Przewlekłe zapalenie stawów objawy leczenie

Choroba

Przewlekłe zapalenie stawów to ogólna nazwa wielu chorób, które charakteryzują się stanem zapalnym dotyczącym różnych części stawu. Przewlekłe zapalenie stawów to rodzaj schorzenia, w którym objawy zapalenia stawów utrzymują się przez dłuższy okres, przekraczając 3 miesiące. Istnieje wiele różnych rodzajów przewlekłego zapalenia stawów, z których każdy ma inną etiologię. Przykłady to reumatoidalne zapalenie stawów, dnawe zapalenie stawów oraz zakaźne zapalenie stawów (takie jak rzeżączkowe, gruźlicze czy grzybicze). Innymi formami są również łuszczycowe zapalenie stawów, itp. Wyróżnia się dwie niezależne postacie nozologiczne tego schorzenia: młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów oraz przewlekłe zapalenie stawów. Obydwie formy mają swoją charakterystyczną specyfikę przebiegu klinicznego.

Istnieje wiele czynników predysponujących do wystąpienia choroby, w tym nadwaga, intensywne obciążenie stawów oraz niedobory witamin i składników odżywczych w organizmie. Infekcje wirusowe, urazy oraz choroby układu odpornościowego mogą również odgrywać istotną rolę, jako prowokatorzy.

Przyczyny przewlekłego zapalenia stawów są wielorakie i różnią się w zależności od konkretnej formy klinicznej tej choroby. Zgadza się, że głównym czynnikiem wpływającym na długi przebieg choroby jest dziedziczność, która współgra z niekorzystnymi czynnikami wywołującymi chorobę.

Do czynników predysponujących należą:

Czynniki środowiskowe. Takie jak hipotermia, wilgotny i zimny klimat, które mogą wpływać na naszą odporność i stawy.
Styl życia. Siedzący tryb życia prowadzący do nadwagi, może zwiększyć obciążenie stawów oraz zaburzenia krążenia i przemiany materii.
Nadmierne opalanie. Nadmierne korzystanie z solarium i ekspozycja na naturalne promienie słoneczne mogą przyczyniać się do chorób stawów.
Aktywność zawodowa i sportowa. Niektóre zawody i sporty, takie jak operatorzy ładowarek, pianiści, tenisiści i podnoszenie ciężarów, niosą zwiększone ryzyko uszkodzeń stawów z powodu dużego obciążenia szkieletu.
Infekcje ogniskowe. Obecność przewlekłych ognisk infekcji, takich jak zapalenie migdałków, zapalenie zatok, zapalenie pęcherzyka żółciowego itp., może wpływać na rozwój przewlekłego zapalenia stawów.
Infekcje i przeziębienia. Częste przeziębienia i ostre infekcje mogą również wpływać na stan stawów.
Zaburzenia endokrynologiczne. Zaburzenia takie jak cukrzyca mogą wpływać na ukrwienie i unerwienie stawów. Ważne jest także zbadanie funkcji tarczycy oraz zaburzeń seksualnych u kobiet i mężczyzn.
Szczepienia. U osób z dziedziczną predyspozycją, wprowadzenie obcego białka do organizmu poprzez szczepienia może wywołać reakcję autoimmunologiczną.

Najczęstszymi przyczynami przewlekłego zapalenia stawów są infekcje, procesy autoimmunologiczne i zaburzenia metaboliczne.

Przyczyny zakaźne. Infekcje w jamie stawowej mogą występować na różne sposoby - przez otwarte rany, drogą krwi z odległych ognisk infekcji (np. próchnica zębów, zapalenie migdałków, zapalenie zatok) lub jako powikłania innych infekcji (np. rzeżączka, kiła, gruźlica).
Przyczyny autoimmunologiczne. Choroby takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, młodzieńcze zapalenie stawów czy łuszczycowe zapalenie stawów mają podłoże autoimmunologiczne. W tych przypadkach organizm reaguje alergicznie na własne tkanki, prowadząc do zapalenia stawów. Istotną rolę odgrywa tu predyspozycja dziedziczna.
Przyczyny metaboliczne. Zaburzenia metabolizmu, np. związane z purynami, mogą prowadzić do choroby dnawej. W tym przypadku dochodzi do odkładania soli moczanowych w stawach, co powoduje długotrwałe stany zapalne i utratę funkcji stawów.

Warto zdawać sobie sprawę z różnorodności przyczyn przewlekłego zapalenia stawów, szczególnie dla osób, które mają krewnych dotkniętych tą chorobą.

