Zakrzepica tętnic i żył: objawy, przyczyny, leczenie, diagnoza i zapobieganie

zakrzepica
Choroba

 

Zakrzepica jest niezwykle nieprzyjemną i niebezpieczną chorobą, która nieleczona prowadzi do wielu powikłań. Zakrzepica to niebezpieczny stan zdrowia, w którym w naczyniu osoby chorej tworzy się skrzep krwi. Taki zakrzep może rosnąć, blokując naczynie aż do całkowitego zablokowania żyły ale w pewnych warunkach może „odpaść”, stając się zakrzepowo-zatorowym.

Prawidłowy proces metaboliczny u zdrowego człowieka zapewnia płynny stan krwi i jej prawidłowy ruch w naczyniach. To krew pomaga organizmowi wykonywać ważne funkcje. Zaburzenia w układzie krążenia i występowanie zakrzepów (skrzeplin) mogą znacznie zaszkodzić zdrowiu lub wywołać nieodwracalne konsekwencje.
Najgroźniejsze choroby żył u człowieka są związane z tworzeniem się skrzepów krwi, które mogą zatykać naczynie, zaburzając krążenie, przepływ krwi. Przeważająca liczba osób słysząc słowo „zakrzep krwi” wpada w panikę mając pewność, że prędzej czy później dotrze on do naczyń serca lub mózgu, co spowoduje chorobę zawał serca lub udar. W rzeczywistości skrzepy krwi nie zawsze odpływają ze ścianek żył, a przy odpowiednim leczeniu i zmianach stylu życia całkowicie się rozpuszczają. Najpoważniejszym powikłaniem zakrzepicy jest zator tętnicy płucnej PE. Zatorowość płucna (ang. pulmonary embolism – PE) to zamknięcie lub zwężenie tętnicy płucnej lub jej rozgałęzień przez materiał zatorowy, którym najczęściej są skrzepliny – zwykle z żył głębokich kończyn dolnych lub miednicy mniejszej, sporadycznie płyn owodniowy, powietrze, tkanka tłuszczowa, masy nowotworowe lub ciało obce.

 

Co to jest zakrzepica lub zator?

Zakrzepica choroba odnosi się do zablokowania naczynia przez skrzep krwi; takim naczyniem może być żyła lub tętnica. Typowymi przykładami zatkania tętnic są zawał mięśnia sercowego i udar; zakrzepica żył kończyn dolnych jest typowym przykładem zablokowania układu żylnego. Leczenie zakrzepicy tętniczej przeprowadzane jest przez odpowiednich specjalistów (kardiolodzy, neurolodzy).

Zator to zablokowanie naczyń krwionośnych przez materiał uwolniony z zakrzepu. Typowym przykładem jest zator tętnicy płucnej spowodowany skrzepem krwi, który odpadł w obecności zakrzepicy żył kończyn dolnych. Ten kawałek krwi skrzepie i zatyka tętnicę płucną Zakrzepica żył jest częstym zjawiskiem, które nasila się wraz z wiekiem. Choroby zakrzepowo-zatorowe obejmują: zakrzepicę żył kończyn dolnych i / lub zator tętnicy płucnej, a także zakrzepicę powierzchowną (tzw. Zakrzepowe zapalenie żył) oraz zakrzepicę narządów wewnętrznych.

 

Przyczyny zakrzepów krwi

Skrzepy krwi w naczyniach krwionośnych powstają pod wpływem różnych czynników, które mogą się zmieniać w zależności od:

  • lepkość krwi;

  • prędkość ruchu, przepływ krwi;

  • stan ściany krwinek, zwłaszcza płytek krwi, co wpłynęło między innymi na ich ładunek elektryczny.

 

Główne przyczyny zakrzepicy to:

A. Stany, w których układ krzepnięcia krwi staje się nadmiernie aktywny, a jego antagonista - białka i enzymy układu przeciwzakrzepowego krwi - nie mogą temu zapobiec

Mogą to być choroby dziedziczne lub nabyte u pacjenta, z których najczęstsze to:

  • zespół antyfosfolipidowy;

  • hemofilia;

  • podwyższony poziom aminokwasu homocysteiny we krwi;

  • toczeń układowy;

  • spadek stężenia białek C lub S we krwi;

  • brak antytrombiny;

  • Zespół DIC jest ostrym stanem, który rozwija się w wielu poważnych chorobach (w tym zakaźnych), po operacjach, z powikłaniami ciąży: stanem przedrzucawkowym i rzucawką, niekompatybilnością matki i płodu np. według grup krwi. Preeklampsja (stan przedrzucawkowy) to ciśnienie krwi ≥140/90 mm Hg stwierdzone po 20. tygodniu ciąży u kobiet z poprzednio prawidłowym ciśnieniem, u których występuje białkomocz (≥0,3 g białka w 24 godzinnej zbiórce moczu). Mianem choroby rzucawki określa się wystąpienia stanu drgawkowego u kobiet z preeklampsją (po wykluczeniu innych przyczyn).

