Przewlekłe zaparcia objawy leczenie

Przewlekłe zaparcia
Choroba

 

Przewlekłe zaparcia to stan, w którym osoba ma mniej niż trzy wypróżnienia w ciągu tygodnia i doświadcza trudności z przechodzeniem kału. Charakterystyczne objawy zaparć obejmują zmiany w konsystencji stolca, który może być twardy i grudkowaty, trudności w oddawaniu stolca, uczucie niepełnego opróżnienia jelita, silne naprężenie podczas wypróżnień oraz niemożność całkowitego opróżnienia jelit.

Warto zaznaczyć, że nieregularne wypróżnienia nie zawsze oznaczają zaparcia. Każdy organizm może mieć nieco różne tempo i regularność wypróżnień, które wciąż mogą być uznane za normalne. Jednak, jeśli osoba doświadcza jednego lub więcej z wymienionych objawów, które wpływają, na jakość jej życia lub trwają przez dłuższy okres czasu, może być wskazane skonsultowanie się z lekarzem w celu zdiagnozowania i leczenia ewentualnych zaparć.

Przewlekłe zaparcia są stanem, w którym jelita nieprawidłowo funkcjonują, prowadząc do trudności i spowolnienia w opróżnianiu lub ciągłej niezdolności do wypróżnienia. Istnieje potwierdzony związek pomiędzy długotrwałym zaleganiem treści jelitowej w jelicie grubym a wzrostem poziomu substancji kancerogennych oraz wydłużeniem czasu ich kontaktu z błoną śluzową jelita, co stanowi czynnik ryzyka raka jelita grubego. Zaparcia mogą występować, jako samodzielna choroba czynnościowa lub jako objaw towarzyszący innym schorzeniom układu pokarmowego. Dlatego istotne jest prawidłowe zidentyfikowanie przyczyny zaparć w celu odpowiedniego dobrania metody leczenia.

W diagnostyce pacjentów z zaparciami często stosuje się metody mające na celu wykluczenie organicznych patologii jelita, takich jak guzy, polipy itp. Niestety, te metody nie uwzględniają zmian w funkcjonowaniu okrężnicy, takich jak zaburzenia wrażliwości, motoryki i właściwości plastyczne ścian jelita, które są podstawą czynnościowych zaparć. W rezultacie konwencjonalne leczenie zaparć, oparte na diecie, regularnym stosowaniu środków przeczyszczających i oczyszczających lewatywach, bez uwzględnienia indywidualnych zmian w funkcjonowaniu jelita grubego i stosowania odpowiednich metod ich korekcji, jest jedynie objawowe i nieskuteczne u wielu pacjentów, co często prowadzi do konieczności zaproponowania im leczenia chirurgicznego.

Przewlekłe zaparcia (inaczej zwane chronicznym zaparciem) to zespół objawów, który charakteryzuje się zmniejszoną częstością wypróżnień i trudnościami w procesie defekacji, trwającymi, przez co najmniej sześć miesięcy. Jest to kompleksowy problem medyczny, uznawany przez współczesnych proktologów za istotny problem społeczny i zdrowotny. Szacuje się, że od 30% do 50% dorosłych ludzi cierpi na przewlekłe zaparcia o różnym stopniu nasilenia.

Wśród patologicznych stanów, które mogą powodować przewlekłe zaparcia, eksperci wskazują na:

  • Niektóre choroby górnego odcinka przewodu pokarmowego, takie jak zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie żołądka, czy wrzód żołądka.

  • Chorobę adhezyjną.

  • Polineuropatię związaną z cukrzycą.

  • Choroby i urazy centralnego układu nerwowego, które powodują zaburzenia regulacji nerwowej w funkcjonowaniu jelit.

  • Otyłość.

  • Nadciśnienie wrotne.

  • Przewlekłą obturacyjną chorobę płuc i niewydolność serca.

Przewlekłe zaparcia mogą również wystąpić u osób z niektórymi zaburzeniami psychicznymi, zwłaszcza depresją. W czasie ciąży często obserwuje się również zaburzenia wypróżnień. Patologia ta jest często rozpoznawana u osób starszych, co wiąże się z naturalnym spowolnieniem pasażu treści jelitowej i osłabieniem mięśni zaangażowanych w proces wypróżniania. Przewlekłe zaparcia mogą również rozwijać się w wyniku stosowania niektórych leków, takich jak leki przeciwdepresyjne, opioidy, blokery układu nerwowego i niektóre inne leki.

