Zapalenie sromu i pochwy to zapalenie błony śluzowej pochwy i zewnętrznych narządów płciowych. Najczęściej ta patologia występuje u dziewcząt w wieku 3-8 lat i starszych kobiet. Wynika to z faktu, że dziewczęta mają cienką błonę śluzową sromu o środowisku zasadowym i niewielkiej odległości między odbytem a sromem, co ułatwia przedostawanie się patogennych mikroorganizmów. Kobiety w okresie menopauzy doświadczają niedoboru estrogenów, co prowadzi do osłabienia ochronnych funkcji błony śluzowej pochwy. Kobiety w wieku rozrodczym rzadziej cierpią na zapalenie sromu i pochwy z reguły chorują na infekcje układu moczowo-płciowego.
Zapalenie sromu to zapalenie zewnętrznych narządów płciowych kobiety: błony śluzowej warg sromowych mniejszych, przedsionka pochwy. Jeśli proces rozprzestrzenia się na błonę śluzową pochwy, choroba nazywa się „zapaleniem sromu i pochwy”. Zapalenie sromu i pochwy określa się mianem chorób zapalnych dolnych dróg rodnych.
Zapalenie sromu występuje z powodu zakażenia zewnętrznych narządów płciowych drobnoustrojami chorobotwórczymi zawartymi w wydzielinach pochwy;
z zapaleniem jelita grubego;
zapaleniem szyjki macicy;
zapaleniem błony śluzowej macicy.
Przyczyny zapalenia sromu i pochwy
1. Zakaźny.
Candida (grzybiczne)
spowodowane infekcjami przenoszonymi drogą płciową (chlamydie, gonococcus, trichomonas, Mycoplasma genitalium)
wywołane przez mikroorganizmy tlenowe (gronkowce, paciorkowce, enterobakterie)
2. Niezakaźny. Występuje w wyniku dostania się robaków pasożytniczych lub ciała obcego itp.
Klasyfikacja zapalenia sromu i pochwy według pochodzenia
Najczęstsze rodzaje zakażeń pochwy i sromu, stanowiące 3/4 tych wszystkich infekcji to:
bakteryjne zakażenie pochwy (stanowiące szacunkowo 20-55% przypadków). Ten rodzaj zakażeń pochwy (inaczej: waginoz) dzieli się na:
zakażenia wywołane bakteriami wymagającymi do rozwoju tlenu (waginoza tlenowa -AV), najczęściej wywołana przez paciorkowce
zakażenia wywołane bakteriami, które rozwijają się bez obecności tlenu (waginoza bakteryjna- BV), wywołana najczęściej przez Gardnerella vaginalis
grzybiczne (stanowiące szacunkowo 15-40% przypadków). Drożdżaki Candida albicans stwierdza się w 90-95% przepadków grzybic pochwy i sromu.
Klinicznie zapalenie sromu i pochwy dzieli się na ostre i przewlekłe.
Ostre zapalenie sromu i pochwy charakteryzuje się pieczeniem i swędzeniem, nasileniem podczas chodzenia i oddawania moczu, zaczerwienieniem i obrzękiem zewnętrznych narządów płciowych, obfitą wydzieliną z pochwy o nieprzyjemnym zapachu. Wszystkie te objawy nasilają się podczas stosunku płciowego lub po nim, a także podczas menstruacji. Przewlekłe zapalenie sromu i pochwy objawia się w ten sam sposób, tylko jego objawy są mniej wyraźne. Przewlekła postać choroby może przebiegać bezobjawowo.