 

B. Uraz naczyniowy      

Występują podczas zakładania cewników żylnych (wówczas obserwuje się objawy zakrzepicy żylnej kończyn górnych), operacji - w szczególności podczas zakładania protez i konsolidacji złamań, leczenia operacyjnego narządów miednicy.

 

C. Zapewnienie warunków do stagnacji krwi u chorego poniżej co może prowadzić do takiego stanu

  • długotrwałe unieruchomienie: w leczeniu złamań, a także innych poważnych chorób;

  • paraliż kończyn;

  • niedowład kończyn;

  • długie podróże;

  • podróże lotnicze - zwłaszcza w przypadku współistniejących schorzeń, np. zaburzeń rytmu czy zawału mięśnia sercowego;

  • znieczulenie u pacjenta np. podczas zabiegu, gdy trwało dłużej niż 60 minut, a wraz z nim zastosowano sztuczną wentylację i odpowiednio zastosowano leki rozluźniające mięśnie.

 

D. Niektóre choroby najczęstsze opisane poniżej:

  • guzy: wszelkie złośliwe, w tym białaczka;

  • ostry zawał mięśnia sercowego;

  • zapalenie okrężnicy;

  • nadwaga czyli otyłość;

  • udar mózgu;

  • niewydolność serca;

  • choroba nerek, w której rozwija się zespół nerczycowy (obrzęk, utrata białek w moczu, podwyższony poziom cholesterolu);

  • napadowa hemoglobinuria, napadowa nocna hemoglobinuria to rzadka choroba charakteryzująca się współwystępowaniem różnego stopnia szpikowej aplastycznej pancytopenii różnego stopnia, anemii hemolitycznej z ujemnym wynikiem testu Coombsa oraz predyspozycji to rozwoju zakrzepów szczególnie w typie zespołu Budda i Chiariego lub zakrzepicy żył mózgu inne nazwy zespół Marchiafavy i Micheliego;

  • układowe zapalenie naczyń, w tym towarzyszące chorobom stawów;

  • ukryta choroba zakrzepowo-zatorowa;

  • spadek liczby płytek krwi związany z koniecznością długotrwałego stosowania heparyny;

  • miażdżyca naczyń.

Ponadto u kobiet ciąża jest dość częstą przyczyną choroby zakrzepicy, zwłaszcza jej drugiej połowy, a także okresu poporodowego. Wynika to ze wzrostu poziomu progesteronu, który zwiększa lepkość krwi. Powiększona macica może uciskać żyły miednicy, w wyniku czego prędkość przepływu krwi w nich spada 2-3 razy.

 

E. Przyjmowanie niektórych leków

Środki antykoncepcyjne u kobiet, leki hormonalne - w tym stosowane w leczeniu nowotworów złośliwych, leki stosowane w chemioterapii, w tym lek tamoksyfen - zwiększają ryzyko zakrzepów wewnątrznaczyniowych u człowieka.

 

Wśród czynników ryzyka zakrzepicy wyróżnić można:

  • palenie tytoniu;

  • wiek powyżej 40 lat;

  • praca w pozycji stojącej lub siedzącej;

  • aktywność fizyczna, sport;

  • częste loty lub podróże (ponad 4 godziny).

 

Ogólnie objawy zakrzepicy zależą od trzech czynników:

  • miejsce powstania skrzepu krwi - w tętnicy lub w żyle;

  • w jakim naczyniu i na jakim poziomie pojawił się skrzeplina;

  • czy skrzep zamknął naczynie, jak szybko to się stało.

Objawami zakrzepicy krwi są obrzęk i ból kończyny, które nasilają się podczas chodzenia. W tym samym czasie obrzękła skóra zmienia kolor na siny, kolor ten jaśnieje w pozycji stojącej. Dotknięta kończyna wyraźnie jest cieplejsza niż zdrowa. Pod spuchniętą skórą można wyczuć bolesny sznurek jest to chora żyła. Aktywne badanie dotykowe lub ściskanie kończyny jest niebezpieczne w przypadku rozwoju zatorowości płucnej.

