Zapalenie żołądka i jelit u dzieci objawy leczenie

Zapalenie żołądka i jelit u dzieci
Choroba

 

Zapalenie żołądka i jelitu dzieci inaczej zwane nieżyt żołądka i jelit u dzieci jest stanem zapalnym przewodu pokarmowego, który manifestuje się objawami takimi jak wymioty, biegunka, wysoka gorączka i ból brzucha. Jest spowodowane infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi lub pasożytniczymi. Kiedy rodzice zauważają te nieprzyjemne objawy u swojego dziecka, zazwyczaj podejmują wszelkie możliwe działania, aby pomóc mu zwalczyć chorobę. Jednak rozwiązanie tego problemu może wymagać konsultacji lekarskiej, ponieważ samo posiadanie ogólnych informacji nie zawsze jest wystarczające. W przypadku wystąpienia bolesnych objawów związanych z zapaleniem żołądka i jelit, zaleca się skonsultowanie się z lekarzem. Dlatego rodzice powinni być świadomi zapalenia żołądka i jelit u dziecka i związanych z nią zagrożeń.

Objawy zapalenia żołądka i jelitu dzieci obejmują wymioty, biegunkę, skurcze brzucha, gorączkę i utratę apetytu, co może prowadzić do odwodnienia organizmu. Aby zapobiec zapaleniu żołądka i jelit, należy zachęcać dzieci do częstego mycia rąk oraz unikania spożywania żywności przechowywanej w niewłaściwy sposób lub zanieczyszczonej wody. W przypadku wystąpienia tej choroby konieczne jest dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości płynów i roztworów nawadniających.

Zapalenie żołądka i jelit, często nazywane potocznie nieżytem lub "grypą żołądkowo-jelitową", jest powszechną chorobą przewodu pokarmowego u dzieci. Ciężkie przypadki zapalenia żołądka i jelit mogą prowadzić do znacznego odwodnienia organizmu w wyniku nawracających wymiotów i biegunki, a także utraty soli elektrolitowych. Zapalenie to obejmuje zarówno jelito cienkie, jak i błonę śluzową żołądka, co prowadzi do bólu wynikającego z infekcji wnikających do organizmu. W miarę rozwoju stanu zapalnego w jelicie grubym, pojawia się zapalenie żołądka i jelit. Okres inkubacji zależy od rodzaju patogenu i może trwać od 3 godzin do 6 dni.

 

Przyczyny zapalenia żołądka i jelit u dzieci:

Zapalenie żołądka i jelit często jest spowodowane przez różne czynniki, takie jak:

Infekcje wirusowe (norowirus, rotawirus, astrowirus, adenowirus).

Infekcje bakteryjne (salmonella, Clostridium difficile, Yersinia, Campylobacter).

Infekcje pasożytnicze (giardia, Cryptosporidium parvum, ameba czerwonka).

Toksyny chemiczne (pochodzące z roślin, grzybów, owoców morza).

Leki.

Spożywanie obfitych i drażniących pokarmów lub indywidualna nietolerancja niektórych produktów.

Picie zimnych napojów gazowanych.

Bakterie, wirusy, substancje toksyczne lub alergeny uszkadzają komórki nabłonka błony śluzowej jelita, co prowadzi do produkcji substancji biologicznie czynnych, które podrażniają zakończenia nerwowe. Uszkodzenie kosmków jelita cienkiego powoduje zaburzenia procesu trawienia pokarmu, elektrolitów i wchłaniania składników odżywczych. To z kolei prowadzi do wzrostu ciśnienia osmotycznego w świetle jelita cienkiego, co objawia się częstymi luźnymi stolcami.

Zapalenie żołądka i jelit może mieć różne przyczyny, ale w przypadku pediatrii najczęściej rozważa się zakaźne formy choroby, które występują u dzieci w wieku wczesnoszkolnym i przedszkolnym. Toksyny, wirusy i bakterie syntetyzowane w wyniku infekcji wchłaniają się do krwiobiegu i rozprzestrzeniają się po całym organizmie, powodując ogólne zatrucie.

