Jak rozpoznać raka skóry objawy rodzaje diagnoza leczenie

Ogólne informacje o budowie i funkcji skóry.

Zewnętrzną powłokę naszego ciała reprezentuje skóra . Skóra ma złożoną strukturę i spełnia ważne funkcje:

• Skóra jest praktycznie odporna na substancje i mikroorganizmy;

• Mocna i elastyczna skóra chroni narządy wewnętrzne przed wpływami mechanicznymi i chemicznymi;

• Woda, sole mineralne i inne produkty przemiany materii są wydalane przez skórę wraz z potem;

• Receptory skóry zapewniają połączenie organizmu ze środowiskiem zewnętrznym;

• Skóra pełni funkcję termoregulacyjną;

• Dzięki zawartemu w niej pigmentowi melaniny skóra chroni narządy wewnętrzne przed promieniami ultrafioletowymi;

• Syntetyzuje witaminę D.

Poprzez specjalne receptory czuciowe skóry osoba odczuwa ból, zimno, ciepło, ciśnienie, wibracje.

DUŻA GALERIA ZDJĘĆ =>> CHOROBY SKÓRNE 

Skóra składa się z trzech warstw: naskórka , skóry właściwej (sama skóra) i podskórnej tkanki tłuszczowej .

Najbardziej powierzchowną strukturą skóry jest naskórek , który składa się z warstwy komórek podstawnych, kolczystych, ziarnistych i warstwy rogowej naskórka. Ze względu na zdolność do namnażania się komórek naskórka następuje szybka odbudowa górnej warstwy  

Warstwa rogowa naskórka , składająca się z ciasno przylegającej warstwy rogowej naskórka (zrogowaciałych komórek nabłonka), chroni organizm przed mechaniczną penetracją różnych drobnoustrojów i nie przepuszcza wilgoci.

Pod naskórkiem znajduje się skóra właściwa lub sama skóra. Składa się ze splecionych ze sobą włókien kolagenu, elastycznych i retikuliny tkanki łącznej w postaci siatki, która nadaje skórze siłę, jędrność i elastyczność. Skóra właściwa zawiera znaczną część potu, gruczołów łojowych i mieszków włosowych. Ponadto skóra właściwa zawiera naczynia krwionośne i różne receptory nerwowe. Najgłębsza część skóry jest zbudowana z podskórnej tkanki tłuszczowej.

Budowa skóry zdjęcie:

Co to jest rak skóry?

Rak skóry jest nowotworem złośliwym, który rozwija się na tkance powłokowej (nabłonkowej) skóry. Ta postać nowotworów występuje częściej u osób w wieku 50-70 lat, mniej więcej w równym stopniu u mężczyzn i kobiet. Guz może być zlokalizowany na dowolnej części ciała, ale według statystyk dominującą lokalizacją jest skóra głowy i szyja (65%), kończyny górne i dolne (15%). Według statystyk zachorowalność na raka skóry stanowi około 5% całkowitej zachorowalności na raka.

Rodzaje i stadia nowotworu skóry

Kilka rodzajów raka mieści się w definicji raka skóry. Każda z tych chorób ma swoje własne objawy, mają inne pochodzenie i rokowanie.

Są takie złośliwe guzy skóry:

• Rak podstawnokomórkowy - (łac. carcinoma basocellulare, basalioma, ang. basal cell carcinoma, BCC) 
  Występuje częściej niż inne rodzaje raka skóry. Nowotwór powstaje z komórek naskórka i wygląda jak mały guzek z wystającą siecią naczyń krwionośnych. Gdy guz się rozwija, zaczyna krwawić i prawdopodobnie pojawią się wrzody. Najczęściej jest zlokalizowany na twarzy. Różni się powolnym rozwojem. Nie ma przerzutów. Przy odpowiednim i terminowym leczeniu osiąga się całkowite wyleczenie.

• Rak kolczystokomórkowy skóry, rak płaskonabłonkowy (łac. carcinoma spinocellulare, ang. squamous cell carcinoma, SCC) – nowotwór złośliwy skóry wywodzący się z komórek naskórka. 
  Guz przypomina brodawkę i jest przymocowany do cienkiej łodygi. Czasami na powierzchni tworzą się łuski. Lekkie dotknięcie może uszkodzić guz. Może osiągnąć rozmiar kilku centymetrów. W przeważającej większości przypadków znajduje się na dolnej wardze. Można go również umieścić w ustach. Wnika w głębokie warstwy skóry, może powodować przerzuty.

