Przewlekła biegunka to stan, w którym występują luźne lub wodniste stolce przez okres dłuższy niż cztery tygodnie. Może to być objaw różnych schorzeń, od zakażeń po problemy z układem trawiennym, takie jak zespół jelita drażliwego czy choroby zapalne jelit.
Przewlekła biegunka to zespół objawów manifestujący się wzrostem częstości wypróżnień oraz eliminacją niedostatecznie uformowanego kału. Stan ten może pojawić się w wyniku infekcji lub nieinfekcyjnych zmian w jelitach, chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego, innych narządów i układów, a także w przypadku przewlekłych zatrucć i stanów wywołanych zaburzeniami psycho-emocjonalnymi. Z uwagi na brak ujednoliconych danych statystycznych dotyczących częstości występowania przewlekłej biegunki w różnych schorzeniach i stanach chorobowych, dokładna częstość występowania nie jest obecnie znana. Leczenie tego schorzenia prowadzone jest przez specjalistów z dziedziny gastroenterologii, koloproktologii oraz innych dziedzin medycyny.
Częste biegunki po jedzeniu. Częste biegunki mogą być objawem różnych schorzeń, takich jak zespół drażliwego jelita, nietolerancje pokarmowe czy infekcje bakteryjne. Istotne jest ustalenie, czy biegunki są spowodowane konkretnym rodzajem żywności, czy też występują niezależnie od diety. W niektórych przypadkach może to być również reakcja na stres czy leki.
Bulgotanie w brzuchu i wodnista biegunka to objawy, które mogą mieć różne przyczyny. Najczęściej są one wynikiem zaburzeń żołądkowo-jelitowych, takich jak infekcje bakteryjne, wirusowe czy pasożytnicze, a także mogą być spowodowane przez zatrucie pokarmowe. W niektórych przypadkach mogą to być również objawy chorób przewlekłych, jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy zespół jelita drażliwego.
Przyczyny Istnieje kilka mechanizmów prowadzących do rozwoju przewlekłej biegunki, w tym nadmierne wydzielanie, biegunka hiperosmotyczna, biegunka hiperkinetyczna oraz nadmierna utrata płynów.
W przypadku biegunki hipersekrecyjnej zachodzi zwiększone wydzielanie wody i elektrolitów do światła jelita. Ten proces może być pasywny lub aktywny. Przewlekłą biegunkę wywołaną zwiększonym wydzielaniem biernym obserwuje się w sytuacjach, gdzie wzrasta ciśnienie hydrostatyczne, takich jak:
-
Niewydolność prawej komory serca;
-
Niektóre choroby układu limfatycznego oraz ogólnoustrojowe choroby towarzyszące uszkodzeniu naczyń limfatycznych w tym obszarze anatomicznym (takie jak choroba Whipple'a, amyloidoza, chłoniak, limfangiektazje).
-
Przyczynami przewlekłej biegunki z intensywnym aktywnym wydzielaniem mogą być pewne kwasy tłuszczowe, kwasy żółciowe, toksyny produkowane przez patogeny (jak V. cholerae, Escherichia coli, Staphylococcus aureus), środki przeczyszczające oraz hormony peptydowe (jak serotonina, glukagon, peptyd naczyniowo-jelitowy).
Przewlekła biegunka hiperosmotyczna rozwija się w wyniku zaburzeń trawienia i wchłaniania składników odżywczych w różnych partiach przewodu pokarmowego. Przykładowe przyczyny obejmują:
-
Choroby trzustki (takie jak guzy, przewlekłe zapalenie trzustki);
-
Żółtaczka mechaniczna;
-
Skrócenie czasu kontaktu treści jelitowej ze ścianą jelita cienkiego (jak po usunięciu fragmentu jelita cienkiego, obecność zespolenia lub przetoki międzyjelitowej);
-
Wrodzone lub nabyte zaburzenia wchłaniania (takie jak zespół złego wchłaniania).
Przewlekła biegunka hiperkinetyczna jest wynikiem nadmiernego neurogennego, hormonalnego lub farmakologicznego pobudzenia motoryki jelit.
-
Stymulacja neurogenna występuje w zespole jelita drażliwego, przewlekłej biegunce czynnościowej oraz enteropatii cukrzycowej.
-
Stymulacja hormonalna ma miejsce w przypadkach takich jak tyreotoksykoza, choroba Addisona oraz nowotwory neuroendokrynne.
-
Pobudzenie farmakologiczne jest efektem przyjmowania niektórych środków przeczyszczających. Ten mechanizm występuje częściej w ostrej biegunce niż w przypadku przewlekłej, ponieważ pacjenci dostosowują dawkowanie leków po wystąpieniu biegunki. Niemniej jednak niektórzy pacjenci nadużywają środków przeczyszczających w tajemnicy przed lekarzem lub wbrew jego zaleceniom, dlatego też w procesie diagnostycznym trzeba wykluczyć tę przyczynę biegunki.
Przewlekła biegunka nadwysiękowa wynika z zapalenia ścian jelita i zwiększonego wytwarzania wysięku w jego świetle. Ten rodzaj przewlekłej biegunki obserwuje się w przypadkach takich jak:
-
Nieswoiste zapalenie jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna);
-
Przewlekłe infekcje (takie jak promienica, gruźlica, kiła);
-
Enteropatie, choroba niedokrwienna jelit, polipy i nowotwory złośliwe jelita grubego.
Wśród przyczyn przewlekłej biegunki wymienia się również polipowatość, raka jelita grubego, robaczyce, inwazje pierwotniaków oraz zaburzenia czynnościowe jelit (jak zespół jelita drażliwego, biegunka czynnościowa). Dodatkowo, przewlekłą biegunkę można zaobserwować w przypadku achilii trzustki i żołądka, rakowiaka jelita cienkiego, lipodystrofii jelitowej, pelagry, amyloidozy jelitowej, przewlekłych zatruć egzogennych, chorób układu moczowego, chorób endokrynologicznych oraz neuroendokrynnych.