Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego objawy leczenie

Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego
Choroba

 

Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego to stopniowy proces zapalny występujący w wyrostku robaczkowym jelita ślepego. Najczęściej jest on skorelowany z wcześniejszym epizodem ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego.

Wyrostek robaczkowy to cienka struktura o długości około 8-10 cm, znajdująca się w prawej dolnej części jamy brzusznej. Jego lokalizacja może różnić się u różnych pacjentów, na przykład może znajdować się w pobliżu talerza kości biodrowej, między pętlami jelitowymi lub zwisać w kierunku miednicy mniejszej.

Chociaż dokładna funkcja wyrostka robaczkowego nie została w pełni zrozumiana, istnieje hipoteza, że może wpływać na układ odpornościowy poprzez wspieranie procesu filtracji bakterii. Niemniej jednak, po usunięciu wyrostka pacjenci zazwyczaj nie doświadczają zmian w swoim zdrowiu, chociaż zapalenie wyrostka może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia i życia pacjenta.

Wyróżniamy dwa główne rodzaje zapalenia wyrostka robaczkowego:

  • Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego,

  • Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego.

Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego manifestuje się przez okres kilku miesięcy, a pacjenci doświadczają trudności z wypróżnianiem, ogólnym osłabieniem oraz naprzemiennymi bólami brzucha o różnym nasileniu. Ten rodzaj zapalenia występuje znacznie rzadziej niż ostra postać, i jeśli zostanie wcześnie zdiagnozowany, często nie wymaga interwencji chirurgicznej. Jednak ignorowanie objawów może prowadzić do rozwoju ostrego zapalenia. Dlatego tak istotne jest, aby wszelkie dolegliwości poddawać kontroli lekarskiej.

Ostre zapalenie charakteryzuje się nagłym, intensywnym bólem brzucha po prawej stronie, który może się zwiększać, zwłaszcza podczas podnoszenia prawej kończyny dolnej. Dodatkowo towarzyszyć mogą nudności, gorączka i zawroty głowy. W takim przypadku należy niezwłocznie udać się na izbę przyjęć lub, jeśli to niemożliwe, wezwać karetkę. Z upływem czasu bóle mogą się nasilać, a zapalenie może mieć znaczący wpływ na zdrowie i życie pacjenta.

Jak dochodzi do zapalenia wyrostka? Przyczyny zapalenia wyrostka robaczkowego: Zapalenie wyrostka robaczkowego można najlepiej zrozumieć, myśląc o nim jak o cienkiej rurce, która nagle zostaje zablokowana. Wyrostek może być zablokowany przez resztki niestrawionego pokarmu. Czasami może również wystąpić przerost tkanki limfatycznej w ścianie wyrostka, co również prowadzi do jego zablokowania. Przyczynami zapalenia wyrostka często są także infekcje układu pokarmowego, choroby takie jak Odra, obecność pasożytów i bakterii.

Gdy wyrostek zostaje zablokowany, wewnątrz zaczyna się gromadzić ciśnienie, co prowadzi do zakrzepicy żylnego krwi oraz zastoju krwi. Stan zapalny obejmuje zarówno wyrostek, jak i otrzewną, co objawia się silnym bólem po prawej stronie brzucha.

Zapalenie wyrostka robaczkowego stanowi jedno z najczęstszych ostrych schorzeń chirurgicznych dotykających jamy brzusznej. Choroba rozwija się w wyniku zapalenia wyrostka robaczkowego, małego wyrostka tkanki przyczepionego do jelita ślepego. Choć schorzenie może wystąpić w każdym wieku, częściej diagnozuje się je u osób młodych. Charakterystyczną cechą tej choroby jest szybki rozwój procesu zapalnego, dlatego też istotne jest wczesne rozpoznanie objawów zapalenia wyrostka robaczkowego oraz podjęcie odpowiednich działań.

Przyczyny zapalenia wyrostka robaczkowego nie są w pełni zrozumiane. Specjaliści uważają, że proces ten może być inicjowany poprzez zablokowanie światła wyrostka robaczkowego, co prowadzi do gromadzenia się śluzu i infekcji.