• Czerniak .
  Najbardziej agresywny rodzaj raka skóry. Powstaje z komórek barwnikowych w miejscu pieprzyków lub piegów. Kret puchnie, powiększa się, zmienia kształt i kolor. Rośnie szybko i może dawać przerzuty nawet we wczesnych stadiach.

Przyczyny i czynniki ryzyka raka skóry

Istnieje wiele przyczyn i czynników ryzyka, które odgrywają znaczącą rolę w powstawaniu i rozwoju raka skóry:

Rak skóry zwykle rozwija się na tle wcześniejszych zmian skórnych.

Istnieją tak zwane choroby przedrakowe lub przedrakowe: kseroderma barwnikowa, choroba Bowena, choroba Pageta i inne.

Długotrwała ekspozycja na promienie ultrafioletowe słońca

Promieniowanie jonizujące.

Długotrwała ekspozycja termiczna, oparzenia.

Urazy chemiczne, mechaniczne (zagrożenia zawodowe, które mogą powodować raka skóry to: żywica, smoła, barwniki, sadza, paliwa i smary itp.).

Obecność przewlekłych procesów zapalnych skóry, przewlekłych wrzodów, przetok, blizn.

Dystroficzne zmiany skórne (atrofia starcza, róg skórny, keratoacontoma, leukoplakia).

Anomalie rozwojowe i deformacje nabłonka (znamiona, miażdżyca, torbiele skórne).

Objawy, oznaki pojawienia się i rozwoju choroby.

Przed pojawieniem się i rozwojem raka skóry u ludzi zawsze obserwuje się tak zwane „ stany przedrakowe ”. Obejmują one:

• Długotrwałe, nie gojące się owrzodzenia skóry;

• Procesy zapalne;

• Łagodne guzy skóry (brodawczaki, brodawki);

• Choroby skóry (egzema, łuszczyca, liszaj itp.);

• Blizny po oparzeniach, ranach, od mrożeniach;

• Odprowadzenia pooperacyjne.

Rozwój guza zaczyna się od pojawienia się na skórze małego, bezbolesnego guzka lub plamki, która unosi się nieco ponad powierzchnię skóry, ma żółtawy, brązowy, matowo biały kolor i gęstą teksturę.

Z biegiem czasu guz powiększa się i przyjmuje postać gęstej płytki, lekko unoszącej się nad skórą. Jego powierzchnia jest gładka lub chropowata, krawędzie wystają w postaci gęstego wałka.

W przyszłości erozja pojawia się w środku ogniska, wrzód pokryty skorupą, po usunięciu mogą pojawić się kropelki krwi.

Nieleczony guz nacieka otaczającą tkankę i staje się nieruchomy.

Rzadziej guz wygląda jak gęsty, wznoszący się ponad powierzchnię, łatwo krwawiący węzeł na szerokiej podstawie, przypominający kalafior pokryty skórką.

Etapy raka skóry

Ustalenie stadium choroby jest niezbędne do zaplanowania taktyki leczenia.

W tym celu wykonuje się badanie rentgenowskie narządów klatki piersiowej oraz dodatkowe metody, takie jak: badanie ultrasonograficzne narządów jamy brzusznej i regionalnych węzłów chłonnych;
RTG kości lub tomografia komputerowa dotkniętego obszaru (z pierwotnie zaawansowanymi procesami nowotworowymi i postaciami przerzutowymi guza).