Etapy przewlekłego zapalenia stawów W toku choroby można wyodrębnić 4 etapy:

I - Początkowy etap trwający około pół roku. Objawia się przemijającym bólem stawów oraz sztywnością ruchów. Ogólny stan pacjenta minimalnie pogarsza się, a zmiany w stawie są widoczne dopiero na badaniu rentgenowskim.

II - Etap wczesny (od sześciu miesięcy do roku). Procesy zapalne stopniowo ustępują na rzecz proliferacji tkanki łącznej, która powoli niszczy chrząstkę stawową. Tkanki okołostawowe stają się gęstsze, a aktywność ruchowa ulega zmniejszeniu, towarzysząc temu ból. Wzrasta uczucie osłabienia, a pacjent traci na wadze.

III - Średniozaawansowany etap (od roku do dwóch lub dłużej). Następuje zniszczenie chrząstki stawowej i zlania się tkanki łącznej z tkanką kostną, co prowadzi do powstania ankylozy włóknistej (częściowego unieruchomienia stawu). Staw ulega deformacji, jego funkcja jest ograniczona, ale nadal utrzymywana dzięki układowi mięśniowemu. Trwałe, uciążliwe bóle są nieustannie obecne, a okresy zaostrzenia prowadzą do stanów zapalnych, które w okresach remisji ustępują miejsca procesom zwyrodnieniowo-dystroficznym.

IV - Zaawansowany etap (trwający ponad dwa lata). Tkanka kostna zastępuje tkankę łączną, a zesztywnienie stawu jest kompletnie zakończone (zesztywnienie kostne). W tym samym czasie rozwijają się zaburzenia innych narządów i układów, takich jak sercowo-naczyniowy, oddechowy itp.

Przewlekłe zapalenie stawów objawy

Objawy pierwotnego zapalenia stawów, które początkowo trwają długo i niezauważalnie, różnią się od objawów pierwotnego zapalenia stawów, które przechodzą w stan przewlekły tylko w niesprzyjających warunkach.

Początkowe oznaki charakteryzują się łagodnością i subtelnym przejawem. Na początku pojawia się lekki ból i delikatna sztywność poranna po śnie. Te dolegliwości szybko ustępują. Z biegiem czasu (zazwyczaj po kilku tygodniach) okres sztywności się wydłuża. Trudno jest w pełni zacisnąć dłoń w pięść. Pojawia się również obrzęk w okolicach stawu, choć nie zawsze jest zauważalny, ponieważ nie towarzyszy mu zaczerwienienie. Czasami zapalenie rozpoczyna się od uszkodzenia jednego lub dwóch większych stawów (np. biodra, kolano). Objawy rozwijają się stopniowo: ból w kolanach, który nasila się podczas ruchu, lekka sztywność po dłuższym odpoczynku, niewielki i prawie niezauważalny obrzęk. Tymczasem pacjent może odczuwać osłabienie, złe samopoczucie i niewielki wzrost temperatury ciała. W początkowej fazie choroby te objawy często mylone są z przemęczeniem, dlatego pacjenci rzadko udają się do lekarza. W niektórych przypadkach choroba zaczyna się nagłośniać, towarzyszy jej gorączka, silny obrzęk w okolicy stawu i pogorszenie ogólnego stanu zdrowia. Następnie wszystkie objawy ustępują (czasem nawet bez leczenia), aby powrócić w formie typowych objawów przewlekłego zapalenia stawów.

Do wyraźnych objawów zapalenia stawów należą nasilający się ból i ograniczona ruchomość, szczególnie widoczne rano. To już nie do zignorowania. Bóle stają się uporczywe, nasilają się podczas ruchu i powodują zmęczenie. Charakterystyczne objawy zapalenia stawów to także zmiany w wyglądzie stawów: zwiększenie ich objętości i pojawienie się nierówności. W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów ręka może zmienić swoje ułożenie, przypominając wyglądem płetwy morsa. Palce mogą ulegać deformacji z powodu uporczywego zgięcia lub wyprostu w stawach międzypaliczkowych położonych bliżej dłoni. Może to prowadzić do powstania charakterystycznych zmian. W przypadku dużych stawów, np. kolan, deformacja może być wyraźnie widoczna, ze stawem odchylonym na zewnątrz i ograniczonym zakresem ruchu. Często w okolicy tylnej strony kolana można wyczuć gęsty guzek, znany, jako torbiel Bakera. Stopy również ulegają deformacji, odchylając się na zewnątrz, a w przypadku reumatoidalnego i dnawego zapalenia stawów, duży palec u nogi może ulec zniekształceniu. Wyraźne objawy przewlekłego zapalenia stawów Narastający ból stawów i silna sztywność rano stanowią wyraźne oznaki przewlekłego zapalenia stawów. Uszkodzenia w stawach pierścieniowo-tarczowych i pierścieniowo-nalewkowych krtani powodują trudności w połykaniu, chrypkę, duszność i skłonność do częstych chorób układu oddechowego.