Wpływ na rozwój tej choroby przypisuje się kilku czynnikom:

  • Dietetyka. W krajach, gdzie dieta bogata w produkty mięsne dominuje, stwierdza się wyższą częstość występowania choroby. Może to wynikać z faktu, że wysokie spożycie białka zwierzęcego przy jednoczesnym niedoborze błonnika pokarmowego może wpływać na funkcjonowanie jelit.

  • Ciała obce. W niektórych przypadkach, zapalenie wyrostka robaczkowego może być spowodowane obecnością pestek owoców lub niestrawionych resztek pokarmowych. Większość niestrawionych resztek zwykle łatwo przechodzi przez układ pokarmowy. Niemniej jednak, w niektórych sytuacjach cięższe ciała obce mogą zaklinować się w wyrostku robaczkowym, powodując jego blokadę.

  • Infestacje pasożytami. W przypadku obecności pasożytów w jelitach, istnieje możliwość, że mogą one dostać się do wyrostka robaczkowego. Zjawisko to jest szczególnie powszechne u dzieci.

  • Skłonności genetyczne. Wpływ predyspozycji genetycznych na rozwój choroby nie został w pełni zbadany, jednak obserwacje kliniczne wskazują na istotny wpływ dziedziczenia na rozwój tej choroby.

Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego stanowi stopniową postać zapalenia wyrostka robaczkowego jelita ślepego, najczęściej wynikającą z wcześniejszego epizodu ostrego zapalenia wyrostka. W przypadku braku wyraźnych objawów, podejmuje się podejście zachowawcze, natomiast w obecności uporczywego bólu zaleca się usunięcie wyrostka robaczkowego.

Zapalenie wyrostka robaczkowego charakteryzuje się stanem zapalnym wyrostka robaczkowego. Bogata paleta objawów klinicznych oraz liczne subtelności zarówno w przypadku ostrego, jak i przewlekłego zapalenia wyrostka sprawiają, że postawienie diagnozy oraz przeprowadzenie operacji stanowią zarówno łatwe, jak i wymagające wyzwanie w obszarze medycyny.

Wyróżnia się nawracające przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego oraz pierwotne przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego. Nawracający typ rozwija się po epizodzie ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego, natomiast pierwotna przewlekła forma występuje bez wcześniejszego ostrych objawów.

Zazwyczaj po epizodzie ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego nie dochodzi do całkowitego wyzdrowienia. W obrębie wyrostka, jego krezki oraz otaczających tkanek zachodzą istotne zmiany chorobowe, w postaci blizn i zrostów. Zmiany te prowadzą do zwężenia światła wyrostka, powstania załamań oraz mostków, co wpływa negatywnie na opróżnianie jamy wyrostka.

Obecność blizn i zrostów wpływa na unaczynienie oraz unerwienie wyrostka i jego krezki. Zaburzenia troficzne osłabiają zdolność tkanki ściany wyrostka robaczkowego do odpierania infekcji, co sprzyja powstawaniu nowego stanu zapalnego, zwiększonej częstości perforacji oraz zgorzeli wyrostka robaczkowego.

Ponadto, w zakresie procesu zapalnego oraz zrostów, istnieje latentna infekcja, która może uaktywnić się w niekorzystnych warunkach, prowadząc do ponownego wybuchu procesu zapalnego. W przypadku pierwotnego przewlekłego zapalenia wyrostka robaczkowego zmiany zapalne w tym procesie manifestują się w ograniczonym stopniu.

 

Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego objawy

Ból stanowi główny symptom chorobowego stanu. W początkowym etapie manifestuje się w górnej części jamy brzusznej. W miarę upływu czasu przemieszcza się w kierunku prawego obszaru biodrowego, gdzie zlokalizowany jest wyrostek robaczkowy. Niemniej w miarę dalszego rozprzestrzeniania się niekorzystnego procesu wzdłuż otrzewnej, dolegliwość bólowa zaczyna manifestować się również w innych segmentach brzucha. W początkowej fazie jest ona subtelna, niemalże nieodczuwalna, a czasami nawet okresowo zanika.