• Rak przedinwazyjny stopnia 0 - Rak w miejscu, CIS (łac. carcinoma in situ, rak przedinwazyjny, rak 0 stopnia (określenie klinicznego zaawansowania)) – postać nowotworu, który ograniczony jest do jednej tkanki danego narządu i nie przekracza jej granicy (np. rak śródnabłonkowy).;

• Guz w I stopniu zaawansowania do 2 cm w największym wymiarze;

• Guz w stadium II większy niż 2 cm w największym wymiarze;

• Guz III stopnia z inwazją do głębokich struktur zewnątrz skórnych (mięśnie, kości, chrząstka, szczęka i oczodół) lub pojedynczy przerzut do węzłów chłonnych o wielkości nie większej niż 3 cm;

• IV stopień guza dowolnej wielkości z przerzutami w węźle chłonnym większym niż 3 cm, liczne przerzuty, w tym w innych narządach (płuca, wątroba, kości)

Etapy raka skóry zdjęcie:

Grupy ryzyka i czynniki predysponujące do rozwoju raka skóry

Czynniki przyczyniające się do rozwoju raka skóry obejmują promieniowanie ultrafioletowe, promieniowanie jonizujące, immunosupresję, przewlekłe urazy skóry i narażenie skóry na chemiczne czynniki rakotwórcze.

Do substancji o działaniu rakotwórczym na skórę zaliczamy sadzę, produkty destylacji nafty surowej, parafiny, łupki szkockie, smołę węglową i brunatną, a także ich pochodne (kreozot, antracen, anilina), arsen, w tym jako składnik węgla, węgla oraz pył brykietowy itp.

W większości przypadków rozwój raka skóry, zwłaszcza płaskonabłonkowego, poprzedzony jest przedrakowymi zmianami skórnymi. Obowiązkowe czynniki przedrakowe obejmują skórę pergaminowa (skóra pergaminowata i barwnikowa, łac. xeroderma pigmentosum) , chorobę Bowena i chorobę Pageta. Dwie ostatnie z tych chorób są obecnie uważane za nowotwory śródnabłonkowe (przedinwazyjne). Fakultatywny stan przedrakowy skóry obejmuje rogowacenie słoneczne (rogowacenie starcze), róg skórny, rogowiak kolczystokomórkowy, blizny, długotrwałe nie gojące się wrzody i przewlekłe zapalenie skóry.

Xeroderma pigmentosum (skóra pergaminowata barwnikowa, XP) jest rzadką chorobą dziedziczoną w sposób autosomalny recesywny, u podłoża której leżą zaburzenia naprawy uszkodzeń DNA, wywołanych między innymi promieniowaniem nadfioletowym. Choroba ta występuje w Europie i Stanach Zjednoczonych z częstością 1–4 przypadków na 1 000 000 populacji i objawia się zaburzeniami czynności skóry, oczu oraz układu nerwowego. Na pierwszy plan wysuwają się zmiany skórne. U pacjentów cierpiących na XP pod wpływem promieniowania UV dochodzi do powstawania na skórze rumienia, bolesnych pęcherzy, owrzodzeń, przebarwień. Ostatnim ogniwem ewolucji tych zmian są nowotwory złośliwe skóry — rak płaskonabłonkowy, podstawnokomórkowy i czerniak złośliwy.

Zdjęcia choroba skóra pergaminowata barwnikowa

Choroba Bowena jest stanem przedrakowym, który wielu ekspertów określa jako rak płaskonabłonkowy in situ. Choroba jest złośliwą zmianą skórną i została nazwana na cześć amerykańskiego dermatologa Johna Bowena. Nowotwór z zewnątrz reprezentuje obszar naskórka, pomalowany na czerwono, z niejednorodną obwódką. Z reguły chorobę rozpoznaje się u starszych pacjentów, częściej u kobiet (do 80% przypadków). Typowym miejscem lokalizacji nowotworu jest dolna część nóg, chociaż takie nowotwory mogą wystąpić w absolutnie każdej części ciała, w tym nawet w błonach śluzowych. Choroba postępuje powoli, przez lata, ale zawsze kończy się rozwojem inwazyjnego raka.

Choroba Bowena zdjęcia poniżej:

Pozasutkowa postać choroby Pageta (EMPD Extrammamary Paget´s disease) jest rzadką postacią raka śródnaskórkowego wywodzącego się z gruczołów apokrynowych skóry. Typowa lokalizacja zmian chorobowych obejmuje srom, okolicę okołoodbytniczą, prącie i worek mosznowy, czyli okolice bogate w gruczoły apokrynowe i ekrynowe. Rzadziej spotyka się zajęcie przez proces nowotworowy górnej części ud, pośladków, pach, okolicy pępka. Choroba rozwija się powoli, ale zawsze przekształca się w raka inwazyjnego.

