Rozszczep podniebienia, wilcza paszcza

Rozszczep podniebienia tzw wilcza paszcza (łac. schisis palati, ang. cleft palate) to wada wrodzona, która polega na nieprawidłowym ukształtowaniu podniebienia twardego i/lub miękkiego u dziecka. Zwykle podniebienie jest jednym spójnym elementem, ale u dzieci z rozszczepem może ono być rozdwojone lub rozciągnięte, co utrudnia prawidłowe oddychanie, jedzenie i mowę.

Podniebienie górne stanowi anatomiczną barierę oddzielającą jamę ustną od jamy nosowej. Ewolucyjnie, podniebienie rozwinęło się u organizmów przystosowujących się do życia na lądzie. Składa się ono z dwóch części: podniebienia twardego i miękkiego. Podniebienie twarde znajduje się przed jamą ustną i jest utworzone przez podstawę kości z procesów podniebiennych górnej szczęki oraz poziomych płytek kości podniebiennych.

Za podniebieniem twardym znajduje się podniebienie miękkie, które składa się z mięśni, rozcięgien i gruczołów. Mięśnie podniebienia miękkiego umożliwiają zmianę jego położenia podczas mówienia i jedzenia. Dzięki tkankom podniebienia miękkiego pokarm i woda po połknięciu nie dostają się do nosa i nosogardzieli. Pośrodku tylnej krawędzi podniebienia miękkiego znajduje się języczek podniebienia miękkiego. Języczek podniebienny błędnie nazywany czasami języczkiem gardłowym, pełni ważne funkcje w organizmie. Jest barierą dla bakterii, wspomaga wymawianie głosek, a także utrzymuje wilgotne środowisko w jamie ustnej.

Formowanie się górnej szczęki, utworzonej z dwóch zrośniętych pośrodku kości, rozpoczyna się już od 8 tygodnia życia płodowego. Najpierw z podstaw wewnętrznej powierzchni szczęki powstają procesy podniebienne, które stopniowo łączą się ze sobą, a przegroda nosowa tworzy podniebienie twarde.

Niewydolność genetyczna podczas kształtowania się narządu szczękowo-twarzowego może prowadzić do rozwoju wad, takich jak niedomknięcie wargi górnej i podniebienia. Rozpoznanie rozszczepu podniebienia u płodu w badaniu ultrasonograficznym jest możliwe dopiero w późnej ciąży. Dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia odczuwają ból, ponieważ powietrze, którym oddychają, nie jest ogrzane i nawilżone, co prowadzi do rozwoju procesów zapalnych w drogach oddechowych i uchu wewnętrznym. U takich pacjentów obserwuje się zmiany w szkielecie szczękowo-twarzowym, uzębieniu i aparacie słuchowym. Niewykształcone podniebienie i warga górna mogą występować samodzielnie lub łączyć się z innymi chorobami szczęki.

Przyczyny rozszczepu podniebienia nie są do końca znane, ale wiadomo, że jest to wada wrodzona, która może pojawić się w wyniku wielu czynników.

Do najczęstszych przyczyn rozszczepu podniebienia zalicza się:

• Czynniki genetyczne wada ta może być dziedziczona po rodzicach lub pochodzić z mutacji genetycznych.

• Nałogi które mogą wpłynąć na powstanie rozszczepu podniebienia zalicza się palenie papierosów, spożywanie alkoholu, niedobór kwasu foliowego i innych składników odżywczych u matki w trakcie ciąży.

• Zmiany hormonalne nieprawidłowości w wydzielaniu hormonów u matki w trakcie ciąży mogą wpłynąć na rozwój wady.

• Czynniki mechaniczne nieprawidłowy rozwój płodu może prowadzić do nacisku na struktury podniebienia, co może wpłynąć na jego kształt i rozwój.

• Choroby zakaźne infekcje w czasie ciąży, takie jak różyczka lub cytomegalia, mogą prowadzić do rozwoju wad wrodzonych, w tym rozszczepu podniebienia.

Jak dochodzi do rozszczepu podniebienia. Rozszczep podniebienia jest wadą wrodzoną, co oznacza, że dziecko rodzi się z tą wadą. Powstaje ona, gdy podniebienie, czyli struktura anatomiczna znajdująca się na górze jamy ustnej, nie zamyka się poprawnie w trakcie rozwoju płodu.