Charakterystyczne są także zwichnięcia, szczególnie w mniejszych stawach, co stanowi szczególne zagrożenie w odcinku szyjnym kręgosłupa, gdyż może powodować ucisk na tętnicę kręgową zaopatrującą mózg. W reumatoidalnym zapaleniu stawów na powierzchni skóry można wyczuć małe, jędrne, bezbolesne guzki, najczęściej zlokalizowane w łokciach i palcach. Te same guzki często pojawiają się w płucach, co prowadzi do rozwoju chorób płucnych.

Do objawów stawowych towarzyszą symptomy ogólnego zatrucia organizmu: osłabienie, złe samopoczucie, utrata masy ciała, okresowe epizody gorączki. Pojawienie się duszności może świadczyć o uszkodzeniu układu sercowo-naczyniowego. Ucisk nerwów w okolicy stawów prowadzi do przewlekłego bólu neuropatycznego, będącego podstawą zespołu bólowego. Często proces zapalny obejmuje także mięśnie, co prowadzi do ich zaniku (zmniejszenia objętości) i naczyń krwionośnych (zapalenia naczyń). Ciężkie zapalenie naczyń może prowadzić do upośledzenia funkcji nerek. U takich pacjentów często występuje niedokrwistość, zwiększona skłonność do zakrzepicy i obniżona odporność organizmu.

Przewlekłe zapalenie stawów rozpoznanie

W przypadku podejrzenia przewlekłego zapalenia stawów przeprowadza się dokładne badania pacjenta w celu ustalenia przyczyny i postaci klinicznej choroby. Czasem jednak nie jest możliwe jednoznaczne określenie diagnozy, dlatego często używa się terminu "przewlekłe nieokreślone zapalenie stawów". W celu wyjaśnienia diagnozy wykonuje się szereg badań, w tym:

Badania laboratoryjne:

Pełna morfologia krwi - umożliwia wykrycie oznak stanu zapalnego.
Biochemiczne badanie krwi - pozwala na wykrycie zaburzeń metabolicznych.
Badania immunologiczne - służą do identyfikacji obecności przeciwciał przeciwko różnym tkankom pacjenta. Wykrycie czynnika reumatoidalnego (RF) wskazuje na obecność reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), natomiast obecność czynnika przeciwjądrowego (ANF) może wskazywać na obecność jakiegoś innego rodzaju zapalenia stawów.

Badania instrumentalne:

Ultrasonografia (USG) - pozwala na wczesne wykrycie zmian w stawie.
Badania rentgenowskie - umożliwiają ocenę zmian kostnych.
Tomografia komputerowa (CT) - to bardziej szczegółowe badanie stanu układu kostno-stawowego.
Artroskopia diagnostyczna - pozwala na dokładne zbadanie jamy stawowej w celu wykrycia ewentualnych zmian.

Przewlekłe zapalenie stawów leczenie

Postępowanie terapeutyczne w przypadku przewlekłego zapalenia stawów różni się w zależności od postaci choroby. Terapia etiotropowa, czyli leczenie ukierunkowane na przyczynę, jest możliwa tylko w niektórych formach przewlekłego zapalenia stawów, takich jak postać zakaźna lub dna moczanowa. W innych przypadkach, gdy występuje nasilenie procesu zapalnego, stosuje się leki przeciwzapalne niesteroidowe (NLPZ) oraz steroidowe, które mogą być podawane ogólnie lub miejscowo. W niektórych sytuacjach może być także konieczne dostawowe podanie glikokortykosteroidów.

W przypadku reumatoidalnego i łuszczycowego zapalenia stawów kluczową rolę odgrywa leczenie przeciwzapalne. Podczas szczytowego okresu zaostrzenia zalecane jest również krótkotrwałe unieruchomienie stawu, a w późniejszym okresie mogą pomóc urządzenia ortopedyczne, takie jak chodziki czy laski, które ułatwiają poruszanie się.

Regularna terapia ruchowa oraz masaż są istotne w celu poprawy ogólnej ruchomości stawów. Dla zmniejszenia resztkowych odczynów zapalnych, zapobieżenia zwłóknieniom oraz utrzymania i przedłużenia remisji, zalecane są również kursy fizjoterapii, balneoterapii oraz leczenie uzdrowiskowe.

