Rak dróg żółciowych objawy leczenie

Choroba

Rak dróg żółciowych to złośliwy nowotwór wywodzący się z komórek nabłonkowych tych dróg. Chociaż występuje na świecie uniwersalnie, jest bardziej rozpowszechniony w Azji Południowo-Wschodniej. W Europie i Ameryce Północnej odsetek wykrycia tego raka wynosi 1-3 przypadki na 100 tys. ludności, podczas gdy w Japonii sięga 5,5 przypadku, a w Izraelu – około 7. Nowotwór ten stanowi ok. 3% wszystkich nowotworów układu pokarmowego.

Mimo rzadszego występowania, stanowi poważne wyzwanie medyczne. Prognozy dla pacjentów z tym schorzeniem są niepomyślne. Skuteczne leczenie raka dróg żółciowych jest możliwe jedynie, gdy zostanie on zidentyfikowany we wczesnym etapie. Pierwszym krokiem w diagnozie jest konsultacja z gastroenterologiem, do którego pacjenci najczęściej zgłaszają się na początku. Leczenie chirurgiczne i onkologiczne jest kluczowe w dalszej terapii.

Przyczyny raka dróg żółciowych i czynniki ryzyka

Chociaż naukowcy prowadzili liczne badania nad rakiem dróg żółciowych, dokładne przyczyny jego powstawania wciąż nie są w pełni rozpoznane. Istnieje wiele czynników mogących sprzyjać rozwojowi tej choroby, wśród nich znajdują się:

Stwardniające pierwotne zapalenie dróg żółciowych, przewlekła choroba o nieustalonej etiologii;
Choroba Caroliego, wrodzony stan charakteryzujący się licznymi torbielami wątrobowymi;
Hepatoza wątroby;
Gruczolaki;
Cukrzyca;
Choroby pasożytnicze wątroby;
Praca w warunkach szkodliwych dla zdrowia;
Zakażenie wirusem HIV;
Zespół Lyncha, dziedziczne schorzenie podnoszące ryzyko rozwoju nowotworów układu trawiennego;
Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C;
Choroba Leśniowskiego-Crohna, przewlekła dolegliwość powodująca zapalenie błon śluzowych układu pokarmowego;
Marskość wątroby;
Niekorzystne nawyki życiowe.

Rak dróg żółciowych prawdopodobnie rozwija się w wyniku uszkodzenia komórek nabłonkowych dróg żółciowych spowodowanego czynnikami mechanicznymi lub toksycznymi. Większość tych nowotworów to gruczolakorak, natomiast około 10% klasyfikuje się jako rak płaskonabłonkowy. W mikroskopowej analizie rak dróg żółciowych jest gęsty, o strukturze gruczołowatej i białawym kolorze. Często jego wygląd niewiele różni się od obszarów dotkniętych stwardniającym zapaleniem dróg żółciowych.

Klasyfikacja W zależności od lokalizacji wyróżniamy trzy główne typy raka dróg żółciowych: wewnątrzwątrobowy, zewnątrzwątrobowy w miejscu rozwidlenia przewodu żółciowego wspólnego (najczęstsza lokalizacja) oraz pozawątrobowy guz dystalny, lokalizujący się pomiędzy brodawką Vatera a górnym brzegiem trzustki.

Dodatkowym narzędziem klasyfikacyjnym jest system TNM:

T (guz) - określa zakres nacieku nowotworowego;

N (węzły chłonne) - wskazuje na obecność lub brak przerzutów w węzłach chłonnych w okolicy guza;

M (metastazy) - sygnalizuje obecność lub brak przerzutów w odległych częściach ciała.

Klasyfikacja T:

Tx – guza nie można ocenić;

T0 – brak dowodów obecności guza;

Tis – rak in situ;

T1 – guz ograniczony do dróg żółciowych, naciekający warstwę mięśniową i włóknistą;

T2a – guz naciekający poza drogi żółciowe i otaczające tkanki;

T2b – guz rozprzestrzeniający się na sąsiednie obszary wątroby;

T3 – guz infiltrujący tętnice wątrobowe i żyłę wrotną;

T4 – guz naciekający przewody wątrobowe lub zajmujący pobliskie struktury naczyniowe.

