Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego objawy leczenie

Choroba

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego (FA) (ang. Fanconi anemia) to choroba genetyczna, która objawia się całym pakietem objawów. Najpoważniejsze i najniebezpieczniejsze z nich to zaburzenia hematologiczne, nowotwory, które rozwijają się podczas tej choroby.

U większości pacjentów z niedokrwistością aplastyczna Fanconiego w ciągu życia stopniowo rozwija się aplazja krwiotwórcza, co prowadzi do pancytopenii, czyli jednoczesnego niedoboru różnych typów komórek krwi. Pancytopenia to zaburzenie morfologii krwi, które związane jest z obniżona ilością erytrocytów, leukocytów oraz trombocytów. Jednak chociaż niedokrwistość aplastyczna Fanconiego jest uważane głównie za chorobę układu krwionośnego, w rzeczywistości dotyczy to wielu narządów i układów narządów, a wady rozwojowe są często wykrywane już po urodzeniu.

Pacjenci z niedokrwistością aplastyczna Fanconiego mają znacznie zwiększone prawdopodobieństwo rozwoju chorób hematologicznych, onkologicznych we wczesnym wieku, w tym ostrej białaczki szpikowej, zespołów mielodysplastycznych, a także guzów przełyku, wątroby, żołądka, górnych dróg oddechowych i żeńskich narządów płciowych.

Czasami niedokrwistość Fanconiego nazywana jest „wrodzoną niedokrwistością aplastyczną”, chociaż objawy AF i „zwykłej” (nabytej) niedokrwistości aplastycznej nie we wszystkim pokrywają się.

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego częstotliwość występowania, czynniki ryzyka

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego jest rzadkim schorzeniem. Częstość urodzeń dzieci z AF wynosi średnio około 1 przypadek na 350 000 noworodków. Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego występuje z taką samą częstotliwością u mężczyzn i kobiet i występuje wśród wszystkich narodowości. Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego jest chorobą wrodzoną, dziedziczoną w sposób autosomalny recesywny. Oznacza to, że jeśli zarówno ojciec, jak i matka są nosicielami wadliwego genu (choć mogą być całkowicie zdrowi klinicznie), to przy każdym porodzie istnieje 25% ryzyko zachorowania dziecka na tę chorobę. Dlatego też częstość występowania niedokrwistości aplastycznej Fanconiego wzrasta w społecznościach ludzkich, w których akceptowane są blisko spokrewnione małżeństwa.

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego objawy

Dzieci z niedokrwistością aplastyczna Fanconiego często mają charakterystyczne objawy zewnętrzne. Możliwe cechy to wady rozwojowe szkieletu (np. kciuki, kości nadgarstków, biodra, kręgosłup, żebra), niski wzrost, „ptasia twarz” (niedorozwinięty podbródek), plamy na skórze, które są lekkie lub typu „kawa z mlekiem”. Wrodzone anomalie oczu, uszu, serca, nerek i układu moczowo-płciowego nie są rzadkością. Występuje opóźnienie w rozwoju fizycznym. Inteligencja u pacjentów z niedokrwistością aplastyczna Fanconiego jest zwykle prawidłowa.

Najpoważniejsze problemy w niedokrwistości aplastyczną Fanconiego związane są ze stopniowo rozwijającymi się zaburzeniami szpiku kostnego. Zwykle stają się one zauważalne w wieku 5-10 lat, a następnie pogłębiają się z czasem, choć czasami choroba przebiega prawie bezobjawowo przez wiele lat.

Zmniejszenie liczby płytek krwi prowadzi do zwiększonego krwawienia (występują krwawienia z nosa, siniaki „bez powodu”), niedokrwistość spowodowana spadkiem liczby czerwonych krwinek prowadzi do osłabienia i zmęczenia, a do zmniejszenia liczby krwinek białych komórki ( neutrofile ) prowadzą do słabej odporności na infekcje. Wreszcie, jak już wspomniano, u wielu pacjentów później rozwija się białaczka lub zespół mielodysplastyczny, a także inne choroby onkologiczne.

W przypadku braku wad rozwojowych i powolnego nasilania się objawów choroba bywa rozpoznawana dopiero wtedy, gdy wystąpiło już jedno z jej poważnych powikłań w postaci białaczki, zespołu mielodysplastycznego lub innego nowotworu. W takim przypadku rokowanie się pogarsza.

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego rozpoznanie

Migotanie przedsionków u dziecka może być podejrzewane jako niektóre z objawów zewnętrznych wymienionych powyżej, w połączeniu ze zmianami w klinicznym badaniu krwi. Może wystąpić zarówno brak wszystkich komórek krwi, jak i zmniejszenie liczby tylko jednego rodzaju komórek. Aby wyjaśnić diagnozę, przydatne są badania składu komórkowego szpiku kostnego (mielogram). Mielogram jest badaniem odsetkowego składu komórkowy szpiku kostnego. Badanie wykonywane jest pod mikroskopem, w barwionym rozmazie miazgi krwiotwórczej pobranej z jamy szpikowej kości mostka lub talerza biodrowego. W ocenie mikroskopowej ustala się odsetki określonych rodzajów komórek szpiku (mielogram) oraz poszukuje obecności komórek nietypowych szpiku i pochodzących z poza szpiku komórek nowotworowych. Można zastosować inne testy, takie jak prześwietlenie, do wykrywania i badania wrodzonych wad kości.

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego ostateczną diagnozę można postawić na podstawie badania cytogenetycznego komórek krwi pacjenta – test z diepoksybutanem, mitomycyną C lub podobnymi testami. Wynika to z faktu, że chromosomy komórkowe w niedokrwistości aplastycznej Fanconiego charakteryzują pewne cechy – zwiększona niestabilność („łamliwość chromosomów”). Molekularna analiza genetyczna umożliwia również wykrycie określonych defektów genetycznych.

