Wirusowe zapalenie wątroby typu A potocznie żółtaczka pokarmowa

Objawy i przebieg żółtaczki typu A.

Okres inkubacji: minimum - 7 dni, maksimum - 50 dni, najczęściej od 15 do 30 dni.

Okres początkowy (przedterminowy) charakteryzuje się zwykle objawami grypopodobnymi, rzadziej dyspeptycznymi ( objawy dyspeptyczne (dyspepsja) to grupa dolegliwości obejmujących ból lub dyskomfort w nadbrzuszu środkowym ) lub astenowegetatywnymi (utrata apetytu, apatia, nerwowość, osłabienie, zmęczenie, zwiększone zmęczenie).

 Początkowy okres choroby brudnych rąk trwa średnio od 4 do 7 dni.

W przypadku odmiany grypopodobnej choroba zaczyna się ostro:

• temperatura ciała szybko wzrasta do 38-39 ° C, często z dreszczami i utrzymuje się na tych wartościach przez 2-3 dni;

• pacjenci miewają często ból głowy, mięśni i stawów;

• czasami pojawia się lekki katar;

• bolesne odczucia w części ustnej gardła;

• palacze tytoniu mają mniejszą ochotę lub wcale nie chcą palić.

Objawy astenowegetatywne i dyspeptyczne są łagodne.

Wariant dyspeptyczny okresu przedteroidowego choroby charakteryzuje się:

• zmniejszeniem lub zanikiem apetytu;

• bólem i ciężkością w okolicy nadbrzusza lub prawego podżebrza;

• nudnościami i wymiotami;

• czasami stolce zwiększają się do 2-5 razy dziennie.

W wariancie astenowegetatywnym choroba zaczyna się stopniowo, temperatura ciała pozostaje normalna. Dominuje:

• osłabienie;

• spada wydolność;

• pojawia się drażliwość;

• senność;

• ból głowy;

• zawroty głowy.

Mieszana wersja początku choroby objawia się najczęściej objawami kilku zespołów. Podczas badania palpacyjnego narządów jamy brzusznej następuje wzrost, stwardnienie i zwiększona wrażliwość wątroby, a często powiększenie śledziony. 2-3 dni przed pojawieniem się żółtaczki pacjenci zauważają, że ich mocz pociemniał (nabrał ciemnobrązowego koloru), a wypróżnienia kolor kału, przeciwnie, stały się jaśniejsze.

Nasilenie objawów początkowego okresu ma często znaczenie prognostyczne: powtarzające się wymioty, ból w prawym podżebrzu, wysoka, długotrwała gorączka wskazują na możliwy ciężki przebieg wirusowego zapalenia wątroby w okresie żółtaczkowym oraz prawdopodobieństwo ostrej masywnej martwicy wątroby.

Okres żółtaczkowy objawia się zażółceniem twardówki – białka oczu, błon śluzowych jamy ustnej i gardła, a następnie skóry. Intensywność żółtaczki szybko rośnie iw większości przypadków osiąga maksimum w następnym tygodniu. Kolor moczu staje się coraz ciemniejszy, stolec staje się bezbarwny. Wraz z pojawieniem się żółtaczki u znacznej części chorych osłabia się i zanika szereg objawów okresu przedterminowego, natomiast najdłużej utrzymuje się ogólne osłabienie i zmniejszony apetyt, a niekiedy uczucie ciężkości w prawym podżebrzu. Temperatura ciała w okresie żółtaczkowym jest zwykle normalna. Podczas badania pacjenta można ujawnić wzrost, zagęszczenie i zwiększoną wrażliwość krawędzi wątroby, pozytywny objaw Ortnera. U 15-50% pacjentów w pozycji prawostronnej krawędź śledziony jest wyczuwalna. Charakterystyczne jest zmniejszenie częstości tętna.Ciśnienie krwi jest normalne lub nieznacznie obniżone. Pierwszy ton serca na wierzchołku jest osłabiony. We krwi zwiększa się zawartość bilirubiny całkowitej, głównie za sprawą bezpośredniej (związanej) aktywności aminotransferaz, zwłaszcza aminotransferazy alaninowej (ALT), gwałtownie wzrasta, zwiększają się parametry testu tymolowego, zmniejsza się indeks protrombiny. Charakterystyczne są zmiany hematologiczne: leukopenia, neutropenia, względna chłonka i monocytoza, prawidłowa lub opóźniona OB. Serologiczne badanie krwi określa IgM anty-HAV.podwyższone wskaźniki testu tymolowego, obniżony indeks protrombiny. Charakterystyczne są zmiany hematologiczne: leukopenia, neutropenia, względna chłonka i monocytoza, prawidłowa lub opóźniona OB. Serologiczne badanie krwi określa IgM anty-HAV.podwyższone wskaźniki testu tymolowego, obniżony indeks protrombiny. Charakterystyczne są zmiany hematologiczne: leukopenia, neutropenia, względna chłonka i monocytoza, prawidłowa lub opóźniona OB. Serologiczne badanie krwi określa IgM anty-HAV.