Klasyfikacja N:

Nx – niemożliwa do oceny obecność przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych;

N0 – brak przerzutów w okolicznych węzłach chłonnych;

N1 – przerzuty w różnych węzłach chłonnych położonych wzdłuż naczyń i dróg żółciowych;

N2 – przerzuty w węzłach chłonnych wzdłuż głównych tętnic brzusznych lub blisko innych organów brzusznych.

Klasyfikacja M:

Mx – niemożliwe do ustalenia obecność przerzutów;

M0 – brak przerzutów odległych;

M1 – obecne przerzuty odległe.

W zależności od charakterystyki wzrostu rak dróg żółciowych może być: naciekający; polipoidalny (wyrastający w świetle przewodów, często na cienkiej łodydze); egzofityczny (wzrastający poza przewodami żółciowymi); mieszany (łączący cechy wszystkich wymienionych form).

Rak dróg żółciowych objawy

Głównym objawem raka dróg żółciowych jest żółtaczka obturacyjna, powodująca silne swędzenie skóry. Pacjent może zaobserwować zmieniony kolor stolca. Przed pojawieniem się żółtaczki, ból jest zazwyczaj nieobecny, a epizody kolki są nietypowe. Jeśli guz zablokuje światło przewodu żółciowego w krótkim czasie, ból może pojawić się jeszcze przed wystąpieniem żółtaczki.

Inne symptomy i oznaki tej choroby to niestrawność, spadek apetytu oraz utrata wagi. Część pacjentów ma temperaturę w normie, podczas gdy u innych może być podwyższona. Stagnacja żółci prowadzi do zaburzenia funkcji wątroby. Podczas badania palpacyjnego, wątroba jest niewrażliwa na ból, powiększona i o gładkich krawędziach.

Badanie palpacyjne pęcherzyka żółciowego stanowi część diagnostyki różnicowej żółtaczki. W większości sytuacji, guz nie jest wyczuwalny, ponieważ jest położony głęboko w jamie brzusznej i ma stosunkowo małe wymiary. Gdy żyła wrotna jest ściskana przez nowotwór, może dochodzić do wodniaka jamy brzusznej.

Rak dróg żółciowych rozpoznanie

Objawy raka dróg żółciowych nie są jednoznaczne, co sprawia, że sam wywiad i badanie kliniczne nie wystarczają do postawienia diagnozy.

W celu pełnej diagnostyki pacjentowi zleca się następujące badania laboratoryjne i obrazowe:

Badanie krwi (biochemiczne): Pokazuje ewentualne nieprawidłowości w funkcjonowaniu wątroby, ale nie pozwala jednoznacznie zdiagnozować raka. Stwierdza się podwyższone stężenie fosfatazy zasadowej i bilirubiny. Poziomy AST, ALT oraz stężenie albumin przy tej chorobie onkologicznej często nie odbiegają od normy.
Markery nowotworowe raka dróg żółciowych: Mają istotne znaczenie w diagnostyce. U pacjentów może być zwiększone stężenie antygenu CA 19-9 (ten sam antygen może być obecny także w przypadku zapalenia dróg żółciowych lub raka trzustki). Jeżeli jego poziom jest znacząco podwyższony (do 100 U/ml lub więcej) przy jednoczesnym przewlekłym zapaleniu dróg żółciowych, może to sugerować obecność raka.
USG pęcherzyka żółciowego i wątroby: Wykonywane w początkowej fazie diagnozy. Umożliwia detekcję chorobowych rozszerzeń przewodów oraz duże guzy.
Dopplerografia naczyń wątrobowych: Pozwala zauważyć nieprawidłowości w przepływie krwi w obszarze zmiany chorobowej, ale nie jest efektywna w wykrywaniu małych guzów.
Tomografia komputerowa dróg żółciowych: Zaawansowana metoda diagnostyczna umożliwiająca wykrycie nawet małych guzów oraz ocenę powiększonych węzłów chłonnych w okolicy.
MSCT: Pozwala określić stopień niedrożności dróg żółciowych.
Tomografia PET: Zaawansowana technika, dzięki której możliwe jest wykrycie drobnych guzów o średnicy poniżej jednego centymetra. Jednakże diagnozowanie naciekających form choroby może być utrudnione.
Endoskopowa cholecystografia wsteczna: Ma kluczowe znaczenie dla precyzyjnej diagnozy. Umożliwia dokładne zlokalizowanie miejsca niedrożności dróg żółciowych oraz pobranie próbki tkanki do badania histopatologicznego.
MRI: Obecnie to jedno z najbardziej zaawansowanych badań w diagnozowaniu zmian onkologicznych w obszarze dróg żółciowych i wątroby. Nie wymaga podawania kontrastu, jest nieinwazyjna i bezpieczna dla pacjenta. MRI oferuje trójwymiarowy obraz naczyń i dróg żółciowych, umożliwiający dokładną ocenę stadium choroby, wykrycie drobnych guzów, a także określenie dalszej strategii leczenia i prognozy.

