Przewlekła niewydolność nerek objawy leczenie

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK, chronic renal failure, chronic kidney disease CKD
Choroba

 

Przewlekła niewydolność nerek to stopniowe pogarszanie funkcji nerek przez długi okres czasu. W obecnej literaturze medycznej stosuje się również termin "przewlekła choroba nerek", który ma bardziej ogólne znaczenie i obejmuje pogorszenie funkcji nerek utrzymujące się, przez co najmniej trzy miesiące. Przewlekła niewydolność nerek nazwa po angielsku chronic renal failure, chronic kidney disease (CKD).

Rola nerek polega na utrzymaniu prawidłowej równowagi płynów i soli w organizmie oraz usuwaniu z niego produktów przemiany materii, zwłaszcza azotowych odpadów, które są wydalane w postaci moczu. W przypadku przewlekłej niewydolność nerek zdolność do oczyszczania krwi nie zachodzi w wystarczającym stopniu, co z biegiem czasu może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.

W początkowych fazach przewlekłej choroby nerek objawy mogą być niewidoczne. Często diagnoza jest stawiana, gdy funkcja nerek ulegnie znacznemu pogorszeniu.

Stadia przewlekłej choroby nerek (PChN) diagnozuje się, kiedy parametry wskazujące na upośledzenie funkcji filtracyjnej nerek utrzymują się u pacjenta przez okres kolejnych 3 miesięcy. Stopień zaawansowania PChN ocenia się na podstawie wartości wskaźnika eGFR, który najczęściej jest obliczany przy użyciu specjalnie opracowanych wzorów, uwzględniających głównie pomiar stężenia kreatyniny we krwi.

Zależnie od wartości eGFR, określa się różne stadia PChN, które obejmują: stadium 1 (eGFR ≥ 90 ml/min/1,73m²), stadium 2 (eGFR 60-89 ml/min/1,73m²), stadium 3a (eGFR 46-59 ml/min/1,73m²), stadium 3b (eGFR 30-45 ml/min/1,73m²), stadium 4 (eGFR 15-29 ml/min/1,73m²) oraz stadium 5, nazywane również mocznicą lub schyłkową niewydolnością nerek (eGFR < 15 ml/min/1,73m²).

Istotne jest wcześniejsze rozpoznanie przewlekłej niewydolność nerek, aby możliwie jak najszybciej rozpocząć leczenie, które spowolni postęp upośledzenia funkcji nerek, ponieważ długotrwałe uszkodzenie tych narządów jest nieodwracalne. Bez odpowiedniego leczenia funkcja nerek może znacznie się pogorszyć, co może wymagać przeprowadzenia hemodializy (metody sztucznego oczyszczania krwi za pomocą aparatu zwanego sztuczną nerką). W niektórych sytuacjach jedyną opcją terapeutyczną dla pacjenta z przewlekłą chorobą nerek może być przeszczepienie nerki.

Przewlekła niewydolność nerek rozwija się wskutek postępującego uszkodzenia tkanki nerkowej. Ten proces może mieć swoje źródło w różnorodnych przyczynach, takich jak:

  • Różnego rodzaju choroby dotykające nerki, w tym odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie kłębuszków nerkowych i inne choroby nerek.

  • Choroby układu sercowo-naczyniowego, często towarzyszące podwyższonej presji krwi.

  • Zaburzenia endokrynologiczne, wpływające na funkcjonowanie hormonalne organizmu.

  • Uszkodzenia toksyczne, wynikające z działania substancji trujących na narząd.

  • Dziedziczne skłonności genetyczne do występowania problemów nerkowych.

  • Nowotwory obecne w obrębie układu moczowego.

  • Choroby o charakterze ogólnoustrojowym, takie jak zapalenie naczyń czy toczeń.

  • Nagła niewydolność nerek, występująca gwałtownie w skutek różnych czynników.

Szczególnie starannie o zdrowie powinni dbać osoby, które należą do grupy podwyższonego ryzyka. Regularne badania kontrolne powinny być rutyną, szczególnie w przypadku występowania nadciśnienia tętniczego, cukrzycy oraz konieczności przyjmowania leków, które potencjalnie mogą wpływać negatywnie na funkcjonowanie nerek.

Niewydolność nerek może rozwinąć się w wyniku różnych chorób prowadzących do uszkodzenia tkanek nerkowych. Najczęstsze przyczyny tego schorzenia to:

  • Cukrzyca typu 1 lub 2.

  • Wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie tętnicze).

  • Miażdżyca - nagromadzenie cholesterolu w ścianach naczyń krwionośnych nerek, utrudniające prawidłowy przepływ krwi.

  • Kłębuszkowe zapalenie nerek - grupa chorób o różnym pochodzeniu, charakteryzujących się stanem zapalnym kłębuszków nerkowych.