Czynniki ryzyka zachorowania na zapalenie sromu i pochwy:
Prawdopodobieństwo zapalenia sromu i pochwy wzrasta wraz z następującymi czynnikami:
Przyjmowanie antybiotyków;
Przyjmowanie niektórych leków i niektóre rodzaje terapii. Niekontrolowane przyjmowanie leków, chemioterapia i radioterapia przyczyniają się do aktywacji flory grzybiczej z powstawaniem zapalenia sromu i pochwy;
Stosowanie tamponów dopochwowych, które tworzą korzystną pożywkę dla rozmnażania mikroorganizmów, a także ograniczają dostęp niszczącego dla nich tlenu;
Choroby metaboliczne. Patologiczne procesy, w których zaburzony jest podstawowy metabolizm (tyreotoksykoza, niedoczynność tarczycy, cukrzyca), prowadzą do naruszenia mikroflory pochwy;
Brak dopływu powietrza do miejsc intymnych (bielizna syntetyczna, niektóre ochraniacze);
Niewłaściwe przestrzeganie zasad higieny zewnętrznych narządów płciowych. Toaletę sromu należy wykonywać codziennie preparatami o odpowiednim pH. Ważne jest, aby wiedzieć, że czynności higieniczne należy wykonywać w kierunku od przodu do tyłu w stronę odbytu;
Reakcje alergiczne;
Brak stałego partnera seksualnego. Częsta zmiana partnerów, nieregularne życie seksualne, odmowa stosowania barierowych środków antykoncepcyjnych przyczyniają się do rozwoju chorób przenoszonych drogą płciową;
Długotrwałe przyjmowanie hormonów;
Odmiedniczkowe zapalenie nerek;
Błonica;
Patologia jajników (zmniejszona produkcja estrogenu);
Pasożyty;
Bakterie, które dostają się do dróg rodnych, powodując charakterystyczny obraz kliniczny i wymagające pewnego leczenia - trichomonas, gonococcus, chlamydia, mykoplasma, ureaplasma, candida fungi, gardnerella itp.
Paciorkowce;
Gronkowce;
Bakterie jelitowe;
grzyby z rodzaju Candida;
Zaburzenia hormonalne. W okresie dojrzewania i menopauzy dochodzi do aktywnych skoków hormonalnych, które również wpływają na równowagę kwasowo-zasadową (pH) błony śluzowej makroorganizmu;
Dostanie się do pochwy ciał obcych;
Owsiki to małe robaki powodujące owsicę. W wyniku dostania się samic owsików do szczeliny narządów płciowych lub drapania okolicy odbytu przez dziecko dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej i zapalenia.
Ciąża;
Radioterapia;
Dysfunkcja jajników;
Niedobór odporności związany z poważnymi chorobami, operacjami, urazami.
U dziewczynek również inne czynniki mogą wywoływać zapalenie sromu i pochwy: drapanie, różne urazy błony śluzowej pochwy i sromu, kąpiel w brudnej wodzie, noszenie bielizny syntetycznej itp. Zaostrzenie choroby również występuje z powodu obniżenia odporności, hipotermii, zaburzeń odżywiania (nadużywanie słodyczy i pikantnych). Najczęstszymi przyczynami zapalenia sromu i pochwy są kandydoza , bakteryjne zapalenie pochwy, rzęsistkowica itp.
Przyczyny rozwoju zapalenia sromu i pochwy u dziewcząt:
Niski poziom estrogenu w dzieciństwie . Hormon estrogen reguluje funkcjonowanie układu rozrodczego u kobiet i dba o jego zdrowie.
Neutralne środowisko pochwy. W okresie dojrzewania środowisko pochwy staje się kwaśne, co hamuje rozwój bakterii i grzybów. U dziewcząt pH pochwy sprzyja rozmnażaniu się mikroorganizmów.
Słaba higiena . Higiena narządów płciowych jest bardzo ważna, dlatego należy uważnie monitorować jej jakość. Konieczne jest przemywanie genitaliów od łono do krocza, zapobiegając w ten sposób infekcji E. coli.
Częste przeziębienia . Katarowi i przeziębieniom często towarzyszy zaostrzenie zapalenia sromu i pochwy u dziewcząt. Dzieje się tak, ponieważ gdy infekcja dostanie się do organizmu, stan zapalny rozprzestrzenia się na wszystkie błony śluzowe.
