Próchnica wtórna objawy leczenie

Choroba

Próchnica wtórna określana przez pacjentów jako próchnica pod plombą, wypełnieniem czy nieszczelna plomba to proces nawrotu próchnicy w już wcześniej uleczonej i wypełnionej koronie zęba. Choć najczęstszą przyczyną tego schorzenia jest błędne leczenie przez dentystę, nie zawsze jest to winą specjalisty. Innymi czynnikami wpływającymi na rozwój próchnicy wtórnej są m.in. nieprawidłowy zgryz pacjenta oraz stosowanie materiałów wypełniających niskiej jakości.

Próchnica wtórna to choroba, która rozwija się na skutek narażenia na połączenie czynników miejscowych i ogólnoustrojowych. Wśród czynników miejscowych wymienia się między innymi niewystarczające szlifowanie i polerowanie wypełnienia, co prowadzi do powstawania mikropęknięć i kanalików, które stają się doskonałym miejscem do rozwoju bakterii. Bakterie produkują kwasy organiczne, które niszczą powierzchnię wypełnienia i tkanki zęba. Próchnica wtórna obejmuje również rozprzestrzenianie się ogniska próchnicowego na zdrowe tkanki w pobliżu wypełnienia.

Innym czynnikiem miejscowym, który może przyczynić się do rozwoju próchnicy wtórnej, jest stosowanie materiałów wypełniających niskiej jakości. Materiały te stopniowo się kurczą, co powoduje zmniejszenie wielkości wypełnienia i odsłonięcie tkanek zęba.

Nieprzestrzeganie zasad higieny jamy ustnej to główny czynnik miejscowy, który prowadzi do postępu zmian próchnicowych. Pozostałości martwiczych tkanek zęba mogą utrzymywać się po niepełnym oczyszczeniu ubytku próchnicowego.

Wady zgryzu to kolejny czynnik miejscowy, który przyczynia się do nadmiernego gromadzenia się płytki nazębnej i powstawania ukrytych ognisk infekcji, co z kolei sprzyja rozwojowi próchnicy wtórnej.

Większość przyczyn próchnicy wtórnej związana jest z niewłaściwą opieką stomatologiczną, dlatego leczenie tego schorzenia powinno być przeprowadzane przez doświadczonych specjalistów.

Istnieją jednak również czynniki ogólnoustrojowe, które predysponują do rozwoju próchnicy wtórnej, a wśród nich wymienić można:

Palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu, które osłabiają układ odpornościowy organizmu;
Przewlekłe choroby przewodu pokarmowego, takie jak choroba refluksowa lub choroba Crohna, które prowadzą do zmniejszenia wydzielania śliny i obniżenia pH w jamie ustnej;
Cukrzyca i inne choroby układu hormonalnego, które wpływają na zmiany składu i pH śliny, sprzyjając rozwojowi próchnicy;
Stres, który zwiększa wydzielanie kortyzolu i może osłabić układ odpornościowy, co z kolei sprzyja rozwojowi bakterii w jamie ustnej.

Próchnica wtórna rozwija się w kilku etapach. W pierwszej fazie pod wpływem czynników miejscowych powstają mikropęknięcia i kanały w wypełnieniu, które umożliwiają wniknięcie bakterii z płynami z jamy ustnej. Bakterie te produkują kwas, który niszczy tkanki zęba, szczególnie zębinę. Kwas i enzymy prowadzą również do uszkodzenia wypełnienia i jego utraty bliskiego kontaktu z zębiną. Kiedy wypełnienie zostaje odrzucone, pojawiają się większe ubytki, a pozostałości wypełnienia uszkadzają tkanki zęba i powodują stan zapalny dziąseł.

Próchnicę wtórną można sklasyfikować ze względu na umiejscowienie zmiany w zębie, takie jak siekacze, kły, zęby przedtrzonowe lub trzonowe. Można ją również podzielić ze względu na stopień uszkodzenia zęba na powierzchniową, przeciętną lub głęboką oraz ze względu na lokalizację uszkodzenia na koronie, szyi lub korzeniu zęba. Choroba może przebiegać w ostrej lub przewlekłej formie i być skomplikowana lub nieskomplikowana w zależności od obecności powikłań.