Rozmiar obrzęku zależy od umiejscowienia zakrzepu: im niżej, tym mniejszy jest obrzęk nogi lub ramienia. W niektórych przypadkach choroba jest utajona. Następnie po objawach zatorowości płucnej wykrywa się zakrzepicę kończyn dolnych: ostre uczucie braku powietrza, duszność, omdlenia, kołatanie serca i kaszel.

W przypadku zakrzepicy tętniczej objawy są różne. Najczęstsze objawy to:

  • drętwienie;

  • mrowienie;

  • chłód, który toczy się w „przypływie” i jest zlokalizowany bliżej palców;

  • ciężkość nóg - podczas ćwiczeń.

Wraz z rozwojem choroby u osoby chorej obserwuje się bardziej zauważalne objawy zakrzepicy: kończyny zaczynają się szybciej męczyć, stają się bardziej wrażliwe na zimno, częściej i dłużej utrzymują się „gęsia skórka” i drętwienie. Jedna kończyna staje się jaśniejsza, sucha i zimniejsza niż druga. Często ma krosty i stany zapalne, które nie goją się przez długi okres czasu.

Wraz z postępem choroby zakrzepicy pojawia się ból w dotkniętej nodze lub ramieniu, pojawia się kulawizna z zakrzepicą tętnic kończyny dolnej. A na bardzo zaawansowanym etapie, jeśli nie rozwinie się ostra zakrzepica, pojawiają się owrzodzenia troficzne - najpierw jako rany powierzchowne, które się nie goją, a następnie jako głębokie „koleiny” o nierównych krawędziach. Końcowymi objawami zakrzepicy faza ostatnia, która rozwija się stopniowo, jest rozwój mokrej zgorzeli, pojawienie się objawów ogólnego zatrucia: nudności, osłabienie, utrata apetytu, bóle głowy. Wraz z tym często wzrasta temperatura ciała. Jeśli dotknięta część kończyny nie zostanie amputowana, nerki, układ krążenia i układ oddechowy przestaną funkcjonować.

Jeśli zakrzep krwi w tętnicy szybko rośnie, pojawiają się objawy ostrej zakrzepicy kończyn:

  • obrzęk skóry;

  • silny ból w nodze lub ramieniu;

  • bolesność podczas dotykania kończyny;

  • szybki rozwój zgorzeli.

Zmiany obserwuje się poniżej tętnicy zablokowanej przez skrzeplinę. Na nim puls również znika, co odnotowuje się na samym początku choroby.

 

Aby wykryć zaburzenia zakrzepowe, stosuje się następujące metody diagnostyczne:

  • USG i dopplerografia;

  • testy funkcjonalne;

  • badanie układu krzepnięcia krwi;

  • angiografia -  to badanie obrazowe wykorzystywane do oceny naczyń krwionośnych, najczęściej tętnic. Podczas przeprowadzania angiografii wykorzystuje się promieniowanie rentgenowskie i środki cieniujące – kontrastowe, umożliwia ona znalezienie miejsc nieprawidłowego przepływu krwi;

  • flebografia - to radiologiczne badanie naczyń żylnych (najczęściej kończyn dolnych) po podaniu kontrastu bezpośrednio do naczynia żylnego. Wykonuje się je przy podejrzeniach zakrzepów w naczyniach żył kończyn dolnych;

  • tromboelastografia (TEG) służy do szybkiej diagnostyki krzepnięcia krwi;

  • skanowanie radionuklidów jest procedurą diagnostyczną, w której kombinacja radionuklidów i substancji radioaktywnych jest wprowadzana do organizmu w celu uzyskania obrazów określonych narządów lub tkanek.;

  • kliniczne badania krwi.

 

Leczenie zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych

W takim przypadku specjalista może zalecić leczenie ambulatoryjne. Lista zaleceń może obejmować leki:

  • przeciwzapalne (niesteroidowe leki przeciwzapalne;

  • metody ucisku (bandaże elastyczne lub pończochy uciskowe itp.);

  • leki flebotoniczne.

W przypadku zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych pacjent rzadko wymaga hospitalizacji, a przy odpowiednim leczeniu i ścisłym przestrzeganiu zaleceń lekarskich poprawa w chorobie zwykle następuje szybko.