Rak dróg żółciowych leczenie

Wybór metody leczenia raka dróg żółciowych jest uzależniony od stopnia zaawansowania choroby, lokalizacji guza, wieku pacjenta, ogólnego stanu jego zdrowia oraz występowania innych chorób współtowarzyszących.

Metody chirurgiczne
Chirurgiczne usunięcie guza raka dróg żółciowych stanowi najskuteczniejszą metodę całkowitego wyleczenia. Jednakże skuteczna resekcja jest możliwa przede wszystkim w przypadku wczesnego wykrycia choroby, gdy guz jest ograniczony i nie rozszerzył się poza granice przewodów żółciowych. Niestety, często takie wykrycie ma miejsce przypadkiem podczas badań diagnostycznych innych schorzeń.

Wybór procedury chirurgicznej jest uzależniony od lokalizacji guza. W przypadku raka dróg żółciowych położonych wewnątrz wątroby przeprowadza się częściowe usunięcie wątroby, przy czym reszta organu pozostaje funkcjonalna.

Dla raka dróg żółciowych zlokalizowanych poza wątrobą konieczne może być usunięcie guza, sąsiadujących węzłów chłonnych, pęcherzyka żółciowego, fragmentu wątroby, dwunastnicy oraz trzustki. Jest to skomplikowana procedura, więc powinna być realizowana przez doświadczonych chirurgów specjalizujących się w tego typu interwencjach. W sytuacji, gdy wątroba jest poważnie uszkodzona (np. wskutek marskości), przeszczepienie organu może być konieczne.

Operacje paliatywne
Są stosowane, gdy nie jest możliwe przeprowadzenie radykalnej resekcji. Mogą one obejmować umieszczanie stentów w przewodach żółciowych czy drenaż zewnętrzno-wewnętrzny. Nasi specjaliści posiadają bogate doświadczenie w przeprowadzaniu tych zabiegów.

Radioterapia
Stosowana jest przed lub po operacji w celu redukcji wielkości guza oraz zapobiegania nawrotom. W zaawansowanych przypadkach raka dróg żółciowych radioterapia może być jedyną metodą leczenia mającą na celu złagodzenie objawów i poprawę jakości życia pacjenta. Najczęściej stosuje się zewnętrzne źródła promieniowania. W pewnych sytuacjach wykorzystuje się również brachyterapię dożółciową.

Chemoterapia
Może być stosowana przed lub po interwencji chirurgicznej, bądź jako główna metoda leczenia w zaawansowanych przypadkach raka dróg żółciowych. Leki mogą być podawane systemowo lub bezpośrednio do tętnicy wątrobowej, co pozwala na zwiększenie dawki przy minimalnym wpływie na ogólny krwiobieg.

Chemoradioterapia
Stanowi kombinację chemioterapii i radioterapii, co pozwala na skuteczniejsze zwalczanie komórek nowotworowych. Należy jednak być świadomym, że taka terapia niesie ze sobą ryzyko poważniejszych działań niepożądanych.

Rak dróg żółciowych rokowanie zapobieganie

Rak dróg żółciowych w wątrobie charakteryzuje się różnorodnymi wskaźnikami przeżycia. Średni czas przeżycia dla tej choroby wynosi około dwóch lat. Przy uwzględnieniu lokalizacji nowotworu, wskaźnik pięcioletniego przeżycia dla postaci dystalnej wynosi między 20% a 30%. Dla raka dróg żółciowych wrotnych oraz wewnątrzwątrobowych ten wskaźnik spada do około 10%.

Jeśli pacjent przeszedł skuteczną operację i nie ma przerzutów, pięcioletni wskaźnik przeżycia dla raka dróg żółciowych wrotnych kształtuje się w przedziale 30–65%, dla formy dystalnej – 40–60%, a dla wewnątrzwątrobowej – 35–45%.