Próchnica wtórna objawy

Próchnica wtórna rozwija się zazwyczaj powoli i jej objawy pojawiają się zwykle po kilku miesiącach od wypełnienia. Choroba przez długi czas może przebiegać bezobjawowo, jednak pierwszym sygnałem jej rozwoju jest zmiana koloru wypełnienia i zęba.

Wraz z postępem choroby, pojawiają się nowe objawy, takie jak:

Zwiększona wrażliwość zęba na zimne, gorące i słodkie pokarmy;
Dyskomfort lub ból podczas szczotkowania zębów;
Obrzęk i zaczerwienienie dziąseł;
Nieświeży oddech;
Krwawienie z dziąseł.

Kiedy wypełnienie ulega uszkodzeniu lub pęknięciu, najpierw się rozluźnia, a następnie wypada. Odsłonięte tkanki zęba narażone są na działanie bakterii, co prowadzi do stanu zapalnego głębokich warstw zęba.

Próchnica wtórna rozpoznanie

Aby skutecznie zdiagnozować próchnicę wtórną, stomatolog przeprowadza szereg badań, które pozwalają na dokładne określenie stopnia zaawansowania choroby. Pierwszym etapem jest przesłuchanie pacjenta, podczas którego zbiera się informacje na temat dolegliwości oraz historii choroby. Następnie lekarz wykonuje badania kliniczne, które obejmują dokładne badanie miejsca uszkodzenia oraz palpacyjne badanie jamy ustnej.

Dla potwierdzenia podejrzenia próchnicy wtórnej, stomatolog posługuje się specjalną sondą i lusterkiem, które pozwalają na wnikliwe zbadanie miejsca uszkodzenia. Sonda jest wprowadzana w miejsce podejrzanego ubytku, a o złożoności procesu próchnicowego świadczą m.in. wbijanie się lub "niepowodzenie" sondy oraz ból odczuwany przez pacjenta podczas zabiegu.

W celu dokładniejszej oceny stanu zęba, a także w celu określenia obszaru uszkodzenia, stosuje się dodatkowe metody obrazowania, takie jak radiografia i tomografia komputerowa. Dzięki tym badaniom stomatolog ma możliwość dokładnej analizy stopnia zaawansowania choroby oraz określenia najlepszej metody leczenia.

Diagnostyka różnicowa w przypadku podejrzenia wystąpienia próchnicy wtórnej jest istotna, ponieważ konieczne jest odróżnienie jej od innych, bardziej poważnych schorzeń, takich jak ostre i przewlekłe zapalenie miazgi. Istnieją charakterystyczne różnice między nimi, które można zidentyfikować podczas wywiadu chorobowego oraz badań.

Ostre zapalenie miazgi objawia się napadowym bólem, który promieniuje i pojawia się w reakcji na różnego rodzaju bodźce. Ten ból nie ustępuje nawet przez 15 minut po wyeliminowaniu bodźca. W przypadku próchnicy wtórnej ból jest mniej intensywny i ustępuje niemal natychmiast po wyeliminowaniu bodźca. Podczas sondowania ubytku z próchnicą wtórną, ból jest odczuwalny na całym obszarze, podczas gdy zapalenie miazgi charakteryzuje się bólem w określonym miejscu.

Rozróżnienie między próchnicą wtórną a przewlekłym zapaleniem miazgi może być trudne, ponieważ oba schorzenia objawiają się bolesnymi bólami, które nasilają się pod wpływem czynników drażniących. Dentysta będzie mógł ustalić dokładną diagnozę dopiero po zbadaniu ubytku:

W przypadku przewlekłego zapalenia miazgi występuje głęboki ubytek, który łączy się z jamą zęba.
W przypadku próchnicy wtórnej występuje głęboki ubytek, pokryty warstwą zębiny, ale niełączący się z jamą zęba.
Podczas zgłębnikowania ubytku z próchnicą wtórną odczuwa się ból na całej powierzchni, a w przypadku przewlekłego zapalenia miazgi w jednym miejscu, które również może krwawić.

Diagnostykę różnicową przeprowadza się również w przypadku próchnicy nawracającej, która może być mylona z próchnicą wtórną. Główną różnicą między nimi jest czas wystąpienia nawrotu - po 2-4 tygodniach od założenia wypełnienia następuje nawrót w przypadku próchnicy nawracającej, a po 3-6 miesiącach - próchnica wtórna.

