Nowotwór podścieliskowy przewodu pokarmowego GIST gastrointestinal stromal tumor to nowotwór, który rozwija się w warstwie podśluzówkowej przewodu pokarmowego. Jest to rzadki rodzaj nowotworu przewodu pokarmowego, stanowiący mniej niż 1% wszystkich przypadków. Najczęściej występuje u osób powyżej 40 roku życia, a szczyt zachorowalności przypada na wiek 55-60 lat.
Guz GIST może pojawić się w różnych częściach przewodu pokarmowego, z różnymi częstotliwościami. Najczęściej występuje w żołądku (60%), następnie w jelicie cienkim (25%), jelicie grubym (8%), odbytnicy (5%) i przełyku (2%).
W momencie wykrycia niektóre guzy mogą wydawać się łagodne, jednak onkolodzy zawsze uważają guzy GIST za potencjalnie złośliwe. Stopień złośliwości guza zależy od lokalizacji, wielkości i aktywności mitotycznej komórek. Guzy o średnicy 2-5 cm mają niski potencjał złośliwości, podczas gdy guzy o średnicy większej niż 10 cm mają wysoki potencjał złośliwości.
Choroba może postępować agresywnie, prowadząc do przerzutów do otrzewnej (30%) i wątroby (60%). Rzadziej guzy GIST dają przerzuty do narządów oddechowych (2%) i kości (6%).
Jedną z głównych przyczyn rozwoju choroby jest dziedziczna predyspozycja. Guzy żołądkowo-jelitowe powstają w wyniku uszkodzenia komórek tkanki mięśni gładkich, co wynika z mutacji genetycznych. Mutacje te prowadzą do złośliwej transformacji zdrowych komórek i ich niekontrolowanego wzrostu. Istnieje kilka czynników ryzyka, które mogą prowadzić do mutacji genów:
-
Przewlekły stres i napięcie nerwowe
-
Obniżona odporność
-
Palenie
-
Nadużywanie alkoholu
-
Niedożywienie
-
Ekspozycja na promieniowanie
-
Obecność przewlekłych chorób układu pokarmowego i wiele innych.