We wszystkich przypadkach obniżenia morfologii krwi (cytopenia) konieczne jest wyraźne odróżnienie niedokrwistości aplastyczną Fanconiego od nabytej niedokrwistości aplastycznej, ponieważ podejścia do leczenia pacjentów są różne w każdej z odmian choroby.

W przypadku rodzin, które miały już przypadki narodzin dzieci z niedokrwistością aplastyczną Fanconiego, zaleca się diagnostykę prenatalną za pomocą kordocentezy (krew z żyły pępowinowej płodu - badanie z diepoksybutanem) we wszystkich kolejnych ciążach w celu stwierdzenia obecności choroba u nienarodzonego dziecka jeszcze przed jego urodzeniem. Również przy urodzeniu dziecka z wadami układu kostnego, zwłaszcza rąk, wskazane jest wykonanie badania w kierunku niedokrwistości aplastyczną Fanconiego.

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego leczenie

Przeszczep allogeniczny szpiku kostnego jest jedyną szansą na uzyskanie normalizacji hematopoezy u pacjentów z niedokrwistości aplastyczną Fanconiego. W takim przypadku wysoce pożądane jest wykonanie przeszczepu jeszcze w młodym wieku pacjenta, optymalnie do 10 lat. Jeśli pacjent ma zdrowych braci i siostry, którzy są dla niego zgodnymi potencjalnymi dawcami, wówczas preferowany jest przeszczep od nich, a nie od dawcy niespokrewnionego.

Pacjenci z migotaniem przedsionków są szczególnie wrażliwi na chemioterapię oraz radioterapię i wymagają specyficznych protokołów kondycjonujących. Częściej niż zwykle doświadczają takich powikłań przeszczepu, jak toksyczny wpływ terapii kondycjonującej na różne narządy wewnętrzne oraz choroby przeszczep przeciwko gospodarzowi – ostre i przewlekłe.

Pacjenci, dla których przeszczep nie jest możliwy z tego czy innego powodu, mogą otrzymać terapię, która tymczasowo poprawi ich stan. W ten sposób produkcja krwinek może być stymulowana przez androgeny (męskie hormony), a także w niektórych przypadkach przez czynniki wzrostu (erytropoetyna, G-CSF). Około połowa pacjentów pozytywnie reaguje na leczenie androgenami. Czasami taka terapia pomaga przez wiele lat, ale z czasem staje się mniej skuteczna i wiąże się z szeregiem skutków ubocznych. W celu substytucji stosuje się również transfuzje składników krwi.

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego rokowanie

Średnia długość życia pacjentów z niedokrwistością Fanconiego zależy od stopnia upośledzenia funkcji szpiku kostnego. Niektórzy pacjenci z niedokrwistością Fanconiego żyją przez 30-40 lat bez leczenia, ale wielu umiera w dzieciństwie z powodu samej choroby lub chorób onkologicznych, które rozwinęły się w związku z nią. Dlatego tak ważne jest terminowe wykonanie allogenicznego przeszczepu szpiku – to jedyna szansa na przywrócenie prawidłowej hematopoezy i wydłużenie oczekiwanej długości życia.

Transplantacja w dzieciństwie od zdrowego zgodnego dawcy spokrewnionego (rodzeństwo) jest skuteczna u większości pacjentów z niedokrwistością Fanconiego, chociaż nawet po takim przeszczepie powinni oni być regularnie badani pod kątem wczesnego wykrycia ewentualnych nowotworów złośliwych różnych narządów – prawdopodobieństwo ich wystąpienia pozostaje podwyższone nawet po przeszczep. Transplantacja od niespokrewnionego (lub częściowo zgodnego spokrewnionego) dawcy wiąże się z wyższym ryzykiem, ale wyniki takich przeszczepów stopniowo się poprawiają.

Choroba ma podłoże genetyczne, więc nie można jej zapobiec. Przed zaplanowaniem dziecka konieczne jest odbycie medycznej konsultacji genetycznej, która określi możliwe ryzyko zachorowania u dziecka.

Katalog chorób

Choroby genetyczne

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego objawy leczenie

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego (FA) (ang. Fanconi anemia) to choroba genetyczna, która objawia się całym pakietem objawów. Najpoważniejsze i najniebezpieczniejsze z nich to zaburzenia hematologiczne, nowotwory, które rozwijają się podczas tej choroby.

Czasami niedokrwistość Fanconiego nazywana jest „wrodzoną niedokrwistością aplastyczną”, chociaż objawy AF i „zwykłej” (nabytej) niedokrwistości aplastycznej nie we wszystkim pokrywają się.

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego częstotliwość występowania, czynniki ryzyka

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego objawy

W przypadku braku wad rozwojowych i powolnego nasilania się objawów choroba bywa rozpoznawana dopiero wtedy, gdy wystąpiło już jedno z jej poważnych powikłań w postaci białaczki, zespołu mielodysplastycznego lub innego nowotworu. W takim przypadku rokowanie się pogarsza.

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego rozpoznanie

We wszystkich przypadkach obniżenia morfologii krwi (cytopenia) konieczne jest wyraźne odróżnienie niedokrwistości aplastyczną Fanconiego od nabytej niedokrwistości aplastycznej, ponieważ podejścia do leczenia pacjentów są różne w każdej z odmian choroby.

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego leczenie

Niedokrwistość aplastyczna Fanconiego rokowanie

Choroba ma podłoże genetyczne, więc nie można jej zapobiec. Przed zaplanowaniem dziecka konieczne jest odbycie medycznej konsultacji genetycznej, która określi możliwe ryzyko zachorowania u dziecka.

Zobacz zdjęcia chorób występujących na