Inwazje robaków owsiki . Infekcja może dostać się do pochwy z odbytu, wywołując w ten sposób jej stan zapalny.
Mydła i żele alkaliczne , ich zastosowanie w higienie narządów płciowych powoduje wysuszenie skóry i błon śluzowych, a niekiedy powoduje alergie.
Masturbacja dziecka . Pocieranie skóry i błon śluzowych może wywołać rozwój choroby.
Ciasna bielizna syntetyczna . Taka bielizna nie wchłania dobrze wilgoci i podrażnia skórę, dzięki czemu jest bezbronna przed bakteriami i stanami zapalnymi.
Ciała obce w pochwie . Małe przedmioty (koraliki, nasiona jagód) mogą przypadkowo dostać się do pochwy i spowodować wydzielinę.
Objawy zapalenia sromu i pochwy u kobiet
Choroby te charakteryzują się przede wszystkim objawami miejscowego zapalenia. Pomimo różnej etiologii zapalenia sromu i pochwy objawy są podobne.
Najczęściej kobiety z zapaleniem sromu i pochwy skarżą się na:
Swędzenie, pieczenie i dyskomfort w okolicy miejsc intymnych zapalenia, często nasilające się podczas oddawania moczu.
Upławy z pochwy (obfita wydzielina) o charakterze ropnym, kolorze mlecznym, białawym, żółtawym lub zielonkowatym a w ciężkich przypadkach z domieszką krwi. Wraz z rozwojem starczego zapalenia sromu i pochwy obraz kliniczny objawia się w inny sposób - błona śluzowa pochwy jest sucha, podatna na erozję szyjki macicy .
Dyspareunia ( ból podczas stosunku ). To powtarzający się ból w okolicy narządów płciowych lub w obrębie miednicy podczas stosunku płciowego. ), a także łagodny ból w dolnej części brzucha.
Podwyższona temperatura ciała.
Wielomocz (częste oddawanie moczu).
Obrzęk skóry zewnętrznych narządów płciowych i ich zaczerwienienie.
Swędzenie, łuszczenie się skóry.
Wydzieliny o różnej intensywności i kolorze, z zapachem lub bez.
Kiedy mocz wchodzi w kontakt ze skórą, podrażnienie nasila swędzenie i pieczenie.
Słaby apetyt, drażliwość, niespokojny sen.
Objawy zapalenia sromu i pochwy u dziewcząt:
Zaczerwienienie, obrzęk i zaczerwienienie sromu . Z reguły obrzęk rozprzestrzenia się na wargi sromowe większe i wargi sromowe mniejsze, jeśli dziewczynka nie zgłosi się na czas do lekarza.
Swędzenie i pieczenie, które nasilają się przy energicznym ruchu lub przepoceniu pot sprzyja swędzeniu.
Śluzowo-ropna wydzielina z dróg rodnych , czasami zmieszana z krwią i nieprzyjemnym zapachem, co wskazuje na obecność ciała obcego lub uraz, zakażenie Shigella lub Salmonella.
Wydzielina z pochwy o białej, żółtej konsystencji może być oznaką kandydozy (pleśniawki).
Powyższe objawy to powód do kontaktu z dobrym ginekologiem dziecięcym. W przeciwnym razie choroba zapalenie sromu i pochwy może prowadzić do różnych powikłań, na przykład pojawienia się zrostów (zespolenie warg sromowych), które utrudniają oddawanie moczu.
Diagnostyka zapalenie sromu i pochwy
Aby ostatecznie potwierdzić zapalenia sromu i pochwy u pacjentki, ważne jest przeprowadzenie serii badań instrumentalnych i laboratoryjnych. To ujawni przyczynę patologii, specyfikę przebiegu i na tej podstawie opracuje najskuteczniejszy plan leczenia choroby kobiecej jaką jest zapalenie pochwy i sromu.
