Mięsak szyjki macicy jest bardzo rzadkim nowotworem złośliwym . Powstaje w mięśniach lub innych tkankach podtrzymujących macicę. Pod tym względem mięsak macicy różni się od raka endometrium, choroby, w której złośliwe komórki rosną wewnątrz wyściółki macicy.
Mięsak szyjki macicy lub mięsak trzonu macicy jest nowotworem złośliwym, którego powstawanie następuje przy udziale niezróżnicowanych komórek tkanki łącznej w komórkach mięśniówki macicy lub zrębu endometrium. Ten złośliwy nowotwór rzadko powstaje z tkanki włóknistej lub naczyniowej, w niektórych przypadkach mięsak może powstać z komórek tłuszczowych, kostnych, chrzęstnych - z tkanek, które nie są charakterystyczne dla macicy. Mięsak szyjki macicy i trzonu macicy jest na szczęście dość rzadki i stanowi około 1% wszystkich chorób kobiecego układu rozrodczego o charakterze złośliwym oraz około 3-5% różnych nowotworów macicy. Najczęściej mięsak macicy rozpoznaje się u kobiet w wieku od 42 do 55 lat, w przeddzień i po menopauzie, ale może pojawić się we wcześniejszym wieku. Szereg typów histologicznych tego nowotworu występuje głównie w okresie pomenopauzalnym, inne nowotwory występują u kobiet w wieku rozrodczym. Zdarzają się również przypadki rozpoznania mięsaka macicy u dzieci. Symptomatologią tej patologii jest występowanie bólu brzucha, regularne lub nieregularne krwawienie, pojawienie się obfitego upławu o bardzo nieprzyjemnym zapachu. Pogarsza się również ogólne samopoczucie pacjenta. Mięsak macicy ma bardzo złośliwy charakter z wczesnymi przerzutami do węzłów chłonnych i naczyń krwionośnych. Przebieg i metody leczenia tej choroby bardzo różnią się od raka trzonu macicy.
Nie ma metod wczesnej diagnostyki mięsaków.
Obecnie istniejące metody pozwalają na ustalenie rozpoznania mięsaka przed operacją tylko u jednej trzeciej pacjentów.
Mięsaki macicy, a także rak endometrium, są częstsze w okresie menopauzy. Średni wiek chorych na mięsaki to 50 lat.
Przyczyny wystąpienia mięsaka macicy
Czynnikiem ryzyka jest każda okoliczność, która zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju określonej choroby . Posiadanie czynnika ryzyka nie oznacza, że zachorujesz na raka; brak czynników ryzyka nie oznacza, że nigdy ich nie dostaniesz. Jeśli uważasz, że jesteś zagrożony rakiem, porozmawiaj ze swoim lekarzem. Stany zwiększające ryzyko rozwoju mięsaka macicy obejmują:
-
Napromienianie narządów miednicy w ramach leczenia poprzedniej patologii.
-
Zażywanie tamoksyfenu, leku przeznaczonego do walki z rakiem piersi. Jeśli przyjmujesz tamoksyfen, poddaj się corocznej kontroli u ginekologa i natychmiast poinformuj lekarza o wszelkich krwawieniach z pochwy, które nie są związane z okresem.
Inne przyczyny możliwe do powstania mięsaka macicy:
-
obecność wirusa opryszczki narządów płciowych;
-
urazowe uszkodzenia tkanki macicy, których winą były interwencje chirurgiczne, aborcje medyczne, nieprawidłowe umieszczenie wkładek wewnątrzmacicznych, łyżeczkowanie diagnostyczne, poród z powikłaniami;
-
zaburzenia hormonalne, a także zespoły neuroendokrynne występujące w okresie pomenopauzalnym i menopauzalnym;
-
dawki promieniowania przekraczające normę, które można uzyskać podczas pracy ze sprzętem radioaktywnym, przebywając na terenach niesprzyjających ekologicznie, podczas leczenia promieniowaniem jonizującym patologii narządów miednicy;
-
przewlekłe choroby ginekologiczne o charakterze zakaźnym i zapalnym, historia zapalenia błony śluzowej macicy;
-
nadużywanie napojów alkoholowych, palenie tytoniu, praca w niebezpiecznej produkcji, a w konsekwencji obecność chronicznego zatrucia organizmu.
Mięsak macicy może pojawić się również w tkankach niepodlegających zmianom. Ponadto okresowo zdarzają się przypadki, w których wcześniej zdiagnozowane mięśniaki macicy i polipy endometrium stają się złośliwe, to znaczy następuje proces złośliwości.
Czym różni się mięsak od raka macicy?
Rak trzonu macicy jest nowotworem złośliwym, który rozwija się z powierzchniowego nabłonka walcowatego gruczołów endometrium, mięsak rozwija się z nienabłonkowych elementów zrębu, mięśni i elementów tkanki łącznej macicy.
Mięsaki macicy dzielą się na:
-
Nowotwory podścieliskowe endometrium
1.1 Mięsak podścieliskowy endometrium jest nowotworem złośliwym składającym się z komórek nowotworowych przypominających podścielisko endometrium w fazie proliferacji;
1.2 guzek zrębowy;
1.3 PZE niskiej jakości;
1.4 Mięsak macicy niezróżnicowany. -
Guzy mięśni gładkich o nieokreślonym potencjale złośliwości;
-
Mięsak gładkokomórkowy;
-
Mieszane: mięsak podścieliska endometrium i guzy mięśni gładkich;
-
Niezróżnicowany mięsak endometrium;
-
Inne guzy tkanek miękkich.
W zależności od stopnia zróżnicowania dzieli się je:
-
słabo zróżnicowane (składają się z niedojrzałych komórek, w zrębie występuje duża liczba naczyń). Należą do nich mięsaki okrągłe, wrzecionowate, olbrzymie, polimorficzne oraz rzadki mięsak limfatyczny, mięsak pęcherzykowy, czerniak;
-
umiarkowanie zróżnicowany;
-
wysoce zróżnicowane (składające się z bardziej dojrzałych komórek, takich jak komórki mięśniowe i mięsaki włókniste).
Mięsaki trzonu macicy dzielą się na:
-
mięsak podścieliska endometrium (ESS);
-
mięsak niezróżnicowany (HGUD) (obejmuje mięsaka podścieliska endometrium o wysokim stopniu złośliwości oraz grupę rzadkich nowotworów;
-
włóknisty histiocytoma, mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy, naczyniakomięsak, tłuszczakomięsak, chrzęstniakomięsak itp.);
-
mięśniakomięsaka gładkokomórkowego (LMS).
Podział i lokalizacja mięśniaka macicy
-
mięśniak podsurowiczy (podsurowicówkowy) - łac. myoma subserosum
-
mięśniak śródścienny (intramuralny) - łac. myoma intramuralis
-
mięśniak podśluzówkowy (submukozalny) - łac. myoma submucosum
-
mięśniak uszypułowany (może przechodzić w mięśniak rodzący się) - łac. myoma nascens
-
mięśniak szyjkowy - łac. myoma cervicalis
-
mięśniak międzywięzadłowy (międzyblaszkowy)
W 90% przypadków mięśniaki są mnogie; w 90% występują w trzonie macicy. Najczęstsze są mięśniaki śródścienne. Mięśniaki uszypułowane, szyjkowe i międzywięzadłowe są rzadkie.