Wypadanie błony śluzowej cewki moczowej objawy leczenie

Wypadanie błony śluzowej cewki moczowej
Choroba

 

Wypadanie cewki moczowej polega na wysunięciu lub przemieszczeniu błony śluzowej cewki moczowej przez zewnętrzne ujście. Najczęściej dotyka to dziewcząt przed okresem dojrzewania oraz kobiet po menopauzie.

Podczas badania można zaobserwować występ błony śluzowej o zaokrąglonym, często "obrączkowatym" kształcie, a także zwężenie zewnętrznego ujścia cewki moczowej.

Ze względu na rzadkość występowania wypadania błony śluzowej cewki moczowej, diagnoza często bywa błędna. W celu różnicowania należy uwzględnić inne możliwe schorzenia, takie jak prosty mięsak cewki moczowej czy mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy. Tylko doświadczony lekarz może pomóc uniknąć błędnych diagnoz i wynikających z tego konsekwencji.


Wypadanie błony śluzowej cewki moczowej u kobiet polega na całkowitym wywinięciu i wystąpieniu błony śluzowej cewki moczowej z zewnętrznego kanału. Odróżnia się je od guza cewki moczowej, w którym tylko część błony śluzowej wystaje na zewnątrz, oraz od polipa cewki moczowej, który jest masą podobną do guza, uszypułowaną lub siedzącą.

Wypadanie błony śluzowej cewki moczowej, znane również jako wypadanie cewki moczowej, jest chorobą prawie wyłącznie występującą u kobiet z uwagi na specyficzne cechy anatomiczne układu moczowo-płciowego.

Wyróżnia się dwa szczyty wiekowe tego schorzenia – okres przedpokwitaniowy (do 14-15 lat) oraz wiek menopauzalny (45-55 lat). Około 80% wszystkich przypadków tej patologii rejestruje się u dziewcząt i kobiet z tych grup wiekowych.

Jest to wynik charakterystyki hormonalnej kobiecego organizmu w tych okresach życia, a także wpływu wskaźników endokrynologicznych na funkcjonowanie układu moczowo-płciowego.

Niemniej jednak, dokładne statystyki dotyczące wypadania błony śluzowej cewki moczowej nie są znane.

Wypadanie cewki moczowej dotyczy głównie dystalnej części cewki moczowej u kobiet.

Następuje rozwarstwienie podłużnych i okrężnych warstw mięśniowych w wyniku nagłego wzrostu ciśnienia wewnątrzbrzusznego, co prowadzi do całkowitego lub częściowego wywinięcia błony śluzowej cewki moczowej przez zewnętrzne ujście cewki moczowej. Powstaje obrzęk i nagromadzenie wypadniętej błony śluzowej, co prowadzi do efektu "zaciskania" wokół dystalnej części cewki moczowej. To z kolei utrudnia krążenie krwi przez naczynia, powodując zwiększone przekrwienie.

Nieleczone wypadanie cewki moczowej może prowadzić do uduszenia wypadniętej tkanki oraz potencjalnej martwicy tkanek.

 

Przyczyny wypadania błony śluzowej cewki moczowej nie są dokładnie znane, jednak istnieje kilka teorii. Można je podzielić na czynniki wrodzone i nabyte. Czynniki wrodzone obejmują słabe struktury dna miednicy, które prowadzą do niewystarczającego wsparcia układu moczowo-płciowego i nadmiernej ruchomości cewki moczowej, wewnętrzne nieprawidłowości cewki moczowej (np. nadmierna szerokość, nadmiar błony śluzowej), zaburzenia nerwowo-mięśniowe, nieprawidłowe położenie cewki moczowej oraz niedobór elastycznej tkanki w narządach miednicy mniejszej.

Czynniki nabyte obejmują urazy podczas porodu, przedłużony poród drogą pochwową, szarpane rany położnicze oraz słabą jakość tkanek u osłabionych i niedożywionych kobiet.