  • Kamica moczowa - obecność kamieni w nerkach.

  • Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek - długotrwałe zapalenie tkanki nerkowej.

  • Gruźlica.

  • Choroba nerek wielotorbielowata - dziedziczne schorzenie prowadzące do tworzenia torbieli w tkance nerkowej.

  • Przedłużona blokada dróg moczowych, może wystąpić w przypadku obecności gruczolaka prostaty lub raka prostaty.

W ostatnich latach coraz częściej używa się terminu "przewlekła choroba nerek" zamiast "przewlekła choroba nerek", aby określić pogorszenie funkcji nerek przez co najmniej trzy miesiące. Przewlekłą chorobę nerek podzielić można na pięć stadiów, zależnie od stopnia upośledzenia filtracji kłębuszkowej. Pierwsze dwa etapy wskazują na łagodne zaburzenia funkcji nerek. Trzeci, czwarty i piąty etap to już bezpośrednia niewydolność nerek. Ostatni etap nazywany jest etapem końcowym, inaczej mocznicą.

Przewlekła niewydolność nerek może prowadzić do wielu powikłań, takich jak:

  • Niedokrwistość - spadek produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny z powodu zaburzonej produkcji hormonu erytropoetyny.

  • Zapalenie osierdzia - gromadzenie płynu w błonie osierdzia, zagrażające prawidłowym funkcjom serca.

  • Encefalopatia - stan wynikający z toksycznego działania azotowych związków na mózg, mogący prowadzić do poważnych zaburzeń.

  • Wrzody przewodu pokarmowego, z potencjalnym ryzykiem krwawień.

  • Uszkodzenie kości - zaburzenia metabolizmu wapnia i fosforu prowadzące do osłabienia kości i zwiększonego ryzyka złamań.

  • Niewydolność serca lub płuc - zatrzymywanie płynów w organizmie może prowadzić do tych powikłań.

  • Zawał mięśnia sercowego i udar - przewlekła choroba nerek przyspiesza miażdżycę, co może prowadzić do tych stanów.

  • Hiperkaliemia - zwiększone stężenie potasu we krwi, grożące zaburzeniami rytmu serca.

  • Osłabiona odpowiedź immunologiczna, zwiększająca podatność na infekcje.

  • Syndrom niespokojnych nóg - nieprzyjemne odczucia w nogach, prowadzące do nieustannego ruchu nimi.

  • Powikłania ciąży, stanowiące zagrożenie dla matki i płodu.

Przewlekła niewydolność nerek w większości przypadków postępuje nieodwracalnie aż do stadium terminalnego. Tempo postępu choroby różni się w zależności od pacjenta, przyspiesza u osób z niskim współczynnikiem przesączania kłębuszkowego, młodych mężczyzn oraz tych, którzy wydalają dużo białka z moczem.

 

Przewlekła niewydolność nerek objawy

Większość pacjentów cierpiących na przewlekłą niewydolność nerek dowiaduje się o swojej schorzeniu przypadkowo podczas rutynowego badania. Choroba ta może rozwijać się bez widocznych objawów, a symptomy przewlekłej niewydolności nerek ujawniają się dopiero w zaawansowanych etapach. W początkowym okresie osłabienia funkcji nerek, organizm może próbować kompensować ten problem poprzez zwiększoną pracę innych narządów. Jednakże w miarę postępu choroby, gdy praca tych sparowanych narządów również osłabia się, pojawiają się charakterystyczne objawy:

  • Nudności i wymioty,

  • Utrata apetytu prowadząca do utraty masy ciała,

  • Wzmożona duszność i osłabienie,

  • Obrzęk całego ciała, szczególnie w okolicach stóp i dłoni,

  • Trudności ze snem oraz dezorientacja,

  • Uciążliwe swędzenie skóry i jej nadmierna suchość,

  • Epizody bolesnych skurczy mięśni,

  • Wzrost ciśnienia krwi,

  • Obecność krwi w moczu,

  • Zaburzenia erekcji u mężczyzn.

 

Przewlekła niewydolność nerek rozpoznanie

Rozpoznanie przewlekłej niewydolności nerek opiera się na ocenie podwyższonego poziomu azotowych produktów przemiany materii, takich jak kreatynina i mocznik. Istotne jest również przeprowadzenie badania ultrasonograficznego nerek. W celu zrozumienia stanu organizmu oraz stopnia uszkodzenia narządów i układów, przeprowadza się szeroki zakres badań laboratoryjnych.

Badania laboratoryjne

  • Mocznik i kreatynina w surowicy krwi stanowią produkty rozpadu białek, które organizm wydalają głównie z moczem. Narastający poziom kreatyniny stanowi kluczowy wskaźnik diagnostyczny przewlekłej niewydolności nerek. Różnice między poziomem mocznika a kreatyniny wynikają z faktu, że mocznik nie zawsze odzwierciedla stopień upośledzenia funkcji nerek. Ostatnio wprowadzono wskaźnik przesączania kłębuszkowego, aby dokładniej ocenić uszkodzenie nerek, uwzględniając wzrost, wagę oraz płeć pacjenta.