W cyklicznym przebiegu choroby po okresie intensywnym następuje faza rekonwalescencji, w której poprawia się stan ogólny, osłabiają się oznaki upośledzenia metabolizmu pigmentów i rozpoczyna się „kryzys pigmentowy”. Zmniejsza się zażółcenie skóry i błon śluzowych, mocz rozjaśnia się, kał nabiera zwykłego koloru, istnieje wyraźna tendencja do normalizacji parametrów biochemicznych, a przede wszystkim bilirubiny i protrombiny.

Należy podkreślić, że bilirubina w żółtaczce w 70-80% przypadków nie przekracza 100 μmol / l. Wyraźny spadek poziomu bilirubiny we krwi występuje najczęściej w 2. tygodniu żółtaczki. Jednocześnie obserwuje się spadek aktywności aminotransferaz, a do 20-25 dnia po wystąpieniu żółtaczki wskaźniki te zwykle osiągają normę.

Ciężkość stanu pacjenta określa się na podstawie oceny i porównania parametrów klinicznych i laboratoryjnych. Zadowalający stan pacjenta charakteryzuje się łagodnymi objawami zatrucia lub ich całkowitym brakiem, niewielkim nasileniem żółtaczki. Bilirubina nie przekracza 100 μmol / l, a wskaźnik protrombiny przekracza 60%. Stan umiarkowanego nasilenia charakteryzuje się objawami zatrucia (anoreksja, osłabienie, zaburzenia snu, nudności, wymioty itp.), Umiarkowanym powiększeniem wątroby. Bilirubina waha się od 100 do 200 μmol / l, indeks protrombiny - od 50 do 60%, miano sublimacyjne - od 1,2 do 1,5 jednostki. W ciężkim stanie pacjenta z zapaleniem wątroby objawy zatrucia są bardziej wyraźne. Występuje narastające ogólne osłabienie, senność, zawroty głowy,anoreksja aż do niechęci do jedzenia, powtarzające się wymioty, jaskrawe zażółcenie skóry, zespół krwotoczny itp. Bilirubina przekracza 200 μmol / l, wskaźnik protrombiny jest mniejszy niż 50%, a miano sublimacyjne jest mniejsze niż 1,2 jednostki.

Ciężki przebieg żółtaczki zawsze stwarza zagrożenie dla rozwoju ostrej niewydolności wątroby - stanu krytycznego zakończonego zgonem w przypadku przedwczesnej intensywnej terapii. Nasilenie postaci klinicznej żółtaczki typu A ustala się jako ostateczny wynik na podstawie kompleksowej oceny stanu pacjenta w trakcie choroby, czasu trwania okresu żółtaczkowego, całkowitego czasu trwania choroby, a zwłaszcza zespołu cytolitycznego, który jest określany przez wzrost aktywności ALT.

Łagodna postać żółtaczki charakteryzuje się ogólnie zadowalającym stanem pacjenta w trakcie choroby, szybkim zanikiem zażółcenia skóry (po 2-3 tygodniach) i szybką normalizacją aktywności ALT (w ciągu 1 miesiąca). W przypadkach, gdy zgodnie z głównymi wskaźnikami klinicznymi i laboratoryjnymi stan chorego oceniano zaledwie 2–3 dni jako umiarkowany, aw pozostałych dniach jako zadowalający, a zapalenie wątroby miało łagodny przebieg, bardziej zasadne jest przypisanie tej postaci choroby łagodnej.

Umiarkowana postać żółtaczki charakteryzuje się umiarkowanym nasileniem pacjenta w okresie wzrostu choroby, czasem zażółcenia skóry do 3-4 tygodni oraz zwiększoną aktywnością ALT do 1,5 miesiąca. W przypadkach, gdy zgodnie z głównymi wskaźnikami klinicznymi i laboratoryjnymi stan pacjenta określa się jako łagodny, ale normalizacja aktywności ALT występuje dłużej niż 1 miesiąc, chorobę należy uznać za umiarkowaną. Z drugiej strony, jeśli w trakcie choroby główne parametry kliniczne i laboratoryjne odpowiadają ciężkiemu stanowi chorego, ale przy szybkim przebiegu okresu żółtaczkowego trwającym do 20 dni i normalizacji aktywności AlAT w ciągu 30 dni, rozsądniej jest również przypisać tę postać zapalenia wątroby umiarkowaną.

W przypadku ciężkiej postaci żółtaczki w środku choroby pacjent jest w ciężkim stanie, czas trwania żółtaczki przekracza 4 tygodnie, wzrost aktywności ALT - ponad 1,5 miesiąca. Jeśli stopień ciężkości stanu pacjenta określono jako umiarkowany, ale normalizacja aktywności AlAT utrzymuje się dłużej niż 1,5 miesiąca, chorobę należy uznać za ciężką.