Czynniki ryzyka wypadania cewki moczowej obejmują:

  • Wzmożone ciśnienie w jamie brzusznej z powodu przewlekłego kaszlu lub zaparć

  • Urazy cewki moczowej, w tym porody mnogie

  • Ciężka aktywność fizyczna

  • Przewlekłe zapalenie narządów miednicy mniejszej

  • Waga i wskaźnik masy ciała przekraczające dopuszczalne normy

  • Niewłaściwa dieta i higiena, które mogą być dodatkowymi potencjalnymi czynnikami ryzyka

  • Spadek poziomu estrogenów w okresie menopauzy oraz zaburzenia hormonalne przed menopauzą.

Wypadanie cewki moczowej u kobiet stało się znacznie rzadsze od czasu wprowadzenia estrogenowej terapii zastępczej.

 

Wypadanie błony śluzowej cewki moczowej objawy

Objawy kliniczne wypadania błony śluzowej cewki moczowej różnią się w zależności od dwóch grup wiekowych, tj. przed okresem dojrzewania i po menopauzie.

W przypadku wypadania cewki moczowej przed okresem dojrzewania, często przebiega ono bezobjawowo. Czasami wypadnięcie cewki moczowej jest przypadkowo stwierdzane podczas badania lekarskiego. Najczęstszym objawem jest plamienie lub plamy na bieliźnie. Krwiomocz występuje rzadko. Zaburzenia układu moczowego są zazwyczaj rzadkie, ale w przypadku ich pojawienia się pacjenci mogą doświadczać trudności w oddawaniu moczu, częstego parcia na mocz lub bólu w obszarze narządów płciowych. U dzieci może wystąpić ból narządów płciowych w przypadku znacznego wypadania błony śluzowej lub gdy dochodzi do zakrzepicy i martwicy. W pojedynczych przypadkach obserwuje się również objawy obturacyjne, takie jak ostry zatrzymanie moczu z powodu wypadania cewki moczowej.

Natomiast u pacjentek po menopauzie z wypadaniem cewki moczowej często występują następujące objawy:

  • Krwawienie z dróg moczowych.

  • Dyzuria, czyli trudności w oddawaniu moczu, częste parcie na mocz lub nagłe parcie na mocz, nocne oddawanie moczu.

  • Można zaobserwować zarówno mikroskopowy, jak i makroskopowy krwiomocz.

  • W przypadku wyraźnego wypadania cewki moczowej może dojść do uszkodzenia błony śluzowej, co prowadzi do niedrożności naczyń żylnych, zakrzepicy i martwicy wypadniętej tkanki. Pacjenci z wypadaniem cewki moczowej mogą doświadczać bólu w okolicy łonowej, bolesnego oddawania moczu, krwiomoczu i krwawienia z cewki moczowej.

  • Możliwe jest również wystąpienie zakażenia dróg moczowych.

 

Wypadanie błony śluzowej cewki moczowej rozpoznanie

W praktyce urologicznej i ginekologicznej diagnozowanie wypadania błony śluzowej cewki moczowej zazwyczaj nie jest szczególnie trudne ze względu na nasilenie objawów i charakterystyczny obraz kliniczny. Leczenie tej choroby jest prowadzone przez urologa lub ginekologa, czasem we współpracy z chirurgami i endokrynologami. Rozpoznanie opiera się na kilku czynnikach, takich jak wynik badania ginekologicznego i endoskopowego, wiek pacjentki oraz cechy anatomiczne. Najczęściej definiuje się wypadanie błony śluzowej cewki moczowej zgodnie z następującym algorytmem:

  • Wywiad i badanie ogólne. Specjalista analizuje dolegliwości pacjentki (np. ból w okolicy narządów płciowych, zaburzenia oddawania moczu), ustala czas trwania objawów i warunki ich występowania. Podczas badania okolic ujścia cewki moczowej obserwuje się elastyczny, gęsty obrzęk błony śluzowej, często o obrzękowym i niebieskawym wyglądzie. Obrzęk może się rozciągać także na okolice warg sromowych mniejszych. W niektórych przypadkach może występować krwawienie, które może być nasilane przez dotyk lub ucisk.