Obraz kliniczny u kobiet w okresie ciąży wykazuje pewne odrębności. Ból u przyszłych matek lokalizuje się wyżej. Jest to konsekwencją powiększonej macicy, która wywiera nacisk na narządy w obrębie jamy brzusznej, skutkując ich delikatnym przemieszczeniem ku górze. Dodatkowo, dolegliwości ciągnące mogą często występować w dolnej części brzucha.

Gdy wyrostek robaczkowy usytuowany jest poniżej wątroby, w obrębie miednicy małej, zaotrzewnowo (co stanowi nietypowe położenie), obserwuje się różną lokalizację bólu. W objawach przewlekłego zapalenia wyrostka robaczkowego ból może występować:

  • Po prawej stronie brzucha oraz udzie,

  • W dolnej partii pleców po stronie prawej,

  • Powyżej kości łonowej,

  • W okolicach odbytu,

  • Po lewej stronie jamy brzusznej.

Formy nietypowe stanowią niewielki odsetek przypadków, od 5% do 8% wszystkich zgłaszanych sytuacji.

Oprócz dolegliwości bólowych, zapalenie wyrostka robaczkowego objawia się również:

  • Uczuciem nudności i tendencją do wymiotów,

  • Utrzymującą się podgorączkowa temperaturą ciała,

  • Zaburzeniami rytmu wypróżnień,

  • Częstszym oddawaniem moczu,

  • Ogólnym osłabieniem organizmu.

W przypadku utrzymującego się bólu trwającego przez 1,5-2 godziny oraz pojawienia się innych wymienionych objawów, konieczne jest natychmiastowe zgłoszenie się do placówki szpitalnej.

 

Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego rozpoznanie

Rozpoznanie przewlekłego zapalenia wyrostka robaczkowego stwarza wyzwanie z uwagi na brak jasnych objawów klinicznych choroby. Najprostsza metoda diagnozowania nawracającego przewlekłego zapalenia wyrostka robaczkowego opiera się na danych historycznych, takich jak występowanie wielu ostrych ataków. W przypadku kolejnego ostry ataku możliwa jest diagnoza ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego, a nie tylko zaostrzenia przewlekłego stanu.

Podczas badania palpacyjnego brzucha, charakterystycznymi oznakami przewlekłego zapalenia wyrostka robaczkowego mogą być miejscowa tkliwość w prawym obszarze biodrowym.

W celu ustalenia diagnozy przewlekłego zapalenia wyrostka robaczkowego istotne jest przeprowadzenie badań rentgenowskiej irygoskopii kontrastowej jelita grubego. To pozwala na wykrycie braku lub tylko częściowego wypełnienia wyrostka ślepego kontrastem oraz obserwację spowolnionego opróżniania, co może wskazywać na zmieniony kształt wyrostka robaczkowego, jego deformację lub zwężenie światła. Kolonoskopia natomiast pozwala wykluczyć obecność nowotworów w obrębie jelita ślepego i okrężnicy. Przydatne są także standardowe zdjęcia rentgenowskie oraz badania ultrasonograficzne jamy brzusznej. Analizy kliniczne krwi i moczu pacjenta z przewlekłym zapaleniem wyrostka robaczkowego zazwyczaj nie wykazują wyraźnych odchyleń.

Diagnostyka różnicowa W przypadku pierwotnego przewlekłego zapalenia wyrostka robaczkowego postawienie diagnozy polega na wykluczeniu innych możliwych schorzeń narządów jamy brzusznej, które mogą wywoływać podobne objawy. Konieczna jest, więc diagnostyka różnicowa w odniesieniu do:

  • Wrzodu żołądka,

  • Choroby Leśniowskiego-Crohna,

  • Zespołu jelita drażliwego,

  • Przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego,

  • Spastycznego zapalenia jelita grubego,

  • Jersiniozy,

  • Zapalenia jelita grubego oraz zapalenia jelita krętego o innej etiologii (np. gruźliczej lub złośliwej),

  • Chorób nerek i dróg moczowych,

  • Chorób ginekologicznych,

  • Inwazji pasożytów jelitowych u dzieci itp.