Próchnica wtórna leczenie

Leczenie próchnicy wtórnej ma na celu zatrzymanie postępu choroby, wyeliminowanie jej objawów i przywrócenie prawidłowej struktury zęba. W tym celu przeprowadza się kilka etapów.

Pierwszym krokiem jest znieczulenie obszaru zmienionego chorobowo, aby pacjent nie odczuwał bólu w trakcie leczenia. Następnie usuwa się stare wypełnienie oraz przygotowuje próchnicę, oczyszczając ją z bakterii. Po tym etapie wykonuje się antyseptyczne leczenie jamy i montaż podkładki medycznej. Ostatnim etapem jest szpachlowanie, polerowanie i polerowanie zęba.

W przypadku, gdy próchnica dotknęła miazgę, konieczne jest wykonanie depulpacji, czyli usunięcie pęczka nerwowo-naczyniowego zęba. W celu utrzymania zęba, można umieścić na nim mikroprotezę ceramiczną, która zmniejsza ryzyko nawrotów choroby.

W sytuacji, gdy próchnica jest zbyt głęboka i skomplikowana, aby zachować ząb, konieczne może być uciekanie się do protetyki. Polega to na usunięciu dotkniętego zęba i zastąpieniu go implantem lub mostem.

Próchnica wtórna zapobieganie rokowanie

W celu minimalizacji ryzyka nawrotu ubytku próchnicowego, zaleca się pacjentom przestrzeganie kilku prostych zasad. Po pierwsze, należy wybierać wypełnienia i korony tylko z materiałów wysokiej jakości. Po drugie, ważne jest, aby pacjenci stosowali się do wszystkich zaleceń lekarza dentysty podczas leczenia, nie ingerując w proces likwidacji ubytku próchnicowego. Po trzecie, przy pierwszych oznakach naruszenia integralności wypełnienia lub korony, należy natychmiast skontaktować się z kliniką stomatologiczną. Ostatnią zasadą jest zgłaszanie się na planowe badania stomatologiczne dwa razy w roku, nawet jeśli nie ma żadnych skarg.

Przestrzeganie tych zasad z pewnością zmniejszy prawdopodobieństwo wystąpienia problemu. Należy jednak pamiętać, że aby zminimalizować ryzyko rozwoju próchnicy wtórnej, należy przede wszystkim wybrać do leczenia stomatologicznego doświadczonego specjalistę. Dlatego też, przy szukaniu gabinetu stomatologicznego, warto kierować się nie tylko kosztem usług, ale również opiniami pacjentów oraz kwalifikacjami personelu.

Dzięki szybkiemu dostępowi do lekarza rokowanie w leczeniu próchnicy jest korzystne.

Aby zapobiec powstawaniu wtórnej próchnicy w domu, istnieje kilka ważnych zasad, które zalecają dentyści. Po pierwsze, należy regularnie myć zęby. Po każdym posiłku ważne jest również używanie nici dentystycznej w celu usunięcia resztek jedzenia z przestrzeni między zębowych. Kolejnym przydatnym urządzeniem jest irygator, który pozwala na oczyszczenie trudno dostępnych miejsc w jamie ustnej. Irygator działa dzięki silnemu strumieniowi wody i jest szczególnie wskazany w przypadku protez ruchomych oraz aparatów ortodontycznych. Jeśli nie jest możliwe zakupienie irygatora, należy stosować płukanki antyseptyczne.

Dla osób z cukrzycą bardzo ważne jest przestrzeganie diety, kontrolowanie poziomu cukru we krwi oraz regularne badania u endokrynologa. Należy również unikać palenia i nadużywania alkoholu. W codziennej diecie należy zadbać o odpowiednią ilość warzyw i owoców oraz unikać spożywania pokarmów bogatych w węglowodany. W celu uzupełnienia niedoborów witamin i minerałów, warto przyjmować odpowiednie kompleksy witaminowo-mineralne pod okiem terapeuty lub lekarza prowadzącego.

Katalog chorób

Choroby zębów i jamy ustnej

Próchnica wtórna objawy leczenie

Innym czynnikiem miejscowym, który może przyczynić się do rozwoju próchnicy wtórnej, jest stosowanie materiałów wypełniających niskiej jakości. Materiały te stopniowo się kurczą, co powoduje zmniejszenie wielkości wypełnienia i odsłonięcie tkanek zęba.