  • Badania endoskopowe. Badanie cewki moczowej pozwala określić lokalizację zmiany (w przypadku wypadnięcia dotyczy to końcowej części cewki moczowej) oraz sprawdzić drożność cewki moczowej. W celu ustalenia obecności zatrzymania moczu, może być stosowane cewnikowanie terapeutyczne i diagnostyczne.

  • Badania laboratoryjne. Badanie moczu może wykazać makroskopowy krwiomocz, który w badaniu mikroskopowym jest spowodowany obecnością niezmienionych erytrocytów. Nie wykrywa się zmian we krwi, jednak w przypadku jednoczesnej infekcji dróg moczowych mogą wystąpić niespecyficzne objawy zapalenia. Przy przewlekłym krwotoku z cewki moczowej możliwa jest niedokrwistość. Badanie poziomu żeńskich hormonów płciowych czasami potwierdza obniżony poziom estrogenu, co może wskazywać pośrednio na możliwość wypadania błony śluzowej.

W wielu przypadkach wystarczające jest przeprowadzenie badania i wywiadu z pacjentką. Inne metody służą głównie do ustalenia przyczyn i możliwych powikłań oraz przeprowadzenia diagnostyki różnicowej. Przy procesach nowotworowych w cewce moczowej (np. brodawczaki, guzy), wypadaniu pęcherza moczowego i wypadaniu cewki moczowej (PMC), przeprowadza się diagnostykę różnicową. W przypadku wypadania błony śluzowej cewki moczowej różni się ono od wypadania błony śluzowej tym, że wszystkie warstwy cewki moczowej wystają przez otwór, co prowadzi do poważniejszych zaburzeń krążenia i nasilonych objawów, często wymagających leczenia chirurgicznego.

Podczas badania fizycznego wypadanie cewki moczowej objawia się wystającą błoną śluzową z zewnętrznego ujścia cewki moczowej. U dzieci w centrum cewki moczowej można zaobserwować różowawo-pomarańczową, stojącą masę. Guz może być bolesny i delikatny podczas badania palpacyjnego. W większości przypadków błona śluzowa jest owrzodzona i zwykle krwawi przy kontakcie.

U dorosłych wypadanie cewki moczowej objawia się jako rumieniowa, zapalna błona śluzowa wystająca z cewki moczowej. Błona śluzowa może mieć jasnoczerwony lub ciemnoniebieski kolor. W zależności od zaawansowania procesu, wypadająca tkanka może być zakażona, owrzodzona lub martwicza.

Wstępne rozpoznanie wypadania cewki moczowej przez lekarza wymaga dokładnych badań ze względu na rzadkość występowania tego schorzenia. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić nowotwór złośliwy cewki moczowej lub pochwy, guzki cewki moczowej, brodawki oraz mięśniakomięsaka prążkowanokomórkowego.

 

Wypadanie błony śluzowej cewki moczowej leczenie

Leczenie wypadniętej błony śluzowej cewki moczowej obejmuje różnorodne metody, zarówno konserwatywne, mające charakter lokalny i ogólny, jak i interwencje chirurgiczne. Wybór schematu leczenia zależy od przyczyn choroby, jej nasilenia, obecności ewentualnych współistniejących schorzeń i innych czynników. Istotną rolę odgrywa terapia wspomagająca, mająca na celu zapobieganie infekcjom oraz zmniejszanie ryzyka nawrotu.

Ogólnie rzecz biorąc, leczenie wypadania błony śluzowej cewki moczowej obejmuje następujące metody:

  • Domowe środki. Włączają one stosowanie ciepłych kąpieli nasiadowych z ekstraktami ziołowymi oraz pewnych leków, które mają na celu zmniejszenie obrzęków. Tego rodzaju terapia może być stosowana samodzielnie w łagodnych, niepowikłanych przypadkach wypadania, jak również jako etap przygotowawczy do innych metod.