Piorunujący przebieg ostrego zapalenia wątroby typu A objawia się szybkim rozwojem ostrej encefalopatii wątrobowej (OPE) w ciągu godzin lub dni. Przebieg ten charakteryzuje się szybkim początkiem śpiączki wątrobowej, najczęściej w 4-5 dniu od wystąpienia żółtaczki. Większość pacjentów ma krwotoki w miejscu wstrzyknięcia, krwawienia z nosa i wymioty z zawartością tzw „fusów z kawy”. Często obserwuje się pojawienie się obrzęku stóp i dolnej jednej trzeciej nóg. Wysoki poziom aktywności aminotransferazy wskazuje na głębokie uszkodzenie komórek wątroby, z przewagą AST nad ALT. Śpiączka jest śmiertelna, szczególnie w przypadku braku profilaktycznej intensywnej terapii.

Cykliczny przebieg żółtaczki typu A obserwuje się w około 90-95% przypadków, w 5% i więcej proces infekcyjny przybiera falujący charakter w postaci jednego lub dwóch zaostrzeń (zwykle w ciągu 1-3 miesięcy od wystąpienia choroby, czasem nawet później). Zaostrzenia objawiają się wzrostem objawów charakterystycznych dla wzrostu zapalenia wątroby. W tym przypadku ogólny stan po poprawie ponownie się pogarsza, znika apetyt, nasilają się nieprzyjemne odczucia w okolicy wątroby, mocz ciemnieje, kał ulega odbarwieniu, zwiększa się intensywność zażółcenia skóry, wzrasta aktywność aminotransferaz.

W przypadku żółtaczki pokarmowej choroba kończy się zwykle całkowitym wyzdrowieniem, nawet przy przedłużającej się fazie rekonwalescencji.

Nie jest jednak wykluczone, że w wyniku rażących naruszeń diety, spożycia alkoholu, fizycznego przeciążenia, współistniejących infekcji w 0,5-1% przypadków może dojść do nawrotu choroby - powrotu klinicznych i laboratoryjnych objawów żółtaczki typu A. Czasami obserwuje się bezobjawowe nawroty - wzrost aktywności aminotransferaz, pojawienie się patologicznych wskaźników próbek osadów, pozytywne jakościowe reakcje moczu na urobilinę i barwniki żółci przy braku klinicznych objawów pogorszenia.

Szacuje się, iż łagodne formy żółtaczki typu A u dorosłych występują u 70-80%, umiarkowane - w 20-30%, ciężkie - w 2-3% przypadków. Ostry cykliczny przebieg przeważa w 95-97%, przewlekły - 3-4% przypadków, śmiertelne skutki są bardzo rzadkie.

Bezżółtaczkowe postacie WZW A. Początkowy okres u większości chorych przebiega według mieszanego wariantu astenodispeptycznego. W 2-3 dniu temperatura ciała wzrasta do 37,3-37,8 ° C, ogólne złe samopoczucie, dyskomfort w nadbrzuszu lub w prawym podżebrzu, nudności, wymioty, spadek apetytu. Powiększa się wątroba, jej brzeg staje się gęstszy, wystaje spod prawego podżebrza o 1-3 cm W środku choroby ogólny stan może się pogorszyć, nasila się odurzenie. W tym okresie niektórzy pacjenci skarżą się na nudności, uczucie ciężkości w nadbrzuszu lub prawym podżebrzu. Za najczulszy test diagnostyczny uważa się wzrost aktywności aminotransferaz 3-5 razy lub więcej w zależności od „typu wątrobowego” (aktywność ALT jest wyższa niż AST).Często zwiększa się aktywność dehydrogenazy mleczanowej, zwłaszcza piątej frakcji „wątroby”. Przebieg kliniczny anicterycznych postaci GA jest zwykle łagodny i rzadko trwa dłużej niż miesiąc.

Formy subkliniczne utajona żółtaczka. Charakteryzują się umiarkowanym wzrostem aktywności aminotransferaz przy całkowitym braku klinicznych objawów zapalenia wątroby, z wyjątkiem możliwej niewielkiej hepatomegalii. Subkliniczne i niewidoczne (wykrywanie przeciwciał IgM anty-HAV przy całkowitym braku objawów klinicznych i biochemicznych), podobnie jak beztermiczne, wykrywa się w ogniskach VH podczas celowanego badania wszystkich żółtaczkowych postaci choroby w kontakcie z pacjentami.

Powikłania zapalenia wątroby typu A.

Zaostrzenia i nawroty żółtaczki pokarmowej obserwuje się u 2-5% pacjentów. Często są one związane z zaburzeniami diety i schematu leczenia, nieracjonalnym stosowaniem glikokortykosteroidów, dołączeniem chorób współistniejących. U niektórych pacjentów zaostrzenia objawiają się pogorszeniem parametrów laboratoryjnych (zaostrzenia biochemiczne). W przypadku rzutów odległych należy liczyć się z możliwością zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B. W takich przypadkach wymagane jest badanie markerów wirusa zapalenia wątroby typu B (HBsAg, anty-HBc).
Rokowanie u chorych na WZW typu A jest korzystne.