Hiperplastyczne zapalenie błony śluzowej żołądka inne nazwy rozrostowe zapalenie żołądka, polipy hiperplastyczne charakteryzują się powiększeniem i zmianami wewnętrznej wyściółki żołądka, gdzie mogą tworzyć się cysty lub polipy. Jest to przewlekła i łagodna forma zapalenia, której początkowe objawy często pozostają niezauważalne dla pacjenta. Mężczyźni są na nią bardziej narażeni niż kobiety, z największą częstością występowania w przedziale wiekowym 30-50 lat. W dzieciństwie istnieje możliwość regresji choroby i przywrócenia normalnej struktury błony śluzowej natomiast u dorosłych może prowadzić do zaniku błony śluzowej żołądka.
Przyczyny rozrostowego zapalenie żołądka nie są w pełni zrozumiałe, ale uznaje się je za wieloczynnikowe. Czynniki ryzyka obejmują zaburzenia odżywiania, niedobór witamin, chroniczne zatrucia (takie jak alkoholizm, narkomania, zatrucie ołowiem), zaburzenia metaboliczne i neurohumoralne, oraz palenie tytoniu.
W patogenezie polipów hiperplastycznych istotną rolę odgrywają alergie pokarmowe, które poprzez zwiększenie przepuszczalności błony śluzowej, prowadzą do dysplazji nabłonkowej i uwalniania dużej ilości wysięku do jamy żołądka. Charakterystyczną cechą jest znaczna utrata białka. Niektóre badania sugerują, że może to być manifestacja nieprawidłowego rozwoju żołądka lub łagodnego nowotworu.
Diagnoza opiera się na endoskopowej ocenie stopnia przerostu nabłonka, wyróżniając między innymi ogniskowe, olbrzymie przerostowe zapalenie błony śluzowej, brodawkowate zapalenie błony śluzowej (z pojedynczymi naroślami nabłonka), oraz polipowe przerostowe zapalenie błony śluzowej żołądka.