W niektórych przypadkach, gdy stawy ulegają destrukcyjnemu uszkodzeniu, a funkcjonowanie pacjenta jest znacznie ograniczone, może być konieczne podjęcie leczenia chirurgicznego. W takiej sytuacji możliwe jest wykonanie wymiany stawu (artroplastyka), artroskopowej synowektomii, lub innych odpowiednich procedur. Artroskopowa synowektomia jest zabiegiem chirurgicznym polegającym na częściowym lub całkowitym usunięciu zmienionej chorobowo i przerośniętej na skutek zapalenia błony maziowej. Celem tego zabiegu jest likwidacja zapalenia w stawie poprzez usunięcie błony maziowej, co prowadzi do ustąpienia obrzęku stawu i dolegliwości bólowych.

Przewlekłe zapalenie stawów zapobieganie rokowanie

Przewlekłe zapalenie stawów to schorzenie, które niestety nie poddaje się całkowitemu wyleczeniu. Niemniej jednak, odpowiednio dobrana terapia oraz regularne konsultacje z reumatologiem pozwalają osiągnąć długotrwałą remisję i zapewniają satysfakcjonującą, jakość życia, zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej. Niestety, częste nawroty choroby oraz jej ogólnoustrojowe objawy mogą negatywnie wpłynąć na rokowanie pacjenta, prowadząc do wcześniejszego pojawienia się niepełnosprawności, ograniczenia aktywności fizycznej oraz utrudnienia w samodzielnym funkcjonowaniu i realizacji celów życiowych.

Choroba reumatyczna może wywołać różnorodne powikłania zarówno w stawach, jak i innych narządach i układach. Powszechne powikłania obejmują:

Deformacje stawowe, podwichnięcia, zwichnięcia oraz martwicę chrząstki i tkanki kostnej. Szczególnie niebezpieczne jest podwichnięcie kręgów szyjnych, co może prowadzić do poważnych konsekwencji dla mózgu.
Ankyloza, która oznacza utratę funkcji stawów, ograniczenie ruchomości i sztywność.
Powstawanie zespołów tunelowych w wyniku ucisku nerwów w wąskich przestrzeniach anatomicznych, co często występuje podczas zapalenia i obrzęku stawów oraz tkanek okołostawowych. Najczęściej dotyczy to nerwów nadgarstka, łokciowego i piszczelowego, objawiając się silnym bólem i zaburzeniami ruchu.

Powikłania przewlekłego zapalenia stawów mogą prowadzić do osteoporozy i miażdżycy, co z kolei skutkuje poważnymi problemami sercowo-naczyniowymi.

Ponadto, choroba ta może wpływać negatywnie na inne narządy i układy organizmu, co objawia się:

Osteoporozą, czyli utratą wapnia w tkance kostnej, prowadzącą do łamliwości kości i częstych złamań.
Przyspieszonym rozwojem miażdżycy związanej z powikłaniami sercowo-naczyniowymi, takimi jak choroba niedokrwienna serca i nadciśnienie tętnicze.
Amyloidozą, w której w odpowiedzi na długotrwały stan zapalny w tkankach odkładają się kompleksy białkowo-polisacharydowe, zwane amyloidem, prowadzące do zaburzenia funkcjonowania narządów wewnętrznych. Szczególnie niebezpieczne jest to dla funkcjonowania nerek.

Katalog chorób

Choroby reumatyczne

Przewlekłe zapalenie stawów objawy leczenie

Do czynników predysponujących należą:

Czynniki środowiskowe. Takie jak hipotermia, wilgotny i zimny klimat, które mogą wpływać na naszą odporność i stawy.

Styl życia. Siedzący tryb życia prowadzący do nadwagi, może zwiększyć obciążenie stawów oraz zaburzenia krążenia i przemiany materii.

Nadmierne opalanie. Nadmierne korzystanie z solarium i ekspozycja na naturalne promienie słoneczne mogą przyczyniać się do chorób stawów.

Aktywność zawodowa i sportowa. Niektóre zawody i sporty, takie jak operatorzy ładowarek, pianiści, tenisiści i podnoszenie ciężarów, niosą zwiększone ryzyko uszkodzeń stawów z powodu dużego obciążenia szkieletu.

Infekcje ogniskowe. Obecność przewlekłych ognisk infekcji, takich jak zapalenie migdałków, zapalenie zatok, zapalenie pęcherzyka żółciowego itp., może wpływać na rozwój przewlekłego zapalenia stawów.

Infekcje i przeziębienia. Częste przeziębienia i ostre infekcje mogą również wpływać na stan stawów.

