Uogólnione zapalenie przyzębia objawy leczenie

Uogólnione zapalenie przyzębia, generalized periodontitis

Choroba

Uogólnione zapalenie przyzębia to zaawansowane uszkodzenie kompleksu tkanek przyzębia, objęte większością lub wszystkimi zębami. Jest to jedno z najbardziej złożonych i wciąż nierozwiązanych problemów w dziedzinie stomatologii klinicznej. Zapalenie przyzębia, zwłaszcza w jego uogólnionej formie, prowadzi 5-6 razy częściej niż próchnica do częściowego lub całkowitego utraty przyzębia, a długotrwałe zakażenie kieszonek przyzębnych stanowi czynnik ryzyka dla rozwinięcia takich chorób jak reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie wsierdzia spowodowane zakażeniem, miażdżyca, zawał mięśnia sercowego, czy nawet udar. Termin "przyzębie" obejmuje zespół tkanek, które mają wspólne unerwienie i ukrwienie, a także są blisko spokrewnione pod względem morfologicznym i czynnościowym. Zespół przyzębia składa się z dziąseł, przyzębia, tkanki kostnej wyrostków zębodołowych, cementu korzeni zębów i pełni kilka kluczowych funkcji, takich jak podtrzymywanie, ochrona i reakcje odruchowe. Choroby przyzębia obejmuje różne stany, takie jak zapalenie dziąseł, zapalenie przyzębia, choroby przyzębia oraz nowotworowe procesy dotyczące tkanek przyzębia. W momencie, gdy zaobserwuje się rozległe zmiany dystroficzno-zapalne w całym kompleksie tkanek przyzębia, mówimy o uogólnionym zapaleniu przyzębia.

Uogólnione zapalenie przyzębia czynnikiem dominującym w rozwoju są przyczyny endogenne, choć czynniki zewnętrzne również odgrywają rolę. Dzielą się one na przyczyny lokalne i ogólne.

Do przyczyn lokalnych zalicza się obecność płytki nazębnej i kamienia nazębnego, wady zgryzu, bruksizm, a także nieprawidłowości w ustawieniu zębów, pasm błony śluzowej, czy zaburzenia przyczepu wędzidełka języka i warg. Z kolei przyczyny ogólne to choroby powszechne takie jak cukrzyca, wole toksyczne rozlane, otyłość, osteoporoza, hipowitaminoza, choroby układu krwionośnego, reumatyzm, zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie wątroby, zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenie jelit. Wszystkie te czynniki wpływają na stan przyzębia.

Badania mikrobiologiczne wykazały, że istotną rolę w rozwoju uogólnionego zapalenia przyzębia odgrywają drobnoustroje chorobotwórcze takie jak Prevotella intermedia, A. Actinomycetemcomitans, Porphyromonas gingivalis, Bacteroides forsythus, Peptostreptococcus. Te bakterie osiedlają się w bruzdach, kieszeniach przyzębnych, na korzeniach zębów i inne. Produkty, które wydzielają, aktywują reakcje zapalne, powodując destrukcję tkanek przyzębia. Czynnikiem ryzyka uogólnionego zapalenia przyzębia jest również palenie tytoniu, uszkodzenia popromienne oraz niewłaściwa higiena jamy ustnej.

Proces rozwoju uogólnionego zapalenia przyzębia rozpoczyna się od stanu zapalnego dziąsła, co prowadzi do osłabienia połączeń przyzębia, zniszczenia aparatu więzadłowego oraz resorpcji kości wyrostka zębodołowego. W wyniku tych zmian, zęby stają się ruchome, a występująca okluzja urazowa przeciąża poszczególne grupy zębów. Bez odpowiedniego i terminowego leczenia, uogólnione zapalenie przyzębia może doprowadzić do utraty zębów lub konieczności ich usunięcia, co z kolei zaburza funkcjonowanie uzębienia oraz organizmu jako całości.
Klasyfikacja uogólnionego zapalenia przyzębia opiera się na nasileniu rozwijających się zaburzeń, takich jak głębokość kieszonek i stopień zniszczenia tkanki kostnej. Wyróżnia się trzy stopnie tego schorzenia:

I (łagodny) stopień charakteryzuje się głębokością kieszeni przyzębnych do 3,5 mm, przy czym resorpcja kości nie przekracza 1/3 długości korzenia zęba.

II (średni) stopień wiąże się z głębokością kieszeni przyzębnych do 5 mm, przy resorpcji kości sięgającej 1/2 długości korzenia zęba.

III (ciężki) stopień jest związany z głębokością kieszeni przyzębnych przekraczającą 5 mm, przy czym resorpcja kości przekracza połowę długości korzenia zęba.