Zapobieganie

Chociaż brak jest specyficznych środków zapobiegawczych dla tej choroby, istnieją pewne kroki, które można podjąć, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka dróg żółciowych:

Zdrowa dieta i zachowanie równowagi wagi;
Dbaj o równowagę między pracą a odpoczynkiem;
Staraj się unikać nadmiernego stresu;
Prowadź aktywny tryb życia, korzystając z regularnych spacerów na świeżym powietrzu;
Powstrzymaj się od szkodliwych nawyków;
Dbałość o przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w miejscach pracy o zwiększonym ryzyku;
Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby;
Regularne badania kontrolne, przeprowadzane co najmniej raz do roku, mogą pomóc w wczesnym wykryciu potencjalnych zmian chorobowych w drogach żółciowych, co znacząco wpływa na efektywność leczenia i korzystne rokowanie.

Katalog chorób

Choroby onkologiczne

Rak dróg żółciowych objawy leczenie

Przyczyny raka dróg żółciowych i czynniki ryzyka

Chociaż naukowcy prowadzili liczne badania nad rakiem dróg żółciowych, dokładne przyczyny jego powstawania wciąż nie są w pełni rozpoznane. Istnieje wiele czynników mogących sprzyjać rozwojowi tej choroby, wśród nich znajdują się:

Stwardniające pierwotne zapalenie dróg żółciowych, przewlekła choroba o nieustalonej etiologii;

Choroba Caroliego, wrodzony stan charakteryzujący się licznymi torbielami wątrobowymi;

Hepatoza wątroby;

Gruczolaki;

Cukrzyca;

Choroby pasożytnicze wątroby;

Praca w warunkach szkodliwych dla zdrowia;

Zakażenie wirusem HIV;

Zespół Lyncha, dziedziczne schorzenie podnoszące ryzyko rozwoju nowotworów układu trawiennego;

Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C;

Choroba Leśniowskiego-Crohna, przewlekła dolegliwość powodująca zapalenie błon śluzowych układu pokarmowego;

Marskość wątroby;

Niekorzystne nawyki życiowe.

Dodatkowym narzędziem klasyfikacyjnym jest system TNM:

T (guz) - określa zakres nacieku nowotworowego;

N (węzły chłonne) - wskazuje na obecność lub brak przerzutów w węzłach chłonnych w okolicy guza;

M (metastazy) - sygnalizuje obecność lub brak przerzutów w odległych częściach ciała.

Klasyfikacja T:

Tx – guza nie można ocenić;

T0 – brak dowodów obecności guza;

Tis – rak in situ;

T1 – guz ograniczony do dróg żółciowych, naciekający warstwę mięśniową i włóknistą;

T2a – guz naciekający poza drogi żółciowe i otaczające tkanki;

T2b – guz rozprzestrzeniający się na sąsiednie obszary wątroby;

T3 – guz infiltrujący tętnice wątrobowe i żyłę wrotną;

T4 – guz naciekający przewody wątrobowe lub zajmujący pobliskie struktury naczyniowe.

Klasyfikacja N:

Nx – niemożliwa do oceny obecność przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych;

N0 – brak przerzutów w okolicznych węzłach chłonnych;

N1 – przerzuty w różnych węzłach chłonnych położonych wzdłuż naczyń i dróg żółciowych;

N2 – przerzuty w węzłach chłonnych wzdłuż głównych tętnic brzusznych lub blisko innych organów brzusznych.

Klasyfikacja M:

Mx – niemożliwe do ustalenia obecność przerzutów;

M0 – brak przerzutów odległych;

M1 – obecne przerzuty odległe.

W zależności od charakterystyki wzrostu rak dróg żółciowych może być: naciekający; polipoidalny (wyrastający w świetle przewodów, często na cienkiej łodydze); egzofityczny (wzrastający poza przewodami żółciowymi); mieszany (łączący cechy wszystkich wymienionych form).

Rak dróg żółciowych objawy

Rak dróg żółciowych rozpoznanie

Objawy raka dróg żółciowych nie są jednoznaczne, co sprawia, że sam wywiad i badanie kliniczne nie wystarczają do postawienia diagnozy.