Zaburzenia endokrynologiczne. Zaburzenia takie jak cukrzyca mogą wpływać na ukrwienie i unerwienie stawów. Ważne jest także zbadanie funkcji tarczycy oraz zaburzeń seksualnych u kobiet i mężczyzn.

Szczepienia. U osób z dziedziczną predyspozycją, wprowadzenie obcego białka do organizmu poprzez szczepienia może wywołać reakcję autoimmunologiczną.

Najczęstszymi przyczynami przewlekłego zapalenia stawów są infekcje, procesy autoimmunologiczne i zaburzenia metaboliczne.

Przyczyny zakaźne. Infekcje w jamie stawowej mogą występować na różne sposoby - przez otwarte rany, drogą krwi z odległych ognisk infekcji (np. próchnica zębów, zapalenie migdałków, zapalenie zatok) lub jako powikłania innych infekcji (np. rzeżączka, kiła, gruźlica).

Przyczyny metaboliczne. Zaburzenia metabolizmu, np. związane z purynami, mogą prowadzić do choroby dnawej. W tym przypadku dochodzi do odkładania soli moczanowych w stawach, co powoduje długotrwałe stany zapalne i utratę funkcji stawów.

Warto zdawać sobie sprawę z różnorodności przyczyn przewlekłego zapalenia stawów, szczególnie dla osób, które mają krewnych dotkniętych tą chorobą.

Etapy przewlekłego zapalenia stawów W toku choroby można wyodrębnić 4 etapy:

I - Początkowy etap trwający około pół roku. Objawia się przemijającym bólem stawów oraz sztywnością ruchów. Ogólny stan pacjenta minimalnie pogarsza się, a zmiany w stawie są widoczne dopiero na badaniu rentgenowskim.

IV - Zaawansowany etap (trwający ponad dwa lata). Tkanka kostna zastępuje tkankę łączną, a zesztywnienie stawu jest kompletnie zakończone (zesztywnienie kostne). W tym samym czasie rozwijają się zaburzenia innych narządów i układów, takich jak sercowo-naczyniowy, oddechowy itp.

Przewlekłe zapalenie stawów objawy

Objawy pierwotnego zapalenia stawów, które początkowo trwają długo i niezauważalnie, różnią się od objawów pierwotnego zapalenia stawów, które przechodzą w stan przewlekły tylko w niesprzyjających warunkach.

Przewlekłe zapalenie stawów rozpoznanie

Badania laboratoryjne:

Pełna morfologia krwi - umożliwia wykrycie oznak stanu zapalnego.

Biochemiczne badanie krwi - pozwala na wykrycie zaburzeń metabolicznych.

Badania instrumentalne:

Ultrasonografia (USG) - pozwala na wczesne wykrycie zmian w stawie.

Badania rentgenowskie - umożliwiają ocenę zmian kostnych.

Tomografia komputerowa (CT) - to bardziej szczegółowe badanie stanu układu kostno-stawowego.

Artroskopia diagnostyczna - pozwala na dokładne zbadanie jamy stawowej w celu wykrycia ewentualnych zmian.

Przewlekłe zapalenie stawów leczenie

Przewlekłe zapalenie stawów zapobieganie rokowanie

Choroba reumatyczna może wywołać różnorodne powikłania zarówno w stawach, jak i innych narządach i układach. Powszechne powikłania obejmują:

Deformacje stawowe, podwichnięcia, zwichnięcia oraz martwicę chrząstki i tkanki kostnej. Szczególnie niebezpieczne jest podwichnięcie kręgów szyjnych, co może prowadzić do poważnych konsekwencji dla mózgu.

Ankyloza, która oznacza utratę funkcji stawów, ograniczenie ruchomości i sztywność.

Powikłania przewlekłego zapalenia stawów mogą prowadzić do osteoporozy i miażdżycy, co z kolei skutkuje poważnymi problemami sercowo-naczyniowymi.

Ponadto, choroba ta może wpływać negatywnie na inne narządy i układy organizmu, co objawia się:

Osteoporozą, czyli utratą wapnia w tkance kostnej, prowadzącą do łamliwości kości i częstych złamań.

Przyspieszonym rozwojem miażdżycy związanej z powikłaniami sercowo-naczyniowymi, takimi jak choroba niedokrwienna serca i nadciśnienie tętnicze.

Amyloidozą, w której w odpowiedzi na długotrwały stan zapalny w tkankach odkładają się kompleksy białkowo-polisacharydowe, zwane amyloidem, prowadzące do zaburzenia funkcjonowania narządów wewnętrznych. Szczególnie niebezpieczne jest to dla funkcjonowania nerek.

Zobacz zdjęcia chorób występujących na