Choroba
Wysiękowe zapalenie osierdzia to stan zapalny płatów worka sercowego, prowadzący do gromadzenia się płynu w jamie osierdziowej. Osierdzie, nazywane także workiem osierdziowym lub workiem okołosercowym, to cienka błona, która otacza mięsień sercowy. Utrzymuje on serce w prawidłowej pozycji, zapobiega jego przemieszczaniu się w klatce piersiowej, a także ochrania przed kontaktem z narządami znajdującymi się w jego bezpośrednim otoczeniu. Obecność płynu zakłóca normalne funkcjonowanie serca i może prowadzić do tamponady (ucisku). Tamponada jest stanem chorobowym mającym miejsce w obrębie mięśnia sercowego. Polega na wypełnieniu jamy osierdziowej płynem mającym charakter przesięku lub wysięku. Taka sytuacja stanowi znaczne utrudnienie, jeśli chodzi o proces wypełniania przedsionków i komór serca krwią. Tamponada może powstać, jako następstwo zawału i prowadzić do wstrząsu kardiogennego, podczas którego maleje tzw. objętość minutowa serca.
Gdy wskaźniki mieszczą się w normalnym zakresie, między płytkami osierdzia można zaobserwować ciecz, przeznaczoną do bezpośredniego smarowania i dokładnego zmniejszenia ich wzajemnego tarcia. W ten sposób można zagwarantować nieprzerwaną i absolutnie bezbolesną pracę serca przez wiele lat. Nagromadzenie ponad pięćdziesięciu miligramów płynu w jamie osierdziowej prowadzi do znacznego zakłócenia normalnych procesów serca, co prowadzi do rozwoju tak zwanego „wodosierdzia”. 30 ml to norma dla fizjologicznych objętości płynu osierdziowego. Choroba może postępować w organizmie człowieka z wielu powodów związanych z:
Przebieg chorób wirusowych w postaci grypy, cytomegalii, ospy wietrznej, grypy;
Obecność wielu nowotworów złośliwych w obrębie płuc i klatki piersiowej;
Duże uszkodzenia popromienne w procesie promieniowania;
Niektóre urazy w okolicy klatki piersiowej;
Siniaki serca i innych ważnych narządów;
Choroby tkanki łącznej.
Według badań medycznych i specjalistów stwierdzono, że choroba w niektórych przypadkach może być wywołana, jako powikłanie zawału mięśnia sercowego, podobnie jak w zespole Dresslera.
Wysiękowe zapalenie osierdzia objawy
Pacjenci z wysiękowym zapaleniem osierdzia zwracają się do kardiologa z dolegliwościami duszności i trudności w oddychaniu. Trudno im pokonywać duże odległości lub wchodzić po schodach. Szybko się męczą i wyczerpują siły, trzeba się zatrzymać, złapać oddech, a dopiero potem iść dalej.
Bolesność za mostkiem może pojawić się w początkowych stadiach choroby, ale im więcej płynu gromadzi się w osierdziu, tym mniej bólu.
Badanie obiektywne charakteryzuje się obecnością obrzęku żył szyjnych przy wdechu, przy uderzeniu następuje wzrost granic względnej otępienia serca we wszystkich kierunkach jednocześnie. W badaniu palpacyjnym uderzenia wierzchołka charakterystyczne jest jego osłabienie lub nawet zanik. Podczas osłuchiwania serca kardiolog wykrywa głuchotę tonów serca. Najczęściej pacjenci z wysiękowym zapaleniem opłucnej mają obniżenie ciśnienia krwi. Kiedy dochodzi do tamponady serca, pojawia się ciężkość w klatce piersiowej, silna duszność, strach przed śmiercią, nagłe podniecenie, zimny pot, silny obrzęk żył szyjnych.
Im więcej płynu gromadzi się w osierdziu, tym gorzej serce pompuje krew do swoich komór i może rozwinąć się ostra tamponada serca, która zagraża życiu pacjenta i wymaga pilnego nakłucia osierdzia.
Wysiękowe zapalenie osierdzia rozpoznanie
Aby postawić diagnozę wysiękowego zapalenie osierdzia po zbadaniu pacjenta i zrobieniu wywiadu medycznego, lekarz zwykle przepisuje:
EKG ;
Echokardiografia (USG serca) ;
Prześwietlenie klatki piersiowej ;
Biochemiczne badanie krwi ;
Analiza immunologiczna (wg wskazań);
Badanie hormonów tarczycy (zgodnie ze wskazaniami);
Diagnostyczne nakłucie wysięku z worka serca (w razie potrzeby).
Wysiękowe zapalenie osierdzia leczenie
Do chwili obecnej nie ma jednoznacznego i jedynego prawidłowego i etiotropowego leczenia wysiękowego zapalenia osierdzia. Najczęściej w medycynie praktycznej stosuje się leczenie hormonalne:
Glikokortykosteroidy, dawkę dobiera się indywidualnie.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (diklofenak, indometacyna).
Leczenie etiotropowe: przeciwwirusowe, cytostatyczne, hormonalne).
Leczenie chirurgiczne polega na nakłuciu osierdzia, po którym można wprowadzić glikokortykoidy do jamy osierdziowej, wlewając lek bezpośrednio do dotkniętego obszaru.
Leczenie witaminowe.
Infuzja roztworów osocza, koloidalnych lub soli fizjologicznych.
Wysiękowe zapalenie osierdzia zapobieganie rokowanie
Zapobieganie wysiękowemu zapaleniu osierdzia:
Terminowe leczenie chorób wirusowych i ich powikłań.
Terminowe leczenie chorób tkanki łącznej.
Leczenie powikłań zawału mięśnia sercowego.
Radykalne leczenie chorób nowotworowych.
Unikać urazów klatki piersiowej.
Ochrona przed promieniowaniem w przypadku niebezpieczeństwa radiacyjnego uszkodzenia ciała.
Rokowanie leczenia w wysiękowym zapaleniu osierdzia zależy od przyczyny uszkodzenia osierdzia i terminowości leczenia; przy braku tamponady serca jest to stosunkowo korzystne.
ICD 10 Wysiękowe zapalenie osierdzia ICD-10: I31.3 - Płyn w worku osierdziowym (niezapalny)
Katalog chorób