Nieprzestrzeganie zasad higieny jamy ustnej to główny czynnik miejscowy, który prowadzi do postępu zmian próchnicowych. Pozostałości martwiczych tkanek zęba mogą utrzymywać się po niepełnym oczyszczeniu ubytku próchnicowego.

Wady zgryzu to kolejny czynnik miejscowy, który przyczynia się do nadmiernego gromadzenia się płytki nazębnej i powstawania ukrytych ognisk infekcji, co z kolei sprzyja rozwojowi próchnicy wtórnej.

Większość przyczyn próchnicy wtórnej związana jest z niewłaściwą opieką stomatologiczną, dlatego leczenie tego schorzenia powinno być przeprowadzane przez doświadczonych specjalistów.

Istnieją jednak również czynniki ogólnoustrojowe, które predysponują do rozwoju próchnicy wtórnej, a wśród nich wymienić można:

Palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu, które osłabiają układ odpornościowy organizmu;

Przewlekłe choroby przewodu pokarmowego, takie jak choroba refluksowa lub choroba Crohna, które prowadzą do zmniejszenia wydzielania śliny i obniżenia pH w jamie ustnej;

Cukrzyca i inne choroby układu hormonalnego, które wpływają na zmiany składu i pH śliny, sprzyjając rozwojowi próchnicy;

Stres, który zwiększa wydzielanie kortyzolu i może osłabić układ odpornościowy, co z kolei sprzyja rozwojowi bakterii w jamie ustnej.

Próchnica wtórna objawy

Próchnica wtórna rozwija się zazwyczaj powoli i jej objawy pojawiają się zwykle po kilku miesiącach od wypełnienia. Choroba przez długi czas może przebiegać bezobjawowo, jednak pierwszym sygnałem jej rozwoju jest zmiana koloru wypełnienia i zęba.

Wraz z postępem choroby, pojawiają się nowe objawy, takie jak:

Zwiększona wrażliwość zęba na zimne, gorące i słodkie pokarmy;

Dyskomfort lub ból podczas szczotkowania zębów;

Obrzęk i zaczerwienienie dziąseł;

Nieświeży oddech;

Krwawienie z dziąseł.

Kiedy wypełnienie ulega uszkodzeniu lub pęknięciu, najpierw się rozluźnia, a następnie wypada. Odsłonięte tkanki zęba narażone są na działanie bakterii, co prowadzi do stanu zapalnego głębokich warstw zęba.

Próchnica wtórna rozpoznanie

Rozróżnienie między próchnicą wtórną a przewlekłym zapaleniem miazgi może być trudne, ponieważ oba schorzenia objawiają się bolesnymi bólami, które nasilają się pod wpływem czynników drażniących. Dentysta będzie mógł ustalić dokładną diagnozę dopiero po zbadaniu ubytku:

W przypadku przewlekłego zapalenia miazgi występuje głęboki ubytek, który łączy się z jamą zęba.

W przypadku próchnicy wtórnej występuje głęboki ubytek, pokryty warstwą zębiny, ale niełączący się z jamą zęba.

Podczas zgłębnikowania ubytku z próchnicą wtórną odczuwa się ból na całej powierzchni, a w przypadku przewlekłego zapalenia miazgi w jednym miejscu, które również może krwawić.

Próchnica wtórna leczenie

Leczenie próchnicy wtórnej ma na celu zatrzymanie postępu choroby, wyeliminowanie jej objawów i przywrócenie prawidłowej struktury zęba. W tym celu przeprowadza się kilka etapów.

W przypadku, gdy próchnica dotknęła miazgę, konieczne jest wykonanie depulpacji, czyli usunięcie pęczka nerwowo-naczyniowego zęba. W celu utrzymania zęba, można umieścić na nim mikroprotezę ceramiczną, która zmniejsza ryzyko nawrotów choroby.

W sytuacji, gdy próchnica jest zbyt głęboka i skomplikowana, aby zachować ząb, konieczne może być uciekanie się do protetyki. Polega to na usunięciu dotkniętego zęba i zastąpieniu go implantem lub mostem.

Próchnica wtórna zapobieganie rokowanie

Dzięki szybkiemu dostępowi do lekarza rokowanie w leczeniu próchnicy jest korzystne.

Zobacz zdjęcia chorób występujących na