Wypadanie cewki moczowej polega na wysunięciu lub przemieszczeniu błony śluzowej cewki moczowej przez zewnętrzne ujście. Najczęściej dotyka to dziewcząt przed okresem dojrzewania oraz kobiet po menopauzie.
Podczas badania można zaobserwować występ błony śluzowej o zaokrąglonym, często "obrączkowatym" kształcie, a także zwężenie zewnętrznego ujścia cewki moczowej.
Ze względu na rzadkość występowania wypadania błony śluzowej cewki moczowej, diagnoza często bywa błędna. W celu różnicowania należy uwzględnić inne możliwe schorzenia, takie jak prosty mięsak cewki moczowej czy mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy. Tylko doświadczony lekarz może pomóc uniknąć błędnych diagnoz i wynikających z tego konsekwencji.
Wypadanie błony śluzowej cewki moczowej u kobiet polega na całkowitym wywinięciu i wystąpieniu błony śluzowej cewki moczowej z zewnętrznego kanału. Odróżnia się je od guza cewki moczowej, w którym tylko część błony śluzowej wystaje na zewnątrz, oraz od polipa cewki moczowej, który jest masą podobną do guza, uszypułowaną lub siedzącą.
Wypadanie błony śluzowej cewki moczowej, znane również jako wypadanie cewki moczowej, jest chorobą prawie wyłącznie występującą u kobiet z uwagi na specyficzne cechy anatomiczne układu moczowo-płciowego.
Wyróżnia się dwa szczyty wiekowe tego schorzenia – okres przedpokwitaniowy (do 14-15 lat) oraz wiek menopauzalny (45-55 lat). Około 80% wszystkich przypadków tej patologii rejestruje się u dziewcząt i kobiet z tych grup wiekowych.
Jest to wynik charakterystyki hormonalnej kobiecego organizmu w tych okresach życia, a także wpływu wskaźników endokrynologicznych na funkcjonowanie układu moczowo-płciowego.
Niemniej jednak, dokładne statystyki dotyczące wypadania błony śluzowej cewki moczowej nie są znane.
Wypadanie cewki moczowej dotyczy głównie dystalnej części cewki moczowej u kobiet.
Następuje rozwarstwienie podłużnych i okrężnych warstw mięśniowych w wyniku nagłego wzrostu ciśnienia wewnątrzbrzusznego, co prowadzi do całkowitego lub częściowego wywinięcia błony śluzowej cewki moczowej przez zewnętrzne ujście cewki moczowej. Powstaje obrzęk i nagromadzenie wypadniętej błony śluzowej, co prowadzi do efektu "zaciskania" wokół dystalnej części cewki moczowej. To z kolei utrudnia krążenie krwi przez naczynia, powodując zwiększone przekrwienie.
Nieleczone wypadanie cewki moczowej może prowadzić do uduszenia wypadniętej tkanki oraz potencjalnej martwicy tkanek.
Przyczyny wypadania błony śluzowej cewki moczowej nie są dokładnie znane, jednak istnieje kilka teorii. Można je podzielić na czynniki wrodzone i nabyte. Czynniki wrodzone obejmują słabe struktury dna miednicy, które prowadzą do niewystarczającego wsparcia układu moczowo-płciowego i nadmiernej ruchomości cewki moczowej, wewnętrzne nieprawidłowości cewki moczowej (np. nadmierna szerokość, nadmiar błony śluzowej), zaburzenia nerwowo-mięśniowe, nieprawidłowe położenie cewki moczowej oraz niedobór elastycznej tkanki w narządach miednicy mniejszej.
Czynniki nabyte obejmują urazy podczas porodu, przedłużony poród drogą pochwową, szarpane rany położnicze oraz słabą jakość tkanek u osłabionych i niedożywionych kobiet.
Czynniki ryzyka wypadania cewki moczowej obejmują:
-
Wzmożone ciśnienie w jamie brzusznej z powodu przewlekłego kaszlu lub zaparć
-
Urazy cewki moczowej, w tym porody mnogie
-
Ciężka aktywność fizyczna
-
Przewlekłe zapalenie narządów miednicy mniejszej
-
Waga i wskaźnik masy ciała przekraczające dopuszczalne normy
-
Niewłaściwa dieta i higiena, które mogą być dodatkowymi potencjalnymi czynnikami ryzyka
-
Spadek poziomu estrogenów w okresie menopauzy oraz zaburzenia hormonalne przed menopauzą.
Wypadanie cewki moczowej u kobiet stało się znacznie rzadsze od czasu wprowadzenia estrogenowej terapii zastępczej.