W przypadku przewlekłych zaparć istotne jest powstawanie tzw. błędnego koła - wzajemne nasilenie się i nawarstwienie kilku mechanizmów prowadzących do zaburzeń stolca. Do tych mechanizmów należy niemożność wypróżnienia pod wpływem stresu, w niewygodnym lub nietypowym środowisku, brak dostępu do toalety, siedzący tryb życia, reaktywne opóźnienie wypróżnienia w warunkach ciągłego napięcia psycho-emocjonalnego, przyjmowanie określonych leków, itp.

Zaparcia mogą być podzielone na dwa rodzaje: pierwotne i wtórne, w zależności od ich przyczyn.

Pierwotne zaparcia mogą przybierać następujące postacie:

Zaparcia z normalnym pasażem jelitowym (najczęstsza forma). Przyczyny tego rodzaju zaparć mogą obejmować:

    • Niedożywienie.

    • Zespół jelita drażliwego (IBS).

Zaparcia z opóźnionym pasażem jelitowym (częściej spotykane u młodych kobiet). Ten rodzaj zaparć wynika z następujących zmian funkcjonalnych:

    • Dyssynergia mięśni dna miednicy (zaburzenie ich funkcji).

    • Zmiany strukturalne w okolicy odbytu (np. zespół wypadania krocza i wypadanie odbytnicy).

Wtórne zaparcia są wynikiem różnych czynników, takich jak:

Niedrożność jelit spowodowana obecnością guza lub zwężeniem światła jelita, które utrudnia prawidłowy przepływ kału.

  • Zażywanie określonych leków.

  • Zaburzenia metaboliczne (np. hiperkalcemia, cukrzyca itp.).

  • Choroby układu nerwowego.

  • Różne choroby ogólnoustrojowe.

  • Zaburzenia psychiczne.

  • Inne przyczyny.

 

Długotrwałe zaparcia, jakie mogą być skutki. Długotrwałe zaparcia mogą prowadzić do wielu poważnych konsekwencji dla zdrowia. Przede wszystkim, mogą prowadzić do rozwoju hemoroidów lub pęknięć odbytu, które mogą być bolesne i powodować krwawienie. W skrajnych przypadkach, ciągłe zaparcia mogą prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak zatory stolca czy nawet uszkodzenie jelit. Co więcej, problemy z wypróżnianiem mogą negatywnie wpływać, na jakość życia, powodować dyskomfort i stres.

Silne zaparcia u dorosłych. Silne zaparcia u dorosłych to stan, który może mieć różne przyczyny i może wpływać negatywnie, na jakość życia. Objawia się trudnościami z wypróżnieniem, uczuciem niekompletnego wypróżnienia lub rzadkim wypróżnieniem. Zaleca się konsultację z lekarzem, jeśli zaparcia są trwałe, powodują znaczący dyskomfort lub są związane z innymi niepokojącymi objawami, takimi jak utrata wagi czy ból. Zmiana nawyków żywieniowych, w tym zwiększenie spożycia błonnika, oraz regularna aktywność fizyczna mogą pomóc w zarządzaniu tym stanem.

 

Przewlekłe zaparcia objawy

Obraz kliniczny przewlekłych zaparć zależy od przyczyny, czasu trwania i nasilenia problemu. Główne objawy przewlekłych zaparć obejmują:

  • Wydłużenie odstępów między wypróżnieniami. Pacjenci doświadczają coraz większych przerw między aktami wypróżnienia.

  • Wydłużenie czasu trwania wypróżniania. Akt wypróżniania staje się bardziej czasochłonny niż wcześniej.

  • Trudności w procesie wypróżniania.  Osoby z przewlekłymi zaparciami doświadczają znacznych trudności podczas wypróżniania, wymagając intensywnego wysiłku, a czasem nawet pomocy rąk.

  • Twarde, suche masy kałowe. Kał staje się suchy i gęsty, co jest charakterystyczne dla zaparć.

Wraz z tymi objawami często występują również inne dolegliwości u pacjentów z przewlekłymi zaparciami, takie jak wzdęcia, bóle brzucha, uczucie ciężkości w podbrzuszu oraz odczucie niepełnego wypróżnienia po wypróżnieniu.