Z uwzględnieniem przebiegu klinicznego wyróżnia się trzy typy uogólnionego zapalenia przyzębia:

Częste zaostrzenia (1-2 razy w roku).
Rzadkie zaostrzenia (1 raz na 2-3 lata).
Przewlekły przebieg bez zaostrzeń.

Uogólnione zapalenie przyzębia objawy

W początkowej fazie uogólnionego zapalenia przyzębia obserwuje się następujące symptomy: krwawienie dziąseł, obrzęk, kruchość, swędzenie, pulsowanie i pieczenie dziąseł, a także ból przy żuciu pokarmu oraz nieświeży oddech. Kieszenie przyzębne są płytkie i znajdują się głównie w przestrzeniach międzyzębowych. Jednak nie występuje ruchomość ani przemieszczenie zębów, a stan ogólny pacjenta pozostaje nienaruszony.

W przypadku zaawansowanego uogólnionego zapalenia przyzębia, poza wymienionymi wcześniej objawami, charakterystyczne jest rozchwianie i przemieszczenie zębów, większa wrażliwość (przeczulica) zębów na bodźce temperaturowe oraz trudności w przeżuwaniu pokarmu. W zaawansowanych przypadkach uogólnionego zapalenia przyzębia dochodzi także do naruszenia ogólnego samopoczucia - pacjent może odczuwać osłabienie, złe samopoczucie, gorączkę oraz ostry ból dziąseł. Dodatkowo, regionalne węzły chłonne mogą powiększać się i być bolesne. Podczas badania stomatologicznego można stwierdzić objawy rozlanego przerostowego zapalenia dziąseł, obfite nagromadzenie miękkiej płytki nazębnej, oraz złogi nad- i poddziąsłowe. Często pojawiają się też liczne kieszonki przyzębne o różnym kształcie i głębokości, zawierające czasem treść surowiczo-ropną lub ropną. W zaawansowanych stadiach uogólnionego zapalenia przyzębia może dochodzić do utraty zębów, powstawania ropni i przetok przyzębnych. W przypadku przewlekłego uogólnionego zapalenia przyzębia w okresie remisji dziąsło przyjmuje bladoróżowy kolor, brak jest złogów nazębnych i ropienia z kieszonek dziąsłowych, a korzenie zębów mogą być odsłonięte. Na zdjęciu rentgenowskim nie widać również śladów resorpcji tkanki kostnej.

Uogólnione zapalenie przyzębia rozpoznanie

Dane kliniczne oraz czas trwania choroby odgrywają istotną rolę w procesie diagnozy. W przypadku występowania innych chorób lekarz może zdecydować o skierowaniu pacjenta na konsultację do specjalistów takich jak lekarz pierwszego kontaktu, endokrynolog, gastroenterolog, hematolog, immunolog czy reumatolog. Podczas oceny stanu uzębienia pacjenta z uogólnionym zapaleniem przyzębia, zwraca się szczególną uwagę na kilka aspektów. Należą do nich ilość i charakter złogów nazębnych, stan dziąseł, głębokość przedsionka jamy ustnej, zgryz, stan wędzidełka języka i warg, ruchomość zębów oraz obecność i głębokość kieszonek przyzębnych. Badanie wstępne obejmuje określenie wskaźnika higienicznego, wskaźników periodontologicznych.

W celu dokładniejszej diagnozy uogólnionego zapalenia przyzębia, zaleca się dodatkowe badania, takie jak badanie zeskrobania z kieszonki dziąsłowej przy użyciu metody PCR, chemiluminescencja śliny oraz bakposev oddzielonych kieszonek dziąsłowych. Może być również wskazane badanie biochemiczne krwi w celu sprawdzenia obecności glukozy oraz oznaczenie w surowicy poziomów IgA, IgM i IgG. Do oceny stopnia zaawansowania uogólnionego zapalenia przyzębia stosuje się ortopantomogram (skrót OPG) to pantomogram wykonany w technice ortoradialnej, celowane zdjęcie rentgenowskie wewnątrz ustne oraz biopsje tkanki dziąseł. Ważne jest przeprowadzenie diagnostyki różnicowej w celu odróżnienia uogólnionego zapalenia przyzębia od innych stanów, takich jak zapalenie dziąseł, choroby przyzębia, zapalenie okostnej oraz zapalenie kości i szpiku szczęki.

Uogólnione zapalenie przyzębia leczenie

Leczenie uogólnionego zapalenia przyzębia wymaga podejścia kompleksowego i różnorodnego, zaangażowania lekarzy periodontologów, stomatologów ogólnych, chirurgów oraz ortopedów. W procesie terapii ważne jest nauczenie pacjenta prawidłowych zasad higieny jamy ustnej oraz zapewnienie fachowej pomocy w doborze odpowiednich produktów pielęgnacyjnych.