 

Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego leczenie

Metoda leczenia w dużym stopniu zależy od stopnia zaawansowania zapalenia. Jeśli u pacjenta stwierdzono przewlekłe zapalenie – leczenie opiera się na antybiotykoterapii. 

W przypadku występowania ostrego zapalenia konieczna jest interwencja chirurga oraz usunięcie wyrostka robaczkowego. Jedną z najczęściej wybieranych oraz najmniej inwazyjnych metod jest laparoskopia. Polega na wykonaniu niewielkich nacięć. Wprowadzeniu kamerki oraz narzędzi do usuwania narządów. 

W toku rozwoju ropnego zapalenia otrzewnej pacjent staje przed koniecznością poddania się bardziej zaawansowanej procedurze operacyjnej. W tego typu przypadkach przeprowadza się laparotomię środkową w celu oczyszczenia jamy brzusznej. Po przeprowadzonej operacji zalecana jest terapia antybiotykowa.

Opóźnienie interwencji operacyjnej może prowadzić do pojawienia się poważnych powikłań. Co więcej, terapia antybiotykowa często prowadzi do przekształcenia stanu zapalnego w fazę przewlekłą. W większości przypadków przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego wciąż wymaga interwencji chirurgicznej, jednak w zaplanowany sposób.

Nie jest wymagana specjalistyczna rehabilitacja po operacji. Zalecane jest ograniczenie aktywności fizycznej przez okres miesiąca oraz przestrzeganie ściśle określonej diety.

Cele główne diety to:

  • Zapewnienie organizmowi odpowiednich składników odżywczych,

  • Minimalizacja obciążenia układu pokarmowego,

  • Normalizacja procesów metabolicznych,

  • Wspieranie rekonwalescencji pacjenta po zabiegu.

W pierwszych trzech dniach po operacji konieczne jest przestrzeganie ścisłej diety. W tym okresie dozwolone jest spożywanie lekkiego bulionu z niskotłuszczowych mięs, kasz o wsypaniu wody oraz bulionu z owoców dzikiej róży. Spożycie płynów może odbywać się bez ograniczeń, zaleca się picie do dwóch litrów dziennie. Preferowany jest czysta woda.

Od czwartego dnia można włączyć do diety mięsne pulpeciki lub kotlety gotowane na parze, ugotowane ziemniaki, zupki puree oraz twaróg. Stopniowo można poszerzać zakres menu, jednakże ważne jest, aby wykluczyć marynaty, wędliny, konserwy, potrawy smażone i tłuste oraz alkohol.

Należy również pamiętać o wyeliminowaniu z diety produktów, które mogą sprzyjać wytwarzaniu gazów oraz procesom fermentacji w jelitach, w tym:

  • Kwaśnych owoców i jagód,

  • Roślin strączkowych,

  • Chleba żytniego,

  • Pokarmów bogatych w błonnik,

  • Pikantnych przypraw i potraw,

  • Grzybów.

Proces rekonwalescencji organizmu po usunięciu wyrostka robaczkowego trwa około 35 dni, a w przypadkach bardziej skomplikowanych może trwać nawet do 3 miesięcy. W tym okresie istotne jest utrzymanie odpowiedniego sposobu żywienia, gdyż odżywianie odgrywa istotną rolę w procesie normalizacji pracy przewodu pokarmowego oraz metabolizmu po operacji.

 

Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego rokowanie

Rokowanie przy zapaleniu wyrostka robaczkowego: Bez przeprowadzenia operacji lub stosowania antybiotykoterapii wskaźnik śmiertelności związanej z zapaleniem wyrostka robaczkowego przekracza ponad 50%. W sytuacji wczesnego podjęcia operacji, odsetek zgonów maleje do mniej, niż 1%, co zapewnia całkowite wyzdrowienie bez komplikacji. W przypadku wystąpienia powikłań, takich jak pęknięcie wyrostka i rozwinięcie się ropnia lub zapalenia otrzewnej, lub też w przypadku pacjentów starszego wieku, perspektywy rokowania są mniej korzystne.

 

Katalog chorób