Wraz z postępem zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych (wzrost granicy skrzepliny) może być konieczne chirurgiczne zapobieganie zakrzepicy (oddzielenie i migracja mas zakrzepowych do naczyń płucnych) i rozprzestrzenianie się zakrzepicy w układzie żył głębokich. Interwencja chirurgiczna w tym przypadku wykonywana jest w trybie pilnym i najczęściej polega na podwiązaniu zakrzepowej żyły powierzchownej (dużej lub małej żyły odpiszczelowej) w miejscu jej ujścia z układem żył głębokich oraz w miarę możliwości usunięcie żylaków (zakrzepowych i niezakrzepowych).

Leczenie zakrzepicy żył głębokich

1. Terapia lekowa

Iniekcje leków rozrzedzających krew - antykoagulanty (heparyna lub jej współczesne analogi. Po terapii heparyną można przepisać tabletkę o długim przyjęciu z innych leków rozrzedzających krew - warfaryny . Leczenie antykoagulantami ma na celu zapobieganie rozwojowi skrzepliny i zapobieganiu nawrotom zakrzepicy żylnej.

2. Terapia kompresyjna

Stosowanie bandaży elastycznych oraz dobór indywidualnie uciskowych wyrobów pończoszniczych jest jednym z głównych narzędzi działania terapeutycznego, a także profilaktyki zakrzepicy żył głębokich. 

3. Wszczepienie filtra cava

W niektórych przypadkach, zwłaszcza jeśli istnieją przeciwwskazania do stosowania leków rozrzedzających krew lub ich nieskuteczność, urządzenie filtrujące cava można zainstalować w żyle głównej ciała pacjenta (jama dolna), aby zapobiec migracji oderwanych fragmentów skrzepów krwi z żył kończyn dolnych do naczyń płucnych. Filtr kava działa jak pułapka na luźne skrzepy krwi. Filtr można ustawić na określony czas (3-4 tygodnie) lub na stałe. Zabieg ten najczęściej wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym i nie wymaga długiego pobytu w szpitalu.

4. Leczenie chirurgiczne

Trombektomia, angioplastyka żylna i pomostowanie żylne.

W niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie zabiegu chirurgicznego mającego na celu usunięcie mas zakrzepowych z dużych pni żylnych (trombektomia) kończyn dolnych, miednicy czy brzucha. W celu leczenia długotrwałej blokady, przetaczania lub interwencji o małym urazie (stentowanie), czasami wykonuje się interwencję w dotkniętym odcinku dużej żyły.

5. Tromboliza

Rozpuszczanie mas zakrzepowych za pomocą specjalnych leków – trombolityków. Ta procedura może być wykonywana tylko we wczesnych stadiach choroby i ma szereg specjalnych przeciwwskazań.

 

Dieta na zakrzepowe zapalenie żył

Mnóstwo świeżych warzyw, owoców, błonnika, orzechów, płatków zbożowych, pieczywa pełnoziarnistego. Wśród produktów pochodzenia roślinnego korzystne działanie w chorobach żylnych mają również:

  • miłorząb dwuklapowy,

  • imbir,

  • czerwona papryka,

  • waleriana,

  • czosnek,

  • jagody głogu.

Suplementy diety i witaminy:

  • witaminy C, A, E i B6,

  • olej lniany,

  • magnez i wapń (w połączeniu),

  • pycnogenol to ekstrakt z kory sosny przybrzeżnej Pinus maritima, wyjątkowy, naturalny przeciwutleniacz o ogromnym pozytywnym działaniu na organizm.

  •  

Zapobieganie zakrzepicy polega na poprawie ukrwienia kończyn poniżej zalecenia:

  • utrzymywać ciśnienie krwi, poziom cholesterolu i glukozy we krwi w normalnych granicach;

  • przechodzą badania profilaktyczne, reagują na czas na patologiczne zmiany w sercu i naczyniach krwionośnych;

  • więcej ruchu np. codzienne spacery;

  • unikaj stania przez długi czas;

  • zmniejszyć spożycie soli w posiłkach;

  • wzbogacić dietę w pokarmy bogate w błonnik, a także wielonienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy E i P;

  • chronią kończyny przed urazami, hipotermią i przegrzaniem.

