Przewlekły ropień płuca objawy leczenie

Przewlekły ropień płuca
Choroba

 

Przewlekły ropień płuca jest rezultatem nieleczonego ostrego ropnia płucnego, który przechodzi w stan przewlekły, charakteryzujący się cyklicznymi fazami remisji i zaostrzeń. Wewnątrz płuca powstaje jama otoczona przez obwodowy obszar tkanki płucnej i łącznej, który uległ nieodwracalnym zmianom. W tym obszarze można zaobserwować zdeformowane oskrzela oraz poszerzenie dróg oddechowych. Zgodnie z danymi statystycznymi, około każdego dwudziestego przypadku ostrego ropnia płucnego przechodzi w stan przewlekły. Zazwyczaj mówi się o przewlekłym ropniu płuc, jeśli ostry proces ropno-niszczący nie ustał w ciągu 2-3 miesięcy.

Kryteria morfologiczne przewlekłego ropnia płuc obejmują nieodwracalne zmiany w tkance płucnej oraz oskrzelach. W dziedzinie pulmonologii, przewlekły ropień płuc często traktowany jest, jako wariant długotrwałego zapalenia płuc i jest zaliczany do grupy POChP. Przewlekły ropień płuc stanowi poważną zabieg chirurgiczny, obarczoną dużym ryzykiem ciężkich powikłań oraz śmiertelności.

Prowadzi do tego Wśród drobnoustrojów etiologicznych, które wykrywa się w przypadku przewlekłego ropnia płuc, na pierwszym miejscu znajdują się chorobotwórcze gronkowce, a następnie Escherichia coli, Proteus oraz Pseudomonas aeruginosa. Najczęściej przewlekłe ropnie płuc wynikają z niepełnej eliminacji ostrych procesów zakaźnych lub ich nawrotu w pozostałych jamach. Do tego przyczynić się mogą dwie główne grupy czynników: pierwsza z nich to błędy w leczeniu ostrego ropnia, a druga to cechy przebiegu procesu ropno-niszczącego oraz ogólnoustrojowa reakcja organizmu.

  • Błędy w leczeniu ostrego ropnia płuc obejmują opóźnione rozpoczęcie lub przedwczesne zakończenie leczenia konserwatywnego, niewłaściwy dobór antybiotyków lub stosowanie zbyt niskich dawek, nieefektywne opróżnianie ropniowej jamy itp.

  • Cechy rozwoju procesu chorobowego, które przyczyniają się do powstania przewlekłego ropnia płuc, mogą obejmować:

  • Duże (powyżej 6 cm) lub liczne jamy niszczenia tkanki,

  • Obecność wewnątrz jam ciał obcych,

  • Słabe odcedzanie ropniowej jamy przez oskrzela (z wąskim i krętym światłem oskrzeli),

  • Umiejscowienie ropnia w dolnym płacie płuc,

  • Obecność zrostów opłucnowych, które utrudniają zatarcie jamy, itp.

Oprócz przyczyn lokalnych, istotne znaczenie mają także niska odporność organizmu, złe odżywianie, niedobory składników odżywczych, szkodliwe nawyki (palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, narkomania) oraz zaawansowany wiek pacjentów.

Czasami przewlekłe ropnie płuc mogą rozwijać się wokół ciał obcych tkwiących w tkance płucnej (np. fragmenty żeber, kawałki odzieży, łuski), które powstały w wyniku penetrujących ran klatki piersiowej. Długotrwała obecność ciał obcych w drzewie oskrzelowo-tchawiczym, która towarzyszy osłabionemu odcedzaniu oskrzeli, może prowadzić do utworzenia przewlekłego ropnia płuc. Rzadszymi, ale możliwymi przyczynami, są deformujące zapalenie oskrzeli oraz ucisk oskrzeli od zewnątrz spowodowany stanem zapalnym.

Podstawą patomorfologiczną przewlekłego ropnia płuc są nieodwracalne zmiany w tkance płucnej. Ściana ropnia ulega pogrubieniu i jest zbudowana z gruboziarnistej tkanki włóknistej. Każde nasilenie procesu zakażenia prowadzi do rozprzestrzeniania się tkanki bliznowacenia wokół ropnia, deformacji oskrzeli oraz tworzenia zakrzepów w naczyniach krwionośnych. Rozejście się infekcji poprzez oskrzela prowadzi do powstawania nowych ropni w tkance płucnej. Uszkodzenie tętnic oskrzelowych może skutkować obfitym krwotokiem płucnym, często mającym tragiczne skutki.