W celu pełnej diagnostyki pacjentowi zleca się następujące badania laboratoryjne i obrazowe:

USG pęcherzyka żółciowego i wątroby: Wykonywane w początkowej fazie diagnozy. Umożliwia detekcję chorobowych rozszerzeń przewodów oraz duże guzy.

Dopplerografia naczyń wątrobowych: Pozwala zauważyć nieprawidłowości w przepływie krwi w obszarze zmiany chorobowej, ale nie jest efektywna w wykrywaniu małych guzów.

Tomografia komputerowa dróg żółciowych: Zaawansowana metoda diagnostyczna umożliwiająca wykrycie nawet małych guzów oraz ocenę powiększonych węzłów chłonnych w okolicy.

MSCT: Pozwala określić stopień niedrożności dróg żółciowych.

Tomografia PET: Zaawansowana technika, dzięki której możliwe jest wykrycie drobnych guzów o średnicy poniżej jednego centymetra. Jednakże diagnozowanie naciekających form choroby może być utrudnione.

Endoskopowa cholecystografia wsteczna: Ma kluczowe znaczenie dla precyzyjnej diagnozy. Umożliwia dokładne zlokalizowanie miejsca niedrożności dróg żółciowych oraz pobranie próbki tkanki do badania histopatologicznego.

Rak dróg żółciowych leczenie

Wybór metody leczenia raka dróg żółciowych jest uzależniony od stopnia zaawansowania choroby, lokalizacji guza, wieku pacjenta, ogólnego stanu jego zdrowia oraz występowania innych chorób współtowarzyszących.

Wybór procedury chirurgicznej jest uzależniony od lokalizacji guza. W przypadku raka dróg żółciowych położonych wewnątrz wątroby przeprowadza się częściowe usunięcie wątroby, przy czym reszta organu pozostaje funkcjonalna.

Operacje paliatywne Są stosowane, gdy nie jest możliwe przeprowadzenie radykalnej resekcji. Mogą one obejmować umieszczanie stentów w przewodach żółciowych czy drenaż zewnętrzno-wewnętrzny. Nasi specjaliści posiadają bogate doświadczenie w przeprowadzaniu tych zabiegów.

Chemoradioterapia Stanowi kombinację chemioterapii i radioterapii, co pozwala na skuteczniejsze zwalczanie komórek nowotworowych. Należy jednak być świadomym, że taka terapia niesie ze sobą ryzyko poważniejszych działań niepożądanych.

Rak dróg żółciowych rokowanie zapobieganie

Jeśli pacjent przeszedł skuteczną operację i nie ma przerzutów, pięcioletni wskaźnik przeżycia dla raka dróg żółciowych wrotnych kształtuje się w przedziale 30–65%, dla formy dystalnej – 40–60%, a dla wewnątrzwątrobowej – 35–45%.

Zapobieganie

Chociaż brak jest specyficznych środków zapobiegawczych dla tej choroby, istnieją pewne kroki, które można podjąć, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka dróg żółciowych:

Zdrowa dieta i zachowanie równowagi wagi;

Dbaj o równowagę między pracą a odpoczynkiem;

Staraj się unikać nadmiernego stresu;

Prowadź aktywny tryb życia, korzystając z regularnych spacerów na świeżym powietrzu;

Powstrzymaj się od szkodliwych nawyków;

Dbałość o przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w miejscach pracy o zwiększonym ryzyku;

Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby;

Regularne badania kontrolne, przeprowadzane co najmniej raz do roku, mogą pomóc w wczesnym wykryciu potencjalnych zmian chorobowych w drogach żółciowych, co znacząco wpływa na efektywność leczenia i korzystne rokowanie.

Zobacz zdjęcia chorób występujących na

Operacje paliatywne
Są stosowane, gdy nie jest możliwe przeprowadzenie radykalnej resekcji. Mogą one obejmować umieszczanie stentów w przewodach żółciowych czy drenaż zewnętrzno-wewnętrzny. Nasi specjaliści posiadają bogate doświadczenie w przeprowadzaniu tych zabiegów.

Chemoradioterapia
Stanowi kombinację chemioterapii i radioterapii, co pozwala na skuteczniejsze zwalczanie komórek nowotworowych. Należy jednak być świadomym, że taka terapia niesie ze sobą ryzyko poważniejszych działań niepożądanych.