Zakażenie wirusem cytomegalii jest szeroko rozpowszechnioną infekcją wirusową charakteryzującą się różnymi objawami, od bezobjawowych do najcięższych postaci uogólnionych z uszkodzeniem narządów wewnętrznych i ośrodkowego układu nerwowego.
Cytomegalowirus (CMV) (z greckiego cyto-, „komórka” i megalo-, „duży”) to rodzaj wirusów z rzędu Herpesvirales, z rodziny Herpesviridae z podrodziny Betaherpesvirinae. Ich naturalnymi żywicielami są małpy oraz ludzie. Cytomegalowirus jest wirusem opryszczki typu 5.
Zakażenie wirusem cytomegalii, czyli cytomegalią, jest przewlekłą herpeswirusową chorobą, która może zaatakować prawie wszystkie narządy i układy: przewód pokarmowy, układ oskrzelowo-płucny i moczowo-płciowy.
Szacuje się iż 80% wszystkich ludzi na świecie jest zarażonych CMV, ale większość nie ma z tym problemów. Chyba że mówimy o niedoborach odporności, ciąży i rozwoju wewnątrzmacicznym.
Stopień zakażenia wirusem cytomegalii oraz stopień zakażenia organizmu zależy od warunków społeczno-ekonomicznych, pochodzenia etnicznego, praktyki opieki medycznej nad noworodkami i małymi dziećmi oraz czasu stosunku płciowego.
W komórkach ludzkiego ciała cytomegalowirus może pozostać w nim na całe życie.
Tylko ludzie są rezerwuarem i źródłem infekcji. Wirus można znaleźć w ślinie, mleku, moczu, kale, nasieniu i wydzielinie szyjki macicy.
U 20-30% zdrowych kobiet w ciąży CMV jest obecny w ślinie, 3-10% w moczu, 5-20% w kanale szyjki macicy lub wydzielinie pochwy.
Krew około 1% dawców zawiera cytomegalowirus.
Chociaż cząsteczki wirusa można znaleźć w całym ciele, wirus cytomegalii jest najczęściej związany z gruczołami ślinowymi.
Sposoby transmisji cytomegalii
Wcześniej infekcję wirusem cytomegalii nazywano „chorobą pocałunków”, ponieważ wierzono, że przenosi się ją tylko przez pocałunki.
Zakażenie wirusem cytomegalii rozprzestrzenia się nie tylko przez ślinę podczas bliskiego kontaktu, ale także podczas stosunku płciowego, przez krew, od ciężarnej matki do płodu, a także poprzez kontakt domowy.
Największym zagrożeniem dla płodu jest infekcja pierwotna we wczesnej ciąży. Patogen, który dostał się do płodu przez krew we wczesnych stadiach ciąży, powoduje powstawanie wad wrodzonych.
W przypadku infekcji kanału szyjki macicy u kobiety w ciąży, infekcja płodu może wystąpić podczas porodu, podczas przejścia płodu przez kanał rodny.
Główną drogą zakażenia dziecka poniżej pierwszego roku życia jest przeniesienie wirusa przez mleko matki.
Źródłem infekcji dla dzieci w wieku poniżej 5-6 lat są matki, które wydalają wirusa ze śliną lub moczem.
Dzieci w zorganizowanych grupach częściej zarażają się kontaktem i życiem codziennym.
Zakażenie w wieku 16-30 lat zwykle następuje poprzez bliski kontakt poprzez pocałunki i stosunek seksualny.
Transfuzja krwi i inne manipulacje krwią mogą również prowadzić do infekcji CMV.
Cytomegalia objawy
W zdrowym organizmie wirus nie objawia się w żaden sposób, ale może być śmiertelny dla osób z niedoborami odporności: dla pacjentów zakażonych wirusem HIV, po przeszczepie narządu, jak i dla noworodków oczekujących na przeszczep.
W przypadku wrodzonego zakażenia wirusem cytomegalii charakter zmiany płodowej zależy od okresu jej zakażenia. Ostra infekcja matki jest szczególnie niebezpieczna w pierwszych 20 tygodniach ciąży.
Do czego może prowadzić infekcja we wczesnych stadiach ciąży?
Samoistne poronienie;
Wewnątrzmaciczna śmierć płodu;
Poważne wady wrodzone (bezmózgowie, małogłowie, wodogłowie, naruszenie struktury płuc, drzewo oskrzelowe, nieprawidłowości w budowie nerek itp.).
W większości przypadków wady wrodzone są nie do pogodzenia z życiem.
Gdy CMV jest zakażony w późniejszych stadiach ciąży, nie dochodzi do powstawania wad rozwojowych.
Do czego prowadzi infekcja dziecka cytomegalowirusem podczas porodu?
Objawy kliniczne pojawiają się zwykle 1–2 miesiące po porodzie.
Uszkodzenie płuc (zapalenie płuc);
Przedłużona żółtaczka;
Powiększenie wątroby, śledziony;
Choroba nerek;
Choroby przewodu żołądkowo-jelitowego;
Niedokrwistość.
Choroba może być długotrwała i nawracająca.
U mężczyzn CMV może wpływać na prostatę i jądra. U kobiet na wewnętrzną warstwe macicy, jajników, szyjki macicy, pochwy.