Inne możliwe przyczyny zapalenia żołądka i jelit u dziecka:

Źle zbilansowana dieta, bogata w tłuszcze.

Nadmierne spożycie niektórych owoców (np. arbuza, jabłek), soków owocowych lub koktajli.

Stres psychiczny.

Przyjmowanie niektórych leków - niektóre leki, zwłaszcza przeciwbakteryjne, mogą powodować luźne stolce. W takim przypadku zaleca się podzielenie dawki probiotyków na kilka mniejszych dawek lub rozważenie zmiany antybiotyku, jeśli istnieje alternatywna opcja terapeutyczna.

U małych dzieci biegunka może być skutkiem ubocznym infekcji dróg oddechowych, zapalenia ucha środkowego lub innej infekcji towarzyszącej, która jest związana z gorączką.

Alergie pokarmowe lub wrodzone zaburzenia metaboliczne mogą również prowadzić do zapalenia żołądka i jelit.

 

Zapalenie żołądka i jelit u dzieci objawy

Zapalenie żołądka i jelit wywołane przez infekcje charakteryzuje się nagłym początkiem i występowaniem trzech głównych objawów: silnego bólu i skurczów w jamie brzusznej, nawracających wymiotów oraz biegunki. Starsze dzieci często odczuwają ból w nadbrzuszu i okolicy pępka, natomiast u dzieci w wieku przedszkolnym trudno jest określić dokładne miejsce dyskomfortu.

Wymioty występują powtarzając się od 1 do 10 lub więcej razy dziennie. Na początku, wymiociny są obfite i zawierają częściowo strawiony pokarm. Stopniowo, gdy żołądek opróżnia się, dziecko może wydalać niewielkie ilości śluzu zmieszanego z żółcią. Częstość wypróżnień może wynosić od 5 do 20 razy dziennie. Stolce są luźne, charakteryzują się obecnością dużej ilości śluzu oraz niepoddanych trawieniu resztek pokarmowych. W zależności od rodzaju infekcji, stolce mogą mieć różowy, pomarańczowy, zielony lub inny kolor.

Choroba objawia się również wzdęciami, gulgotaniem lub burczeniem w jamie brzusznej, a także silnym parciem na stolec. Dodatkowo, w przypadku zapalenia żołądka i jelit u dzieci, temperatura ciała wzrasta, osiągając stan podgorączkowy lub gorączkowy, a dziecko może odczuwać letarg, osłabienie i całkowitą utratę apetytu. W ciężkich przypadkach choroby, mogą wystąpić suchość skóry i błon śluzowych oraz odrzucanie picia wody.

W przypadku chemicznego lub lekowego zapalenia żołądka i jelit, stan dziecka jest cięższy od samego początku. W wymiocinach i stolcu może pojawić się krew. Charakterystyczne są również objawy neurologiczne lub sercowo-naczyniowe, które wskazują na ogólne uszkodzenie organizmu przez substancje toksyczne. U niemowląt może zaobserwować się zapadnięcie ciemiączka, suchość i sinienie skóry. W niektórych przypadkach może dojść nawet do utraty świadomości, otępienia lub śpiączki.

 

Zapalenie żołądka i jelit u dzieci rozpoznanie

Podczas badania lekarz pediatra zwraca uwagę na obecność obrzęku jamy ustnej i gardła, wyraźną perystaltykę jelit, biały nalot na języku, występowanie stanów podgorączkowych oraz osłabienie tkanki mięśniowej. W celu postawienia diagnozy lekarz zleca badanie kliniczne krwi w celu oceny szybkości sedymentacji erytrocytów. Przeprowadza się także analizę kału w celu identyfikacji rodzaju patogenu oraz obecności jaj pasożyta. Dodatkowo, może być przeprowadzona analiza moczu.

