst, które w trakcie swojego życia przechodzą jedna w drugą.
Trofozoit jest aktywną, żywotną formą istnienia lamblii. W tej postaci pasożyty aktywnie rosną, namnażają się w jelicie cienkim (głównie w dwunastnicy), a następnie w niesprzyjających warunkach lub w celu dalszego rozprzestrzeniania przechodzą do kolejnego etapu rozwoju cyst. Trofozoit pod mikroskopem ma kształt gruszki, na jednej z powierzchni znajduje się rodzaj dysku, za pomocą którego pasożyty dość mocno przyczepiają się do wewnętrznej ściany jelita.
Cysty są formacjami zaokrąglonymi. Torbiel jest powłoką ochronną, pod którą niezawodnie zachowuje się przed niekorzystnymi czynnikami środowiskowymi młody, jeszcze nie w pełni ukształtowany trofozoid.
Sposób życia lamblii jest pasożytniczy gdy dostanie się do żołądka z pożywieniem, wodą i innymi produktami, błona ochronna cyst rozpuszcza się pod wpływem soku żołądkowego i wydostają się młode trofozoity, które następnie wnikają dalej wzdłuż przewodu pokarmowego do dwunastnicy.
Będąc w jelicie cienkim, lamblie aktywnie przyczepiają się do kosmków błony śluzowej, zaczynają rosnąć i rozmnażać się. Cykl życiowy pasożytów kończy się po kilku podziałach, powstaniu cyst, które następnie wraz z kałem wychodzą do środowiska.
Główną drogą zakażenia lambliozą jest fekalno-ustna. Cysty z odchodami ludzkimi lub zwierzęcymi dostają się do środowiska zewnętrznego. W zbiornikach wodnych są zdolne do przetrwania przez kilka miesięcy. Czynniki czyli cysty wywołujące lambliozę mogą wytrzymać zamarzanie, wzrost temperatury do 50 ° C. Giną po ugotowaniu.
Jak możesz się zarazić lambliozą ?
Cysty pierwotniaka pasożytniczego pozostają żywotne w środowisku zewnętrznym przez około 90 dni. Dostają się do ludzkiego ciała w następujący sposób:
-
Woda. Pasożyty przenoszone są przez surową wodę wodociągową, dlatego gotowanie jest niezbędnym środkiem zapobiegawczym.
-
Kontakty oraz w gospodarstwie domowym lub pracy. Giardioza jest chorobą zaraźliwą, przenikanie patogenu jest możliwe poprzez zwykłe artykuły gospodarstwa domowego, uściski dłoni z zakażoną osobą. Innym czynnikiem ryzyka jest nieprzestrzeganie zasad higieny osobistej.
-
Przez produkty żywnościowe bez obróbki termicznej. Żywność nieprzetworzona termicznie (mięso, ryby), źle umyte owoce, jagody, warzywa owoce.
Możliwe też jest zachorowanie przez myszy, jak i zwierzęta domowe psy, koty mogą przenosić cysty. Trzeba też wspomnieć o muchach, które są szczególnie aktywne w miesiącach letnich i mogą z odchodów przenosić cysty na produkty żywnościowe. W ciepłych miesiącach kąpiel w zbiornikach wodnych w których znajdują się cysty lambliozy też może być drogą zainfekowania się giardiozą.
Klasyfikacja choroby lambliozy:
-
Giardioza (bezobjawowa postać choroby lamblioza) – chory człowiek nie ma oznak choroby, ale jednocześnie uwalnia do środowiska chorobotwórcze lamblie.
-
Postać jelitowa giardiozy, objawia się dysfunkcją jelit.
-
Postać wątrobowo-żółciowa giardiozy jest naruszeniem funkcji wątroby, dróg żółciowych.
-
Giardioza jako choroba współistniejąca, gdy choroba podstawowa (atopowe zapalenie skóry (alergia skórna), celiakia (choroba genetyczna, w której białko glutenowe powoduje uszkodzenie błony śluzowej jelita cienkiego i zaburzony jest proces wchłaniania)) powoduje spadek odporności i łączą się różne infekcje, np. giardioza.