Maksymalna śmiertelność z powodu infekcji wirusem cytomegalii występuje po 2-4 miesiącach.
Jak można podejrzewać, że dana osoba jest zarażona CMV?
U zdrowych osób choroba może w ogóle się nie objawiać, a osoba może nawet nie wiedzieć, że została zarażona. Rzadziej choroba przebiega w postaci ostrej CMV, która objawowo przypomina mononukleozę zakaźną :
Obrzęk węzłów chłonnych;
Temperatura ciała powyżej 38 stopni;
Osłabienie, zmęczenie, brak apetytu;
Ból mięśni i stawów;
Silny ból gardła, zapalenie migdałków;
Ból głowy.
Z reguły powrót do zdrowia następuje w ciągu 2 tygodni.
W ciężkich przypadkach:
Uszkodzenie wątroby;
Żółtaczka;
Ból klatki piersiowej;
Kaszel;
Duszność;
Biegunka;
Ból brzucha.
U pacjentów z niedoborem odporności CMV jest cięższy, ponieważ wirus szybko rozprzestrzenia się w organizmie i powoduje:
Uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego z możliwymi drgawkami, śpiączka;
Ciężka biegunka;
Zapalenie płuc, trudności w oddychaniu;
Zapalenie siatkówki (uszkodzenie siatkówki);
Zapalenie wątroby (uszkodzenie wątroby).
Zakażenia można podejrzewać na podstawie ogólnego badania krwi, w którym poziom limfocytów przekracza 50% (u dorosłych) i 72% (u dzieci poniżej 4,5 roku życia) i pojawiają się limfocyty atypowe (komórki jednojądrzaste).
Dlaczego cytomegalowirus jest tak podstępny?
Cytomegalowirus charakteryzuje się wysokim tropizmem (miłością) do komórek gruczołów ślinowych i występuje tam tylko w formie zlokalizowanej.
Cytomegalowirus może infekować dowolne komórki prawie wszystkich narządów wewnętrznych.
Cytomegalia jest przewlekłą, uporczywą infekcją ludzką. Raz zarażona osoba zostaje zarażona na zawsze, ale dla zdrowych ludzi nie jest to niebezpieczne.
Rozwój cytomegalii wiąże się z utratą kontroli immunologicznej nad utajonym stanem CMV.
Okres inkubacji cytomegalii wynosi od 20 do 60 dni.
Cytomegalowirus jest przenoszony przez bliski kontakt fizyczny. Może to nastąpić poprzez płyny ustrojowe:
-Ślina;
- Krew (do transfuzji krwi i przeszczepów narządów);
- Mleko matki;
-Nasienie;
-Wydzieliny pochwy.
W czasie ciąży infekcja następuje przez łożysko lub bezpośrednio podczas porodu.
Zakażenie jest możliwe poprzez pocałunek lub kontakt z przedmiotami, w których znajdują się cząsteczki śliny lub moczu chorego.
Większość osób zaraża się w dzieciństwie, najczęściej w żłobku lub przedszkolu, tj. gdzie jest dużo kontaktu między dziećmi. Rzadziej infekcja występuje w wieku 10-35 lat.
Powikłania zakażenia wirusem cytomegalii
Zapalenie opłucnej i płuc;
Zapalenie mięśnia sercowego;
Artretyzm;
Naruszenie wrażliwości;
Zapalenie mózgu.
Obserwuje się również niespecyficzne powikłania, które wynikają z dodania wtórnej infekcji bakteryjnej. Mówimy o ropnych powikłaniach. W tym przypadku temperatura ciała wzrasta do 40-41 stopni i pojawia się odpowiedni obraz kliniczny uszkodzenia narządów wewnętrznych.
Zapobieganie infekcji wirusem cytomegalii
Doradzając kobietom w ciąży lub planując ciążę, należy poinformować o głównych źródłach i drogach zakażenia (seks z partnerami zakażonymi CMV, kontakt fizyczny podczas codziennej opieki nad dzieckiem w domu lub kontakt zawodowy z małymi dziećmi w szpitalach, domach dziecka, placówkach przedszkolnych). ).
Aby zmniejszyć ryzyko pierwotnej infekcji CMV u kobiet w ciąży stosuj barierowe środki antykoncepcyjne podczas stosunku płciowego, przestrzegaj zasad higieny osobistej (myj ręce po dotknięciu klamek, dotknięciu zabawek poplamionych śliną, moczem dziecka), nie zaleca się jeść lub pić po dzieciach, używaj wspólnych naczyń, nie możesz lizać smoczka. Unikaj całowania w usta niemowląt, które mogą ślinić się wirusem.
Planując transfuzję krwi wcześniakowi lub osobie dorosłej z osłabionym układem odpornościowym, konieczne jest sprawdzenie krwi i jej składników na obecność DNA CMV.
CYTOMEGALIA ICD-10: B25
B25.0 - Cytomegalowirusowe zapalenie płuc (J17.1*)
B25.1 - Cytomegalowirusowe zapalenie wątroby (K77.0*)
B25.2 - Cytomegalowirusowe zapalenie trzustki (K87.1*)
B25.8 - Inne choroby wywołane przez wirusa cytomegalii
B25.9 - Choroba wywołana przez wirusa cytomegalii, nie określona