  • Ogólna analiza krwi obejmuje badanie poziomu hemoglobiny i erytrocytów. W przypadku przewlekłej niewydolności nerek, poziomy tych parametrów są zazwyczaj obniżone, co wskazuje na rozwijającą się niedokrwistość.

  • Hematokryt, miara lepkości krwi, jest stosunkiem objętości komórek krwi do ogólnej objętości krwi. W przypadku przewlekłej niewydolności nerek, hematokryt jest zwykle znacznie obniżony.

  • Liczba płytek krwi często jest niska w przypadku przewlekłej niewydolności nerek, co zwiększa podatność na krwawienia.

  • Ogólne badanie moczu pomaga ustalić przyczynę rozwoju przewlekłej niewydolności nerek. Mierzenie gęstości moczu ujawnia znaczący spadek w przypadku tej niewydolności.

  • Obecność erytrocytów w moczu może wskazywać na zapalenie kłębuszków nerkowych, jako przyczynę przewlekłej niewydolności nerek.

  • Duża liczba leukocytów w moczu może wskazywać na infekcję dróg moczowych.

  • W przypadku przewlekłej niewydolności nerek, im większa ilość wydalanej białka z moczem, tym szybszy postęp choroby.

  • Występowanie woskowatych cylindrów jest charakterystycznym objawem przewlekłej niewydolności nerek.

  • Stężenie glukozy we krwi może nieznacznie wzrosnąć, nawet bez obecności cukrzycy, w przypadku przewlekłej niewydolności nerek.

  • Poziom potasu w surowicy może być podwyższony, zwłaszcza w zaawansowanej przewlekłej niewydolności nerek. To może prowadzić do zaburzeń rytmu serca.

  • Wzrost stężenia kwasu moczowego we krwi wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia kamieni nerkowych.

  • Poziom albumin w surowicy może ulec zmniejszeniu, ponieważ często jest tracone z moczem w przypadku przewlekłej niewydolności nerek.

  • Profil lipidowy jest zalecany dla pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek, ze względu na zwiększone ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych.

  • Wysokie poziomy trójglicerydów są częste u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek.

  • Chociaż całkowity poziom cholesterolu może być prawidłowy, to często poziomy "dobrego" cholesterolu (HDL) są obniżone, a "złego" cholesterolu (LDL) są podwyższone.

  • Przewlekła niewydolność nerek zazwyczaj prowadzi do obniżenia stężenia wapnia w surowicy i podwyższenia poziomu fosforu.

  • Wzrost ilości fosfatazy alkalicznej we krwi wynika z niszczenia tkanki kostnej w przypadku przewlekłej niewydolności nerek.

  • W przypadkach trudnych do zdiagnozowania, może być konieczne wykonanie biopsji nerki w celu dokładniejszej oceny tkanki nerki pod mikroskopem.

Inne metody diagnostyczne

  • Badanie ultrasonograficzne (USG) nerek pozwala na ocenę zmniejszenia rozmiaru nerek oraz ich marszczenia w przypadku przewlekłej niewydolności nerek. Może być także wykorzystane do wykrywania guzów, kamieni i torbieli nerkowych.

  • Tomografia komputerowa (CT) oraz rezonans magnetyczny (MRI) jamy brzusznej są bardziej czułymi metodami diagnostycznymi niż ultrasonografia. Pozwalają na wykrycie guzów, cyst oraz kamieni o małych rozmiarach do 5 mm.

 

Przewlekła niewydolność nerek leczenie

Strategia lecznicza w przypadku przewlekłej niewydolności nerek jest dobierana zgodnie z przyczyną, która doprowadziła do powstania tej choroby. Pacjenci zobowiązani są do ciągłego monitorowania poziomu ciśnienia krwi oraz do przeciwdziałania jego podwyższeniu. W początkowych etapach rozwoju przewlekłej niewydolności nerek zalecana jest interwencja farmakologiczna. Obejmuje ona stosowanie:

Środków zawierających erytropoetynę – hormon stymulujący produkcję czerwonych krwinek; Preparatów żelaza – zalecanych w przypadku występowania niedokrwistości;

Witaminy D – poprawiającej metabolizm kości oraz regulującej poziom fosforu we krwi;

Leków moczopędnych – ułatwiających pracę nerek. Pełne wyleczenie z przewlekłej niewydolności nerek jest nierealne.

Głównym celem terapii jest zahamowanie postępu choroby oraz zapobieganie rozwinięciu się powikłań. Wyjątkowo istotne jest przestrzeganie diety ograniczającej spożycie białka, soli oraz pokarmów bogatych w potas. W przypadku zaawansowanej dysfunkcji nerek konieczne może być przeprowadzenie hemodializy lub przeszczepu narządu.