Do jakiego lekarza trzeba się udać na wizytę gdy podejrzewam zapalenie sromu i pochwy. Przede wszystkim wymagana jest wizyta u dobrego ginekologa z badaniem na krześle i pobraniem wymazów na mikroflorę.
Rozróżnić lekarz musi między różnymi typami zapalenia sromu i pochwy (specyficzne, niespecyficzne), a także innymi chorobami. Aby wykluczyć infekcję wstępującą lub zstępującą, wykonuje się badanie ultrasonograficzne narządów miednicy. W przypadku ciężkiego rozwoju patologii, nietypowego lub nawracającego przebiegu wskazana jest konsultacja z pokrewnymi specjalistami: dermatologiem, specjalistą chorób zakaźnych, immunologiem, alergologiem, urologiem.
Leczenie zapalenia sromu i pochwy obejmuje następujące kroki:
przepisywanie leków przeciwdrobnoustrojowych (antybiotyki, leki przeciwgrzybicze i przeciwpierwotniacze)
podnoszenie odporności organizmu przez np. naturalne produkty kiszonki, owoce
eliminacja przyczyn wywołujących zapalenie sromu i pochwy
leczenie chorób współistniejących (dysbioza, normalizacja poziomu cukru we krwi lub wyznaczenie hormonalnej terapii zastępczej w zapaleniu pochwy w okresie menopauzy)
przywrócenie mikroflory pochwy
Po dwóch tygodnie po zakończeniu leczenia zalecany jest test wymaz kontrolny w celu sprawdzenia wyleczenia choroby.
Zapobieganie zapaleniu sromu i pochwy:
Zapobieganie zapaleniu sromu i pochwy polega na zachowaniu higieny osobistej. Specjaliści nie zalecają produktów do pielęgnacji ciała, które zawierają substancje zapachowe lub barwniki, ponieważ mogą powodować podrażnienia. Nie zaleca się częstego podmywania, ponieważ w wyniku tego zabiegu normalna mikroflora jest wypłukiwana i zwiększa się prawdopodobieństwo wystąpienia zapalenia sromu i pochwy.
Konieczne jest terminowe i prawidłowe leczenie chorób zakaźnych u kobiet u których takie zostały wykryte. Osoby cierpiące na choroby przewlekłe muszą dokładnie przestrzegać wszystkich zaleceń lekarskich i okresowo przechodzić badania lekarskie w celu wczesnego rozpoznania współistniejących chorób.
Lekarze zalecają noszenie bielizny w odpowiednim rozmiarze. Powinien być wykonany z naturalnych materiałów, które nie zakłócają wymiany powietrza. Ważne jest, aby ubrać się odpowiednio do pogody, aby nie przechłodzić i nie przegrzać okolic intymnych.
Uprawiać bezpieczny seks. Jeśli kobieta nie jest pewna stanu zdrowia swojego partnera, lepiej dla niej i jego użyć prezerwatyw co może zapobiec chorobą przenoszonym drogą płciową.
Raz w roku kobieta powinna zostać zbadana przez ginekologa , nawet jeśli nie ma żadnych widocznych objawów. Zapalenie sromu i pochwy, podobnie jak wiele innych chorób, może przebiegać bezobjawowo.
Każda kobieta powinna hartować organizm, uprawiać sport , dobrze i racjonalnie się odżywiać , nie nadużywać alkoholu i rzucić palenie.
KOD ICD-10 zapalenia sromu i pochwy
N76.0 Ostre zapalenie pochwy
N76.1 Podostre i przewlekłe zapalenie pochwy
N76.2 Ostre zapalenie sromu
N76.3 Podostre i przewlekłe zapalenie sromu
N76.4 Ropień sromu
N76.5 Owrzodzenie pochwy
OBJAWY
Swędzenie i pieczenie pochwy, Wydzielina z pochwy, ból podczas stosunku