Przewlekłe zaparcia rozwijają się stopniowo, a istotnym objawem jest zmiana indywidualnego rytmu i charakteru wypróżnień. Wypróżnienia stają się rzadsze, wymagają większego wysiłku, a kał jest twardszy i bardziej suchy niż wcześniej. U niektórych pacjentów z przewlekłymi zaparciami może wystąpić biegunka po okresie zatrzymania stolca, w której wydzielany jest płynny kał z domieszką śluzu.

Dodatkowo, przewlekłe zaparcia mogą prowadzić do utraty apetytu, odbijania się oraz nieświeżego oddechu. Stałe problemy z wypróżnianiem, dyskomfort w jamie brzusznej i inne objawy negatywnie wpływają na stan psychoemocjonalny i sprawność pacjentów. U osób z przewlekłymi zaparciami, które mają jednocześnie chorobę podstawową powodującą zaparcia, mogą występować również objawy związane z tą podstawową patologią, takie jak ból nadbrzusza, zgaga, nudności i wymioty w przypadku choroby żołądka, duszność, osłabienie oddychania i beczkowata klatka piersiowa w przypadku rozedmy płuc, duszność, kołatanie serca, ból serca i obrzęk w przypadku niewydolności serca, itp.

 

Przewlekłe zaparcia rozpoznanie

Rozpoznawanie przewlekłych zaparć opiera się na kryteriach opracowanych przez Fundację Rzymską, uwzględniającej dużą zmienność objawów tej patologii. Obecnie te kryteria są powszechnie stosowane w praktyce klinicznej zarówno przez zagranicznych, jak i rosyjskich proktologów. Według "kryteriów rzymskich" przewlekłe zaparcia są rozpoznawane, jeśli przez okres sześciu miesięcy u pacjenta występuje jeden lub więcej objawów choroby, a przez trzy miesiące występują dwa lub więcej z następujących objawów:

  • Konieczność większego wysiłku podczas wypróżniania częściej niż w 25% przypadków wypróżnień.

  • Częstsze występowanie zbyt twardych wypróżnień niż w 25% przypadków wypróżnień.

  • Częstsze odczucie niepełnego wypróżnienia niż w 25% przypadków wypróżnień.

  • Częstsze występowanie uczucia blokady w odbycie niż w 25% przypadków wypróżnień.

  • Wypróżnienie odbywa się mniej niż trzy razy w tygodniu.

  • Konieczność pomocy sobie rękami podczas wypróżniania.

Podczas diagnozowania przewlekłych zaparć, specjalista bierze pod uwagę, że nie są one samodzielną chorobą, ale objawem innej patologii lub wynikiem reżimu, diety i stylu życia. Dlatego celem diagnostyki jest identyfikacja przyczyn i czynników predysponujących do rozwoju zaparć. Lekarz przeprowadza badanie w celu wykluczenia medycznych przewlekłych zaparć oraz zaparć spowodowanych organicznymi schorzeniami jelita, takimi jak choroba Leśniowskiego-Crohna, rak jelita grubego, uchyłkowatość jelit czy wrodzone i nabyte wady jelita grubego.

Plan diagnostyki pacjenta z przewlekłymi zaparciami obejmuje:

  • Wywiad medyczny (precyzowanie skarg i historii medycznej).

  • Badanie palpacyjne i badanie dotykowe brzucha.

  • Badanie cyfrowe per rectum.

  • Badania radiologiczne (np. zdjęcie RTG jamy brzusznej, irygoskopia) oraz kolonoskopia.

  • Analizy laboratoryjne badanie kału pod kątem obecności krwi utajonej, badanie bakteriologiczne kału.

  • Techniki manometryczne (np. anorektometria, sfinkterometria).

 

Przewlekłe zaparcia leczenie

Leczenie przewlekłych zaparć jest istotne i należy do niego podchodzić poważnie. Ta choroba nie pozostaje bez wpływu i może prowadzić do nieodwracalnych konsekwencji. Istnieje kilka sposobów leczenia przewlekłych zaparć:

  • Zmiana diety. Osoby cierpiące na przewlekłe zaparcia powinny być świadome, jakie pokarmy sprzyjają prawidłowemu funkcjonowaniu jelit, a jakie mogą je opóźniać. Zaleca się spożywanie surowych warzyw, owoców, płatków zbożowych oraz zwiększenie spożycia czystej lub mineralnej wody. Warto włączyć do diety takie produkty jak kapusta, marchew, ogórki, różnego rodzaju warzywa; winogrona, jabłka, śliwki, melon, morele, dynia, suszone owoce; chleb razowy lub czarny chleb; kasza gryczana, płatki owsiane; marynowane warzywa, pikle, kwas chlebowy; olej słonecznikowy, oliwkowy, kukurydziany. Zaleca się unikanie przetworzonej żywności, mocnej czarnej herbaty, kaszy manny i ryżu, a także czerwonego wina.