W zależności od przyczyny powstania (etiologii), rozróżnia się przewlekłe ropnie płuc w kilku kategoriach: pierwotne (wynikające z wcześniej nieznanego schorzenia), obturacyjne, które powstają na skutek ostrego procesu ropno-niszczącego i są wywołane przez obecność ciał obcych w oskrzelach.

Z punktu widzenia cech ilościowych, ropnie płuc mogą występować pojedynczo lub w licznych skupieniach; pod względem częstotliwości występowania zmian można je podzielić na jednostronne i obustronne. W zależności od fazy przebiegu, wyróżnia się okresy remisji i zaostrzenia objawów. Przy kryterium oceny obecności powikłań, przewlekłe ropnie płuc są klasyfikowane, jako niepowikłane lub powikłane (z powikłaniami wykraczającymi poza obszar płuc lub związanymi z opłucną płucną).

 

Przewlekły ropień płuca objawy

Przejście od ostrego do przewlekłego ropnia może przybierać dwa różne scenariusze. W pierwszym przypadku faza ostrego ropnia kończy się istotną poprawą kliniczną lub całkowitym wyzdrowieniem pacjenta. Temperatura ciała normalizuje się, a prześwietlenie płuc określa się na podstawie obecności suchej jamy i miejscowego zgrubienia płucnego. Zaostrzenie może pojawić się po pewnym okresie poprawy samopoczucia i ogólnego stanu zdrowia. Drugi scenariusz zakłada, że ostre objawy przechodzą bezpośrednio w fazę przewlekłą, bez ustępowania klinicznych objawów.

Objawy przewlekłego ropnia płuc zależą od etapu procesu chorobowego. Podczas okresów remisji pacjenci zgłaszają jedynie niewielkie dolegliwości. Większość pacjentów odczuwa kaszel z plwociną śluzowo-ropną, ból w klatce piersiowej nasilający się przy głębokim wdechu, duszność podczas wysiłku, lekkie podgorączkowe temperatury wieczorem oraz nocne poty. W niektórych przypadkach zaobserwować można uporczywe krwioplucie. Fizycznie pacjenci o zredukowanym apetycie wykazują bladość skóry, umiarkowaną sinicę warg, a także deformacje palców i paznokci (tzw. "palce pałeczkowate, palce dobosza,  palce Hipokratesaa").

Epizody nasilenia przewlekłego ropnia płuc zazwyczaj występują 2-3 razy w roku, choć mogą również mieć częstsze nawroty, (co 2-3 miesiące). W większości przypadków wyzwalane są one przez hipotermię lub zakażenie wirusem SARS. W fazie ostrej objawiają się one wzmożonym kaszlem oraz widoczną zmianą w ilości i charakterze plwociny. Pacjenci z przewlekłym ropniem płuc mogą wykrztuszać nawet 500 ml lub więcej ropnej plwociny dziennie, czasami z domieszką krwi. W miarę osiadania, plwocina dzieli się na trzy warstwy: górna to bezbarwny, pienisty śluz; środkowa - mętna, żółto-zielonkawa ciecz; dolna - nieprzejrzysta ropa o odcieniu żółtym lub zielonkawym. Zapach plwociny jest nieprzyjemny, a czasem wręcz nieświeży. Temperatura ciała wzrasta do gorączkowych wartości, towarzyszą jej dreszcze oraz obfite poty. Apetyt drastycznie spada, a ogólne samopoczucie pogarsza się. Bóle w klatce piersiowej oraz duszność stają się bardziej wyraźne. Okres nasilenia może trwać od 2-3 tygodni do nawet 2 miesięcy lub dłużej.

W przypadku ciężkiego zakażenia ropnymi bakteriami, u pacjentów z przewlekłym ropniem płuc może rozwinąć się przerostowa osteoartropatia. Rozległe utraty białka prowadzą do wystąpienia kacheksji. Niewłaściwe funkcjonowanie nerek skutkuje obrzękami twarzy, stóp oraz dolnej części pleców. Wśród powikłań związanych z układem oddechowym, najczęściej spotyka się krwawienia o charakterze erozyjnym, wtórne rozszerzenia oskrzeli, odmę opłucnową oraz ropniaka opłucnej. Poza komplikacjami płucnymi, mogą pojawić się powikłania pozapłucne, takie jak amyloidoza jelitowa, niewydolność nerek, ropień mózgu czy posocznica. Zgon pacjentów z przewlekłym ropniem płuc może być konsekwencją wymienionych powikłań, ale także związany z niewydolnością krążeniowo-oddechową.