Pozasutkowa choroba Pageta zdjęcie poniżej:

Rogowacenie słoneczne występuje na obszarach skóry nieosłoniętych ubraniem. Najczęściej rogowacenie słoneczne zlokalizowane jest na twarzy, ustach, uszach, grzbiecie dłoni, przedramionach, skórze głowy lub szyi. Proces przebiega powoli i jest częściej obserwowany u osób, które ze względu na swoją pracę muszą przebywać na słońcu przez długi czas. Choroba objawia się pojawieniem się łuszczących się płytek wielkości ziarna soczewicy w połączeniu z przewlekłym zapaleniem skóry wywołanym promieniowaniem słonecznym.

Rogowacenie słoneczne zdjęcia choroby:

Łuski są twarde, w dotyku przypominają szorstki papier ścierny i ściśle przylegają do skóry. Klęska może być wielokrotna. Po usunięciu zrogowaciałych łusek z powierzchni płytki, obserwuje się odbarwienie lub słaby zanik tkanki podstawowej. Wypukłe formy rogowiaka starczego pokryte są masywnymi zrogowaciałymi łuskami o brudnym szarym kolorze.

Niektóre z jego ognisk czasami zanikają spontanicznie, ale potem powracają. Według różnych autorów złośliwość występuje w 9–25% przypadków.

Róg skórny  to łagodny wzrost skóry, często obserwowany u osób starszych. Objaw rogów skórnych ma postać gęstej, warstwowej zrogowaciałej masy, często o kształcie cylindrycznym. Róg skórny ma ciemny lub żółtawo-brązowy odcień i gęstą teksturę.
Powierzchnia rogówki skórnej jest gładka lub pokryta wieloma rowkami. Róg skórny może dorastać do kilku centymetrów. Najczęściej róg skórny pojawia się na twarzy (policzki, powieki, okolica skroniowa, dolna warga, obszar trójkąta nosowo-wargowego). Czasami dotyczy to skóry głowy, szyi, uszu.
Róg skórny jest pierwotny (to znaczy rozwija się bez wyraźnego powodu) i wtórny (na tle przewlekłego zapalenia, brodawek, brodawczaków, miażdżycy i innych formacji na skórze). Do rozwoju rogu skórnego konieczna jest predyspozycja, która realizuje się przy przewlekłym miejscowym podrażnieniu o bardzo różnym charakterze. Wśród czynników prowokujących odnotowuje się mikrourazy, co jest istotne w przypadku rozwoju rogów skórnych na zdrowo wyglądającej skórze, aktynicznego uszkodzenia naskórka, infekcji wirusowej itp.
Róg skórny uważany jest za przedrakowy lub rodzaj raka skóry i wymaga szybkiego i radykalnego leczenia.

Róg skórny galeria zdjęć:

Rogowiak kolczystokomórkowy skóry  jest łagodnym nowotworem pochodzenia naskórkowego, w niektórych przypadkach z tendencją do złośliwości. W zależności od kształtu guza towarzyszy mu tworzenie się jednego lub więcej węzłów na skórze twarzy, kończyn i tułowia. Nowotwory rosną szybko, ale potem mogą samoistnie zniknąć, pozostawiając blizny. Rogowiak kolczystokomórkowy jest guzem półkulistym o średnicy do 1-1,5 cm z zagłębieniem w kształcie krateru pośrodku, utworzonym przez zrogowaciałe masy. Nabłonek pokrywający wisi nad krawędzią krateru.

Guz jest zlokalizowany głównie na twarzy i dłoniach i rozwija się u osób starszych (po 60 latach), ale czasami obserwuje się go po 20-30 latach. Rośnie dość szybko przez pierwsze 2-4 tygodnie, następnie stabilizuje się i po 6-8 miesiącach. może zniknąć, pozostawiając odbarwioną bliznę. Czasami powtarza się wielokrotnie na przestrzeni wielu lat.

Ze względu na złożoność diagnostyki różnicowej rogowiaka kolczystokomórkowego i raka skóry opartą wyłącznie na danych klinicznych, a niekiedy na obrazie histologicznym, najbardziej zasadne jest całkowite wycięcie guza.