 

Zalecenia dotyczące zmiany stylu życia u pacjentów z zakrzepowym zapaleniem żył:

  • podwyższona pozycja kończyn dolnych podczas odpoczynku i snu;

  • eliminacja ciężkiej aktywności fizycznej (podnoszenie ciężarów, kulturystyka);

  • unikaj przegrzania i odwodnienia organizmu (przedłużony pobyt w wannie);

  • nosić pończochy uciskowe o wymaganej klasie kompresji (określonej przez specjalistę);

  • ograniczenie obciążeń statycznych (unikaj siedzenia przez długi czas, stania w miejscu);

  • stała aktywność fizyczna – codzienne spacery, pływanie na basenie, jazda na rowerze;

dobór wygodnych butów i wkładek ortopedycznych.

 

Objawy choroby
Zaczerwienienie skóry
Obrzęk skóry
Ból w nodze
Drętwienie
Mrowienie
DECYZJE O LECZENIU MUSZĄ BYĆ PODEJMOWANE W POROZUMIENIU Z LEKARZEM. INFORMACJE ZAWARTE W PORTALU, PRZEZNACZONE SĄ TYLKO DO CELÓW ORIENTACYJNYCH I INFORMACYJNYCH. NAJNOWSZE INFORMACJE OD PRODUCENTÓW LEKÓW, ZNAJDUJĄ SIĘ W ULOTCE DOŁĄCZONEJ DO OPAKOWANIA. PAMIĘTAJCIE ŻADEN SERWIS INTERNETOWY LUB PORTAL NIGDY NIE ZASTĄPI WIZYTY U LEKARZA I KONSULTACJI ZE SPECJALISTĄ. W PRZYPADKU JAKICHKOLWIEK WĄTPLIWOŚCI W ZAKRESIE STOSOWANIA LEKU, SKONSULTUJ SIĘ Z LEKARZEM LUB FARMACEUTĄ. INFORMACJE ZAMIESZCZONE W SERWISIE NIE MOGĄ STANOWIĆ PODSTAWY DO PODEJMOWANIA DECYZJI O PRZEBIEGU LECZENIA. PORTAL WWW.MOJACHOROBA.PL  JEST ZBIOREM PRZYDATNYCH INFORMACJI ORAZ OPINII NA TEMAT CHORÓB RÓŻNEGO RODZAJU SCHORZEŃ I BÓLI RÓŻNEGO RODZAJU JAK RÓWNIEŻ OPINII I INFORMACJI NA TEMAT STOSOWANIA LEKÓW, SUPLEMENTÓW DIETY, WYROBÓW MEDYCZNYCH. WITRYNA MOŻE ZAWIERAĆ TREŚCI, ZDJĘCIA KTÓRYCH PRZEGLĄDANIE JEST ZABRONIONE PRZEZ OSOBY PONIŻEJ 18 ROKU ŻYCIA. MATERIAŁY ZNAJDUJĄCE SIĘ NA TYM PORTALU MEDYCZNYM, ZOSTAŁY ZACZERPNIĘTE Z INTERNETU  ALBO ZOSTAŁY WYSŁANE DO NAS PRZEZ UŻYTKOWNIKÓW. WSZYSTKIE MATERIAŁY SĄ DOSTARCZANE WYŁĄCZNIE W CELACH INFORMACYJNYCH, PRAWA DO MATERIAŁÓW NALEŻĄ DO ICH AUTORÓW I WYDAWCÓW. JEŻELI KTÓRYKOLWIEK  OBRAZ ( ZDJĘCIE, ZDJĘCIA ) JEST OBRAŹLIWY  LUB POSIADA  PRAWA AUTORSKIE, PROSIMY O WIADOMOŚCI E-MAIL KONTAKT ABY USUNĄĆ OBRAZ LUB TREŚĆ. ZMIEŃ COŚ W NASZYM INTERNECIE NA JESZCZE LEPSZE! JESTEŚMY BARDZO ZAINTERESOWANI POZNANIEM, W JAKI SPOSÓB KORZYSTASZ ZE STRON INTERNETOWYCH W TYM SERWISIE. JEŻELI SIĘ NA TO ZGODZISZ, ZACHOWAMY NA TWOIM KOMPUTERZE TZW. PLIK COOKIE, KTÓRY UMOŻLIWI ZBIERANIE PODSTAWOWYCH INFORMACJI O KLIKANIU Z TWOJEGO KOMPUTERA. JEŻELI SIĘ NA TO NIE ZGADZASZ, MOŻESZ W KAŻDEJ CHWILI ZMIENIĆ USTAWIENIA SWOJEJ PRZEGLĄDARKI. PRZECZYTAJ, JAK WYŁĄCZYĆ PLIKI COOKIE I NIE TYLKO PZRZECZYTAJ  POLITYKA PRYWATNOŚCI