  • Instalacja cewnika. Cewnikowanie pęcherza stosuje się nie tylko w celu ułatwienia odpływu moczu i redukcji zaburzeń urodynamicznych, ale także jako metoda "repozycji" wypadniętej błony śluzowej i utrwalenia jej w miejscu. Cewnikowanie przez okres 10-12 dni okazało się skuteczne w tym przypadku i może stanowić alternatywę dla interwencji chirurgicznej.

  • Chirurgia. W przypadkach ciężkich i nawracających wypadania, a także przy występowaniu ciężkiego krwawienia z cewki moczowej, konieczne jest przeprowadzenie operacji. W zależności od sytuacji, może to polegać na wzmocnieniu cewki moczowej (np. poprzez zastosowanie metody TVT sling uretropeksji lub TVT-O), zaciśnięciu błony śluzowej (plikacji) lub usunięciu fragmentu tkanki, który wystaje poza cewkę moczową (resekcja błony śluzowej). Czasami operacja może być skomplikowana, np. równocześnie przeprowadzana w celu korekcji opadania powieki pęcherza moczowego.

Terapia pomocnicza przy wypadaniu błony śluzowej obejmuje stosowanie leków przeciwbakteryjnych (w celu leczenia i zapobiegania infekcjom), ogólne środki wzmacniające oraz gimnastykę mającą na celu wzmocnienie mięśni narządów układu moczowo-płciowego. Jeśli zaburzenia hormonalne (niedobór estrogenów) są przyczyną patologii, pod nadzorem endokrynologa stosuje się odpowiednie leki w celu ich kompensacji. Miejscowe stosowanie preparatów zawierających estrogeny w postaci czopków dopochwowych i maści również daje dobre rezultaty.

 

Wypadanie błony śluzowej cewki moczowej rokowanie zapobieganie

Rokowanie w przypadku wypadania błony śluzowej cewki moczowej jest zazwyczaj korzystne, a stan ten rzadko prowadzi do poważnych i zagrażających życiu powikłań. Dzięki odpowiedniemu i terminowemu leczeniu wypadanie można skutecznie wyeliminować, zapobiegając poważnym problemom, takim jak niedrożność odpływu moczu czy niedokrwistość związana z przewlekłym krwawieniem z cewki moczowej. W przypadku wypadania przed okresem dojrzewania istotne jest dokładne monitorowanie stanu układu moczowo-płciowego podczas ciąży, ze względu na wysokie ryzyko nawrotu.

Aby zapobiegać wypadaniu błony śluzowej cewki moczowej, zaleca się przestrzeganie ogólnych zasad terapeutycznych, takich jak terminowe leczenie infekcji dróg moczowych, kontrola masy ciała, unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego oraz prowadzenie aktywnego trybu życia.

Ważne jest również regularne monitorowanie pacjentki przez lekarza specjalistę w celu wczesnego wykrywania ewentualnych nawrotów lub powikłań. Edukacja pacjentki na temat higieny intymnej oraz prawidłowego funkcjonowania układu moczowo-płciowego jest również istotna w zapobieganiu powtórnym epizodom wypadania błony śluzowej cewki moczowej.

Wniosek Wypadanie błony śluzowej cewki moczowej to rzadkie schorzenie dotykające głównie kobiety, zwłaszcza w okresach przedpokwitaniowym i menopauzalnym. Diagnoza i leczenie wymagają specjalistycznej opieki lekarza, który może zastosować różne metody terapeutyczne, takie jak terapia konserwatywna, cewnikowanie lub interwencje chirurgiczne, w zależności od indywidualnych potrzeb pacjentki. Regularne kontrole i odpowiednie wsparcie pomagają w skutecznym zarządzaniu tym schorzeniem. Profilaktyka obejmuje przestrzeganie zdrowego trybu życia i zaleceń terapeutycznych w celu zapobiegania nawrotom i powikłaniom.

 

Dziękujemy za przeczytanie artykułu lub obejrzenie zdjęć. Jesteśmy grupą entuzjastów medycyny, która pisze artykuły, by dzielić się wiedzą i najnowszymi odkryciami w dziedzinie opieki zdrowotnej. Naszym celem jest edukowanie i informowanie zarówno specjalistów jak i szeroką grupę czytelników.