Dlaczego biegunka może stanowić zagrożenie dla zdrowia dziecka?

W przypadku biegunki dziecko traci nadmierną ilość wody, a także cenne składniki mineralne i elektrolity. Wymioty i gorączka dodatkowo pogarszają sytuację. Jeżeli straty nie zostaną odpowiednio zrekompensowane przez dostarczenie płynów, istnieje ryzyko odwodnienia. Zaburzenia równowagi elektrolitowej są również możliwym powikłaniem. Niemowlęta i małe dzieci przed drugim rokiem życia mają większą przepuszczalność płynów niż starsze dzieci i dorośli, dlatego są bardziej narażone na zmiany w równowadze wodno-elektrolitowej.

Podstawowe schorzenia dziecka, takie jak cukrzyca, niedożywienie czy niedobór odporności, mogą dodatkowo zwiększać ryzyko odwodnienia lub zaburzeń elektrolitowych.

Odwodnienie w przypadku grypy żołądkowo-jelitowej:

Nasilenie ostrego zapalenia żołądka i jelit zależy od stopnia odwodnienia niemowlęcia lub dziecka.

Łagodne odwodnienie: objawia się lekkim wysuszeniem lub grudkowatością w ustach, lekkimi zawrotami głowy oraz zmniejszoną ilością oddawanego moczu.

Zwiększone odwodnienie: charakteryzuje się suchymi ustami, brakiem oddawania moczu, przyspieszonym rytmem serca, szybszym i głębszym oddechem, zapadniętym ciemiączkiem (miękki obszar na główce dziecka), zapadniętymi oczami, płaczem i ospałością lub drażliwością.

 

Zapalenie żołądka i jelit u dzieci leczenie

Najważniejszym elementem terapii jest uzupełnienie utraconych płynów i elektrolitów. Dalsze leczenie zależy od stopnia odwodnienia i nasilenia choroby. Tylko w ciężkich przypadkach konieczne jest zastosowanie farmakoterapii. W przypadku prostego zakażenia żołądkowo-jelitowego polega to na picu dużej ilości niesłodzonej herbaty lub wody co 2-4 godziny. Należy unikać soków owocowych lub napojów gazowanych, które mogą dodatkowo podrażniać przewód pokarmowy. Płyny powinny być spożywane małymi łykami lub łyżeczką, a między nimi należy robić przerwy, aby uniknąć kolejnych epizodów wymiotów.

Dzieci z łagodnym lub umiarkowanym odwodnieniem powinny stosować specjalne doustne roztwory nawadniające. Bardziej ciężko chore dzieci z dużym odwodnieniem, zaburzeniami świadomości i wstrząsem krążeniowym wymagają intensywnej terapii.

Pierwszy etap nawadniania polega na podawaniu 50 ml roztworu nawadniającego na każdy kilogram masy ciała dziecka co 5-6 godzin. Drugi etap polega na podawaniu 80 ml roztworu co 3-4 godziny. Wszystkie płyny spożywane przez dziecko powinny być ciepłe.

Podczas diagnozy zapalenia żołądka i jelit konieczne jest różnicowanie chorób zakaźnych i somatycznych na podstawie ogólnego i epidemiologicznego wywiadu oraz badań laboratoryjnych. Wykonywane są pełne badania krwi i kału.

W przypadkach ciężkich zaleca się płukanie żołądka i zapobieganie odwodnieniu. W niektórych sytuacjach podawanie leków odbywa się drogą dożylną. Tradycyjne metody medycyny są stosowane jedynie po zastosowaniu farmakoterapii.