W łagodnych przypadkach uogólnionego zapalenia przyzębia zaleca się usunięcie płytki nazębnej i złogów nazębnych, stosowanie środków antyseptycznych do leczenia kieszonek dziąsłowych (takich jak roztwory furacyliny, chlorheksydyny, miramistyny) oraz zastosowanie aplikacji periodontologicznych na dotkniętych obszarach.

W leczeniu umiarkowanego uogólnionego zapalenia przyzębia, należy dodać wybiórcze szlifowanie powierzchni żujących zębów, łyżeczkowanie kieszonek dziąsłowych w celu usunięcia złogów poddziąsłowych, nabłonka i ziarnin, a także stosowanie opatrunków leczniczych. W tym etapie pojawiają się pytania dotyczące ewentualnego usuwania korzeni lub pojedynczych zębów, zastosowania szynowania leczniczego oraz leczenia ortopedycznego. Terapia ogólnoustrojowa stanowi uzupełnienie miejscowych działań przeciwzapalnych.

W przypadku ciężkiego uogólnionego zapalenia przyzębia, oprócz opisanych wcześniej środków, mogą być konieczne zabiegi chirurgiczne, takie jak usuwanie zębów o III-IV stopniu ruchomości, operacje płatowe, otwieranie ropni przyzębia itp. Wskazane jest również przeprowadzenie plastyki przedsionka jamy ustnej, osteogingiwoplastyki, a także plastyki wędzidełka języka i warg. W ciężkich przypadkach uogólnionego zapalenia przyzębia niezbędne jest stosowanie leków ogólnoustrojowych o działaniu przeciwzapalnym (NLPZ, antybiotyki), immunomodulujących oraz witaminoterapii.

W kompleksowej terapii uogólnionego zapalenia przyzębia warto uwzględnić także różne metody fizjoterapii, takie jak elektroforeza lekowa, darsonwalizacja, ultrafonoforeza, laseroterapia oraz magnetoforeza. Dodatkowo, hirudoterapia, ozonoterapia, apiterapia i ziołolecznictwo mogą znaleźć zastosowanie jako wsparcie w leczeniu.

Uogólnione zapalenie przyzębia rokowanie zapobieganie

Wczesne i odpowiednie rozpoczęcie leczenia uogólnionego zapalenia przyzębia umożliwia osiągnięcie stabilnej remisji klinicznej oraz wydłużenie czasu jej trwania. W procesie odbudowy tkanek przyzębia i utrzymania pełnej funkcji uzębienia, kluczową rolę odgrywa przestrzeganie zaleceń dotyczących działań profilaktycznych. W przypadku zaawansowanych stadiów uogólnionego zapalenia przyzębia, niekorzystne rokowanie może prowadzić nie tylko do utraty zębów, ale także do rozwoju poważnych powikłań ogólnoustrojowych, szczególnie ze strony układu sercowo-naczyniowego.

Skuteczna profilaktyka uogólnionego zapalenia przyzębia opiera się na odpowiedniej higienie jamy ustnej, regularnym wykonywaniu higieny profesjonalnej, terminowym leczeniu zapalenia dziąseł, usuwaniu płytki nazębnej oraz skutecznym leczeniu chorób współistniejących.

Katalog chorób

Choroby zębów i jamy ustnej

Uogólnione zapalenie przyzębia objawy leczenie

Uogólnione zapalenie przyzębia czynnikiem dominującym w rozwoju są przyczyny endogenne, choć czynniki zewnętrzne również odgrywają rolę. Dzielą się one na przyczyny lokalne i ogólne.

I (łagodny) stopień charakteryzuje się głębokością kieszeni przyzębnych do 3,5 mm, przy czym resorpcja kości nie przekracza 1/3 długości korzenia zęba.

II (średni) stopień wiąże się z głębokością kieszeni przyzębnych do 5 mm, przy resorpcji kości sięgającej 1/2 długości korzenia zęba.

III (ciężki) stopień jest związany z głębokością kieszeni przyzębnych przekraczającą 5 mm, przy czym resorpcja kości przekracza połowę długości korzenia zęba.

Z uwzględnieniem przebiegu klinicznego wyróżnia się trzy typy uogólnionego zapalenia przyzębia:

Częste zaostrzenia (1-2 razy w roku).

Rzadkie zaostrzenia (1 raz na 2-3 lata).

Przewlekły przebieg bez zaostrzeń.

Uogólnione zapalenie przyzębia objawy

Uogólnione zapalenie przyzębia rozpoznanie

Uogólnione zapalenie przyzębia leczenie

Uogólnione zapalenie przyzębia rokowanie zapobieganie

Skuteczna profilaktyka uogólnionego zapalenia przyzębia opiera się na odpowiedniej higienie jamy ustnej, regularnym wykonywaniu higieny profesjonalnej, terminowym leczeniu zapalenia dziąseł, usuwaniu płytki nazębnej oraz skutecznym leczeniu chorób współistniejących.

Zobacz zdjęcia chorób występujących na