 

Przewlekła niewydolność nerek rokowanie zapobieganie

Perspektywa w przypadku przewlekłej niewydolności nerek zawsze stanowi poważne wyzwanie. Osiągnięcie równowagi poprzez skuteczną rehabilitację oraz istotne wydłużenie życia stają się realne dzięki terminowej hemodializie lub przeszczepowi nerki. Decyzja dotycząca możliwości podjęcia takiego leczenia jest podejmowana przez transplantologów oraz specjalistów z dziedziny hemodializy. Działania profilaktyczne obejmują szybkie wykrywanie i leczenie chorób, które mogą prowadzić do przewlekłej niewydolności nerek.

 

Katalog chorób
Choroby układu moczowo-płciowego
DECYZJE O LECZENIU MUSZĄ BYĆ PODEJMOWANE W POROZUMIENIU Z LEKARZEM. INFORMACJE ZAWARTE W PORTALU, PRZEZNACZONE SĄ TYLKO DO CELÓW ORIENTACYJNYCH I INFORMACYJNYCH. NAJNOWSZE INFORMACJE OD PRODUCENTÓW LEKÓW, ZNAJDUJĄ SIĘ W ULOTCE DOŁĄCZONEJ DO OPAKOWANIA. PAMIĘTAJCIE ŻADEN SERWIS INTERNETOWY LUB PORTAL NIGDY NIE ZASTĄPI WIZYTY U LEKARZA I KONSULTACJI ZE SPECJALISTĄ. W PRZYPADKU JAKICHKOLWIEK WĄTPLIWOŚCI W ZAKRESIE STOSOWANIA LEKU, SKONSULTUJ SIĘ Z LEKARZEM LUB FARMACEUTĄ. INFORMACJE ZAMIESZCZONE W SERWISIE NIE MOGĄ STANOWIĆ PODSTAWY DO PODEJMOWANIA DECYZJI O PRZEBIEGU LECZENIA. PORTAL WWW.MOJACHOROBA.PL  JEST ZBIOREM PRZYDATNYCH INFORMACJI ORAZ OPINII NA TEMAT CHORÓB RÓŻNEGO RODZAJU SCHORZEŃ I BÓLI RÓŻNEGO RODZAJU JAK RÓWNIEŻ OPINII I INFORMACJI NA TEMAT STOSOWANIA LEKÓW, SUPLEMENTÓW DIETY, WYROBÓW MEDYCZNYCH. WITRYNA MOŻE ZAWIERAĆ TREŚCI, ZDJĘCIA KTÓRYCH PRZEGLĄDANIE JEST ZABRONIONE PRZEZ OSOBY PONIŻEJ 18 ROKU ŻYCIA. MATERIAŁY ZNAJDUJĄCE SIĘ NA TYM PORTALU MEDYCZNYM, ZOSTAŁY ZACZERPNIĘTE Z INTERNETU  ALBO ZOSTAŁY WYSŁANE DO NAS PRZEZ UŻYTKOWNIKÓW. WSZYSTKIE MATERIAŁY SĄ DOSTARCZANE WYŁĄCZNIE W CELACH INFORMACYJNYCH, PRAWA DO MATERIAŁÓW NALEŻĄ DO ICH AUTORÓW I WYDAWCÓW. JEŻELI KTÓRYKOLWIEK  OBRAZ ( ZDJĘCIE, ZDJĘCIA ) JEST OBRAŹLIWY  LUB POSIADA  PRAWA AUTORSKIE, PROSIMY O WIADOMOŚCI E-MAIL KONTAKT ABY USUNĄĆ OBRAZ LUB TREŚĆ. ZMIEŃ COŚ W NASZYM INTERNECIE NA JESZCZE LEPSZE! JESTEŚMY BARDZO ZAINTERESOWANI POZNANIEM, W JAKI SPOSÓB KORZYSTASZ ZE STRON INTERNETOWYCH W TYM SERWISIE. JEŻELI SIĘ NA TO ZGODZISZ, ZACHOWAMY NA TWOIM KOMPUTERZE TZW. PLIK COOKIE, KTÓRY UMOŻLIWI ZBIERANIE PODSTAWOWYCH INFORMACJI O KLIKANIU Z TWOJEGO KOMPUTERA. JEŻELI SIĘ NA TO NIE ZGADZASZ, MOŻESZ W KAŻDEJ CHWILI ZMIENIĆ USTAWIENIA SWOJEJ PRZEGLĄDARKI. PRZECZYTAJ, JAK WYŁĄCZYĆ PLIKI COOKIE I NIE TYLKO PZRZECZYTAJ  POLITYKA PRYWATNOŚCI