Odżywianie w leczeniu nieżytu żołądka i jelit u dzieci:

Przez pierwsze 6-12 godzin zalecane jest stosowanie diety opartej na niesłodzonej herbacie. Niemowlęta i starsze dzieci nie powinny spożywać stałych pokarmów w pierwszych kilku godzinach, aby nie obciążać dodatkowo układu pokarmowego. Jednak należy zadbać o odpowiednie nawodnienie. Następnie można podawać lekkostrawne, niskotłuszczowe potrawy, takie jak ryż, płatki owsiane, kasza manna, pieczywo i zupy warzywne. Należy unikać soków bogatych w fruktozę, sacharozę lub sorbitol. Ponieważ zapalenie jelit oznacza, że składniki odżywcze są przyswajane głównie przez jelito, a nie przez krwiobieg, dostarczenie odpowiednich składników odżywczych jest istotne dla procesu regeneracji uszkodzonego jelita.

Pierwszego dnia dziecko powinno spożywać tylko przegotowaną wodę. Drugiego dnia można wprowadzić normalne posiłki zgodne z wiekiem dziecka. Niemowlęta powinny być karmione piersią, a czas karmienia należy skrócić i zwiększyć częstotliwość. Dzieci karmione sztucznie powinny spożywać większą ilość sfermentowanych mieszanek mlecznych.

Nastolatkom, od drugiego dnia, można podawać owsiankę na wodzie i bulion. Herbatę można podawać na przemian ze słodką herbatą, którą należy rozcieńczyć solą fizjologiczną.

Antybiotyki  w leczeniu nieżytu żołądka i jelit u dzieci:

Farmakoterapia nie jest zalecana w większości przypadków biegunkowych chorób zakaźnych u dzieci.

Odwodnienie jest częstym towarzyszącym zapaleniu żołądka i jelit. Może to prowadzić do suchości w ustach i na wargach, ogólnego osłabienia organizmu. Dlatego najważniejsze jest uzupełnianie utraconych płynów. Można to obliczyć według zasady: tyle samo płynu powinno być wypite, ile zostało utracone. Często nie jest możliwe dokładne obliczenie dokładnej ilości płynów, dlatego dziecko powinno pić 3-4 łyki płynu po każdej wizycie w toalecie.

Probiotyki i eubiotyki  w leczeniu nieżytu żołądka i jelit u dzieci:

Dokładny mechanizm działania probiotyków w ostrej biegunce zakaźnej nie jest jeszcze w pełni poznany. W niektórych przypadkach żywe bakterie (takie jak Lactobacillus rhamnosus GG, Lactobacillus reuteri, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus bifidus i E. coli Nissle) mogą skrócić czas trwania biegunki, zwłaszcza w przypadku zakażeń rotawirusowych, ale nie bakteryjnych. Przywracają one korzystną mikroflorę i ogólną równowagę organizmu. W celu wsparcia procesu trawienia zaleca się również terapię enzymatyczną. Leki te pomagają w kompensacji braku wydzielania enzymów trawiennych przez trzustkę.

 

Zapalenie żołądka i jelit u dzieci rokowanie zapobieganie

W przypadku łagodnych i umiarkowanych postaci zapalenia żołądka i jelit u dziecka, powrót do zdrowia zwykle następuje po 1-2 tygodniach bez poważniejszych powikłań. W przypadkach ciężkiego nieżytu żołądka i jelit u dzieci, prognoza zależy od szybkości z jaką zastosowano opiekę medyczną i skuteczność podjętych działań terapeutycznych. Wczesne rozpoczęcie nawadniania w połączeniu z odpowiednim leczeniem znacznie zmniejsza ryzyko powikłań.

Jednym z nowoczesnych środków zapobiegania infekcjom rotawirusowym u dzieci są szczepienia, które są przeprowadzane w wieku od 6 miesięcy do 3 lat. Aby zapobiegać innym formom zapalenia żołądka i jelit, ważne jest przestrzeganie standardowych zasad higieny: uczenie dziecka higieny osobistej, dokładne mycie jedzenia oraz poddawanie go odpowiedniej obróbce termicznej. Ważne jest również unikanie spożywania wody pitnej z nieznanych źródeł.

Zapobieganie jest kluczowe w walce z zapaleniem żołądka i jelit, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania i ograniczyć rozprzestrzenianie się infekcji.