Przewlekła niewydolność wątroby to schorzenie, które występuje w przypadku zaburzeń w obrębie przewodu pokarmowego lub dróg żółciowych.
Współczesna medycyna dokonuje klasyfikacji tej choroby na podstawie stopnia patogenności, wyróżniając następujące typy:
-
Endogenny lub wątrobowokomórkowy typ niewydolności wątroby – ten rodzaj choroby charakteryzuje się uszkodzeniem tkanki narządowej u pacjentów.
-
Egzogenny, wrotno-kawalny lub portosystemowy typ niewydolności wątroby – w tym przypadku choroba wiąże się z wprowadzeniem toksyn, takich jak fenol i amoniak, do żył wrotnych.
-
Mieszany typ – jest to sytuacja, gdy choroba łączy w sobie obie opisane powyżej mechaniki.
Ponadto, medycyna wyróżnia różne odmiany tej choroby:
-
Łagodny rodzaj niewydolności wątroby – charakteryzuje się zaburzeniami funkcjonowania wątroby bez obecności objawów chorobowych typu encefalopatia.
-
Hepatargia lub ciężki rodzaj niewydolności wątroby - to schorzenie objawia się atakami wątrobowo-mózgowymi lub związane jest z chorobami takimi jak encefalopatia wątrobowa.
Niewydolność wątroby w dziedzinie gastroenterologii klinicznej może być wynikiem różnych schorzeń dotykających wątrobę, drogi żółciowe oraz przewód pokarmowy. W zależności od przebiegu klinicznego wyróżnia się ostrą niewydolność wątroby, która rozwija się w krótkim okresie od momentu uszkodzenia wątroby, oraz przewlekłą niewydolność wątroby, która stopniowo się nasila.
We wszystkich odmianach niewydolności wątroby dochodzi do zakłóceń w metabolizmie, procesach detoksykacyjnych i innych funkcjach wątroby, co prowadzi do zaburzeń w ośrodkowym układzie nerwowym, aż do ewolucji w kierunku śpiączki wątrobowej. Przewlekła niewydolność wątroby rozwija się przez okres kilku miesięcy lub lat, charakteryzując się stopniowym i powolnym pojawianiem się objawów klinicznych.
Jest to skutkiem Progresja przewlekłego uszkodzenia wątroby – spowodowanego przez alkohol, wirusowe lub autoimmunologiczne zapalenie wątroby, marskość, guzy, stłuszczeniową wątrobę, robaczyce czy też gruźlicę – leży u podłoża rozwoju przewlekłej niewydolności wątroby. Przewlekła niewydolność wątroby może również pojawić się w kontekście kamicy żółciowej, gdy następuje zablokowanie przewodu żółciowego wspólnego przez kamień: w tym przypadku żółć gromadzi się wewnątrzwątrobowych drogach żółciowych, prowadząc do uszkodzenia i obumarcia hepatocytów, które zostają zastąpione przez tkankę łączną, a następnie dochodzi do wtórnej marskości żółciowej wątroby.
W pewnych przypadkach choroba może być wynikiem przewlekłej niewydolności serca lub przeprowadzonej operacji pomostowania wrotno-systemowego. Do rzadkich przyczyn przewlekłej niewydolności wątroby zalicza się również genetyczne zaburzenia metaboliczne, takie jak galaktozemia czy glikogenoza.
Czynniki ryzyka W przypadku przewlekłej niewydolności wątroby zawsze obserwuje się długotrwałą i powolnie postępującą martwicę wątroby, której rozwój na pewien czas jest opóźniany przez mechanizmy kompensacyjne. Nagły wzrost przewlekłej niewydolności wątroby może być spowodowany przez:
-
Infekcje,
-
Nadmierne spożycie alkoholu,
-
Nadmierne obciążenie fizyczne,
-
Zatrucia,
-
Przyjmowanie dużych dawek leków, zwłaszcza leków moczopędnych,
-
Równoczesne usuwanie dużej ilości płynu w przypadku wodobrzusza,
-
Krwawienia z przewodu pokarmowego, i inne.
W takich sytuacjach może dojść do gwałtownego pogorszenia przebiegu przewlekłej niewydolności wątroby, co może prowadzić do wystąpienia śpiączki wątrobowej.
Przewlekła niewydolność wątroby u dzieci. Szybki postęp przewlekłej niewydolności wątroby w pierwszych miesiącach oraz latach życia u dzieci wynika głównie z wrodzonej atrezji dróg żółciowych oraz dziedzicznych zaburzeń metabolicznych. U starszych dzieci, przewlekłe zapalenie wątroby spowodowane wirusami lub o podłożu autoimmunologicznym jest głównym czynnikiem prowadzącym do trwałego uszkodzenia wątroby. W przypadku około 5-20% zachorowań, źródło choroby pozostaje nieznane. Następstwem przewlekłych problemów z wątrobą zarówno u dzieci, jak i dorosłych, jest często rozwijająca się marskość wątroby. Metody diagnozowania i leczenia przewlekłej niewydolności wątroby u dzieci w dużej mierze pokrywają się z tymi stosowanymi u dorosłych, niekiedy z pewnymi dostosowaniami do wieku pacjenta.