  • Zwiększona aktywność fizyczna. Ważne jest zwiększenie aktywności fizycznej, przebywanie na świeżym powietrzu, spacerowanie i uprawianie sportu. Szczególnie korzystne może być pływanie, joga i ćwiczenia terapeutyczne.

  • Przyjmowanie środków przeczyszczających. Środki przeczyszczające mogą być skuteczne na początkowym etapie leczenia przewlekłych zaparć, jednak ich długotrwałe stosowanie może prowadzić do "uzależnienia" organizmu od składników leku. Dlatego należy je stosować ostrożnie i zawsze konsultować się z lekarzem. Niewłaściwe stosowanie środków przeczyszczających może prowadzić do biegunki, zapalenia jelit, zaburzeń mikroflory jelitowej lub odwodnienia.

Bardzo istotne jest zapobieganie przekształceniu się ostrej choroby w przewlekłe zaparcia. Aby temu zapobiec oraz uniknąć negatywnych skutków tej choroby, ważne jest przestrzeganie kilku prostych środków zapobiegawczych.

 

Przewlekłe zaparcia rokowanie zapobieganie

O rokowaniu decyduje przyczyna przewlekłych zaparć oraz chęć pacjenta do stosowania się do zaleceń lekarza.

Zapobieganie przewlekłym zaparciom jest istotne i można podjąć kilka działań w tym celu:

  • Leczenie ostrej postaci zaparć, które często towarzyszą chorobom zakaźnym. W tym przypadku zaleca się specjalną dietę, bogatą w warzywa, produkty mleczne i owoce. Spożywanie odpowiedniej ilości płynów, w tym soków owocowych i kompotów, może przyczynić się do lepszego trawienia pokarmu.

  • Jeśli cierpisz na choroby układu sercowo-naczyniowego, należy skrócić okres leżenia w łóżku, (jeśli jest to możliwe). Ograniczenie czasu spędzanego w pozycji leżącej może znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia przewlekłych zaparć.

  • Unikaj długich przerw między posiłkami i nie hamuj naturalnego odruchu wypróżniania, co może zakłócić regularność wypróżnień. Zaleca się skrócenie odstępów między posiłkami oraz wzbogacenie diety w błonnik pokarmowy. Warto wypracować nawyk regularnego wypróżniania, aby organizm wykształcił odpowiedni odruch. Unikaj nadmiernego nacisku podczas wypróżnień i nie spędzaj więcej niż 20 minut na toaletę.

  • Regularna aktywność fizyczna jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania przewlekłym zaparciom. Korzystne jest wprowadzenie ruchu do codziennego życia, takiego jak poranne ćwiczenia, lekki jogging czy ćwiczenia wodne. Szczególnie istotne jest to dla osób pracujących głównie umysłowo, które spędzają większość czasu w pozycji siedzącej.

  • Należy również zwrócić uwagę na leczenie innych chorób, zwłaszcza tych związanych z odbytnicą, takich jak hemoroidy, szczeliny czy guzki, które często prowadzą do przewlekłych zaparć.

  • Codzienne masowanie brzucha może być również korzystne dla pracy układu pokarmowego. Wykonuj delikatne, okrężne ruchy dłonią po brzuchu, zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

Prawidłowe odżywianie, aktywny tryb życia, uprawianie sportu i troska o zdrowie to kluczowe czynniki zapobiegające wystąpieniu przewlekłych zaparć.

 

Katalog chorób

Dziękujemy za przeczytanie artykułu lub obejrzenie zdjęć. Jesteśmy grupą entuzjastów medycyny, która pisze artykuły, by dzielić się wiedzą i najnowszymi odkryciami w dziedzinie opieki zdrowotnej. Naszym celem jest edukowanie i informowanie zarówno specjalistów jak i szeroką grupę czytelników.

Choroby informacje opisy zdjęcia =>> www.twojachoroba.pl