Staw skokowy codziennie narażony jest na obciążenia, nawet kiedy stoimy w miejscu. Pełni on ważną rolę w utrzymaniu równowagi, jednak podczas chodzenia, biegania czy skakania, obciążenie gwałtownie wzrasta. Niestety, czasem prowadzi to do zwichnięcia kostki, a w większości przypadków dochodzi wówczas do zerwania różnego stopnia naszych więzadeł. Zwichnięcie stawu skokowego poważnie ogranicza nasze funkcje motoryczne i wywołuje ból. Warto zdawać sobie sprawę, że nieleczony staw staje się słabszy, a co za tym idzie - zwiększa się ryzyko kolejnego urazu.
Kontuzje kostki nie dotyczą tylko sportowców, co jest często błędnie postrzegane. Takie urazy obserwuje się również w życiu codziennym zwykłych ludzi. Przyczyny mogą obejmować nagłe ruchy, nieprawidłową pozycję stopy podczas chodzenia, nadwagę, a także siedzący tryb życia. Istnieje wiele czynników ryzyka, które przyczyniają się do kontuzji stawu skokowego, w tym:
-
Wykonywanie aktywności fizycznej, takich jak skakanie lub bieganie, które wymagają dużej aktywności stawów skokowych.
-
Noszenie nieodpowiednie butów, które nie zapewniają wystarczającego wsparcia dla stóp i kostek.
-
Chodzenie po nierównych lub mokrych powierzchniach, co zwiększa ryzyko poślizgnięcia i urazu.
-
Uszkodzenie układu nerwowego, które może zaburzyć koordynację osoby i prowadzić do urazu.
-
Silny nacisk lub uderzenie, takie jak upadek z wysokości, co może prowadzić do rozciągnięcia stawów i kontuzji.
Skręcenie stawu skokowego występuje, gdy stopa gwałtownie skręca się do wewnątrz lub na zewnątrz, co może przeciążyć więzadła wewnętrzne lub boczne i spowodować przemieszczenie kości. W skrajnych przypadkach może dojść do zwichnięcia lub złamania.
Zwichnięcie stawu skokowego może przybierać różne formy. Najczęstszym rodzajem urazu jest tylne zwichnięcie nogi, w którym kość skokowa przesuwa się do tyłu w stosunku do dystalnej kości piszczelowej, gdy siła popycha stopę do tyłu. W przypadku tego rodzaju zwichnięcia rozpoznaje się pęknięcie syndesmozy piszczelowo-strzałkowej lub złamanie z uszkodzeniem kostki bocznej.
Zwichnięcie przednie natomiast występuje, gdy stopa jest unieruchomiona, a siła jest przykładana do kości piszczelowej, wymuszając zgięcie grzbietowe kostki. Z kolei zwichnięcie boczne jest wynikiem wymuszonej inwersji, ewersji lub rotacji zewnętrznej/wewnętrznej stawu skokowego i jest związane ze złamaniem kostki i/lub dystalnej kości strzałkowej.
Górne zwichnięcie stawu skokowego to konsekwencja ruchu kości skokowej w górę, który może nastąpić np. w wyniku skoku z wysokości. W przypadku podejrzenia takiego urazu, pacjent powinien być dodatkowo badany pod kątem złamania kości piętowej i urazu kręgosłupa.
Ok. 50% przypadków zwichnięcia stawu skokowego jest tzw. otwartych, co oznacza, że towarzyszy mu naruszenie integralności skóry na tle rozdrobnionego złamania kości. W takiej sytuacji wymagane jest leczenie chirurgiczne.