 

Przewlekły ropień płuca rozpoznanie

Rozpoznanie przewlekłego ropnia płuca opiera się na zestawieniu różnych wyników badań diagnostycznych. Pełna morfologia krwi wykazała wzrost poziomu leukocytów, przesunięcie formuły leukocytów w lewo oraz zwiększoną szybkość sedymentacji erytrocytów w okresie zaostrzenia. Charakterystyczne zmiany to leukocytoza neutrofilowa i limfopenia podczas remisji. Niedokrwistość jest szczególnie widoczna w przypadku ciężkiego zatrucia.

Analiza moczu wykazała obecność białkomoczu. Wyniki analizy biochemicznej krwi ukazały dysproteinemię, spadek ilości albumin oraz białka. Badanie systemu hemostazy wykazało zwiększoną zawartość fibrynogenu. Stwierdzono także obecność hipokaliemii w składzie elektrolitów krwi.

Wyniki badań czynnościowych ukazują naruszenie funkcji oddychania zewnętrznego według typu restrykcyjnego, co zostało potwierdzone przy użyciu spirografii. Wykonano również fibrobronchoskopię, która pozwoliła na dokładne zrozumienie charakteru i nasilenia zmian w drzewie tchawiczo-oskrzelowym w obszarze procesu ropno-niszczącego.

Tomografia komputerowa płuc ujawniła bezpośrednie objawy ropnia, takie jak jama o grubych ścianach wypełniona płynem i sekwestratorami, oraz zaawansowane rozstrzenie oskrzeli lub rozedmę w otaczającej tkance płucnej. Wszystkie te wyniki badań składają się na kompleksową diagnozę przewlekłego ropnia płuca, umożliwiając dokładne określenie charakteru choroby oraz jej nasilenia.

 

Przewlekły ropień płuca leczenie

W większości przypadków leczenie zachowawcze stanowi jedynie wstęp do ewentualnej interwencji chirurgicznej w leczeniu przewlekłego ropnia płuca. Operacja staje się niezbędna w sytuacjach, gdy istnieją przeciwwskazania do przeprowadzenia zabiegu operacyjnego ze względu na towarzyszące, nieuleczalne choroby. Jednakże istnieją rzadkie przypadki, w których leczenie zachowawcze staje się jedynym dostępnym rodzajem terapii, zwykle ze względu na współistniejące, nieuleczalne schorzenia.

Zarówno leczenie ostrego, jak i przewlekłego ropnia płuca, opiera się na podobnych zasadach terapeutycznych. Kluczowym elementem jest zastosowanie odpowiednich antybiotyków oraz leków przeciwgrzybiczych. Dobór leków uwzględnia wrażliwość mikroflory, która wywołała ropień, oraz intensyfikuje proces gojenia się obszaru zniszczenia w obrębie jamy ropnia.

Ponadto podejmowane są środki mające na celu przywrócenie prawidłowych funkcji organizmu oraz stymulację mechanizmów obronnych. Odpowiednie interwencje dążą do naprawy zaburzeń, jakie mogą pojawić się w wyniku choroby, oraz mobilizacji naturalnych mechanizmów obronnych organizmu.

Jeśli konieczne staje się przeprowadzenie interwencji chirurgicznej w przypadku przewlekłego ropnia płuc, zazwyczaj polega ona na resekcji płuc. Wśród przeprowadzanych zabiegów chirurgicznych najczęściej wykorzystywaną metodą jest lobektomia, która okazuje się efektywną opcją w przypadku przewlekłych ropni płuc.

 

Przewlekły ropień płuca rokowanie zapobieganie

Przewlekły przebieg ropnia płuca wiąże się z ryzykiem niepełnosprawności lub zgonu pacjenta z powodu powikłań. W tym kontekście pacjenci wymagają długotrwałego, wieloaspektowego leczenia, obejmującego również interwencje chirurgiczne. Zapobieganie przewlekłym ropniom płuc nakazuje przeprowadzenie kompleksowej terapii w przypadku ostrej fazy ropnia, ciągłego monitorowania pacjentów z pozostałymi ubytkami, terminowego usuwania ciał obcych z oskrzeli oraz tkanki płucnej, a także porzucenia szkodliwych nawyków.

 

Katalog chorób