Rogowiak kolczystokomórkowy skóry zdjęcia:

Blizny na skórze. Opisane i dobrze znane przypadki rozwoju raka skóry w miejscu blizny. Wrzód Marjolina jest rzadkim i agresywnym guzem, który pojawia się w tkance blizny, szczególnie w bliznach po oparzeniach. Po raz pierwszy został opisany w 1828 roku przez Jean-Nicolasa Marjolina. Od tego czasu w literaturze opisano kilka przypadków. Termin ten odnosi się do każdej złośliwej transformacji uprzednio urazowej skóry, ale najczęstszym typem histologicznym jest rak płaskonabłonkowy, następnie rak podstawnokomórkowy i rzadko czerniak lub mięsak. Odstępy między pojawieniem się blizny a rakiem są różne: od 3 do 70 lat i średnio około 30 lat.

Rak rozwija się najczęściej na podstawie trwałych blizn pourazowych po oparzeniach w okolicy stawów lub rozległych blizn przerostowych po ropieniu.

Diagnoza raka skóry

Rozpoznanie raka skóry ustala się na podstawie opisu pacjenta objawów (na obecność wrzodu, powstawanie guza), obrazu klinicznego choroby. W takim przypadku z reguły przeprowadzane są dwa rodzaje badań:

• Diagnostyczne zeskrobanie guza do badania cytologicznego;

• Biopsja wycinająca, tj. pobranie fragmentu guza (w znieczuleniu miejscowym) do badania histologicznego.

Metody biopsji

• Biopsja nacięcia . Niewielki fragment od krawędzi guza z miejscem wizualnie niezmienionej skóry wycina się skalpelem w kształcie klina. Ta metoda służy do diagnozowania dużych i wrzodziejących guzów;

• Biopsja wycięcia (całkowita) - usunięcie całego nowotworu z późniejszym badaniem histologicznym. W tym przypadku nowotwór jest usuwany poprzez uchwycenie wszystkich warstw skóry w widocznej zdrowej tkance. Ranę zszywa się. Biopsja wycinająca może usunąć łagodne guzy skóry. Optymalny efekt kosmetyczny można uzyskać przy zmianach do 1 cm na kończynach i 0,5 cm na twarzy.

Leczenie nowotworu skóry

Obecnie medycyna dysponuje szerokim arsenałem metod leczenia raka skóry, mających na celu wyleczenie pacjenta z chorobom. Pomiędzy nimi:

• Chirurgiczny;

• Radioterapia;

• Metoda łączona;

• Kriochirurgia (ekspozycja na ciekły azot);

• Miejscowe leczenie farmakologiczne;

• Terapia fotodynamiczna;

• Immunoterapia.

Wybór tej lub innej metody leczenia zależy od : etapu procesu nowotworowego, osobliwości jego przebiegu, lokalizacji ogniska pierwotnego, ogólnego stanu pacjenta.

Pacjenci z wczesnymi stadiami choroby według statystyk są wyleczeni w 80-100% przypadków.

Środki zapobiegawcze i ochronne

Główne środki zapobiegania rakowi skóry:

• Wykluczenie długotrwałego narażenia skóry na bezpośrednie działanie promieni słonecznych (promieniowanie ultrafioletowe).

• Ochrona przeciwsłoneczna to najlepszy sposób zapobiegania rakowi skóry. Można to osiągnąć na kilka sposobów:

za pomocą odzieży - kapelusze z szerokim rondem dobrze chronią twarz i szyję;

za pomocą filtrów przeciwsłonecznych - to skuteczny sposób na ochronę narażonych obszarów skóry (twarzy, szyi, dłoni);

unikaj południowego słońca, zwłaszcza na morzu, w krajach tropikalnych i subtropikalnych.

• Ścisłe przestrzeganie środków higieny osobistej podczas pracy z zagrożeniami zawodowymi.

• Terminowe i radykalne leczenie procesów zapalnych.

• Usuwanie brodawek, brodawczaków i innych łagodnych zmian skórnych.

• Leczenie przedrakowych chorób skóry.

• Natychmiastowy kontakt z lekarzem, jeśli na skórze pojawią się oznaki choroby.

•