Choroba
Grzybica pochwy, kandydoza pochwy, drożdżyca pochwy to choroba zapalna wywoływana przez organizmy grzybowe z rodzaju Candida. Charakterystyczne cechy to biały nalot na błonie śluzowej, suchość w pochwie, upławy o konsystencji twarożku. U 70-75% kobiet grzybica pochwy występuje występują wielokrotnie i jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u ginekologa. Według statystyk około 70% kobiet miało przynajmniej jeden epizod drożdżycy pochwy w swoim życiu, podczas gdy w 15-20% przypadków choroba przechodzi w stan przewlekły.
Przyczyny kandydozy pochwy
Czynnikiem sprawczym pleśniawki jest mikroskopijny grzyb drożdżopodobny z rodzaju Candida. W 80-90% przypadków jest to gatunek Candida albicans, chociaż występuje około 20 innych gatunków z tego rodzaju. Candida to warunkowo patogenny grzyb, który normalnie żyje w organizmie człowieka.
Najczęściej winowajcami kandydozy pochwy są drożdżaki Candida albicans:
-
Candida glabrata,
-
Candida krusei,
-
Candida kefyr (pseudotropicalis),
-
Candida parapsilosis,
-
Candida tropicalis,
-
Candida stelatoidea,
-
Candida guilliermondi,
-
Candida zeylalnoides
-
i inne.
Zwykle naturalne zahamowanie aktywności grzybów Candida zapewnia zdrowa mikroflora pochwy. Problem z aktywnym wzrostem może pojawić się wraz ze spadkiem odporności i wpływem czynników zewnętrznych.
Do powstania grzybicy pochwy prowadzi:
-
przyjmowanie antybiotyków i leków hormonalnych;
-
choroby zakaźne, niedobory odporności;
-
niezrównoważona dieta;
-
syntetyczna, obcisła bielizna;
-
cukrzyca;
-
gruźlica;
-
stres;
-
zakażenie nietypowymi grzybami - Candida tropicalis lub innymi;
-
ciąża - wzrost grzybów występuje u jednej trzeciej kobiet z powodu zwiększonej kwasowości pochwy i zmian hormonalnych;
-
uszkodzenie błony śluzowej podczas zabiegów ginekologicznych, podczas porodu;
-
chemoterapia;
-
seks w czasie okresu;
-
rzadka wymiana gąbek stosowanych do zachowania higieny intymnej (mogą się one stać doskonałym siedliskiem grzybów);
-
hipowitaminoza na tle zakażenia wirusem HIV;
-
chorób narządów płciowych (wirusy, drobnoustroje, pierwotniaki);
-
niedożywienie;
-
otyłość;
-
miejsce zamieszkania, w gorącym klimacie grzybica pochwy wysępuje częściej;
-
regularne korzystanie z basenów i saun, bez zachowania odpowiedniej higieny intymnej;
-
stosowanie środków higienicznych, które mogą podrażniać błonę śluzową pochwy (źle dobrane tampony, perfumowane wkładki lub środki do higieny intymnej, itp.).
Kiedy równowaga mikroflory pochwy zostaje zakłócona, grzyby zaczynają się aktywnie namnażać i powodować stan zapalny błon śluzowych. Utworzona biała płytka może znajdować się w jamie ustnej lub na genitaliach (najczęściej u kobiet). Reakcję zapalną tłumaczy się zmianą pH błony śluzowej i odpowiedzią immunologiczną na wchłanianie do krwi produktów przemiany materii grzybów Candida.
W czasie ciąży grzybica pochwy występuje 2–3 razy częściej niż u kobiet niebędących w ciąży . Tak wysoka częstość występowania drożdżycy pochwy w okresie ciąży wynika z szeregu czynników: zmian w równowadze hormonalnej; nagromadzenie glikogenu w komórkach nabłonka pochwy; immunosupresyjny efekt wysokich poziomów progesteronu i obecność w surowicy krwi czynnika immunosupresyjnego związanego z globulinami.
Grzybica pochwy jest ważna w praktyce położniczej jako choroba kobieca, ponieważ często łączy się ją z innymi zaburzeniami mikrocenozy pochwy i wiąże się z groźbą przerwania ciąży, poronieniami samoistnymi, przedwczesnym porodem, zapaleniem błon płodowych, przedwczesnym pęknięciem płynu owodniowego, narodzinami dzieci o niskiej masie ciała i / lub przewlekłą hipoksją objawy zakażenia wewnątrzmacicznego, wystąpienie zakażenia rany kanału rodnego, zapalenie błony śluzowej macicy w okresie poporodowym. Kobiety w ciąży i kobiety po urodzeniu z kandydozą pochwy mogą być źródłem zarówno wewnątrzmacicznego, jak i poporodowego zakażenia noworodków.
Rodzaje grzybicy pochwy
Istnieją trzy kliniczne postacie drożdżycy pochwy:
-
bezobjawowa kandydoza pochwy (nie ma klinicznych objawów choroby, ale liczba grzybów Candida znacznie przekracza normę);
-
ostra grzybica pochwy;
-
przewlekła drożdżyca pochwy (czas trwania choroby przekracza 2 miesiące).
Typowe objawy kandydozy pochwy to:
-
obfite białe upławy o konsystencji twarożku (grudkowata serowata konsystencja );
-
swędzenie w okolicy narządów płciowych zewnętrznych i pochwy;
-
w skrajnych przypadkach śluz może mieć zielonkawy odcień i mogą wystąpić zielonkawe upławy z pochwy (które mogą być mylone z objawami infekcji bakteryjnej);
-
dyskomfort w genitaliach;
-
bolesność w lub po stosunku płciowego,
-
ból w czasie oddawanie moczu;
-
suchość w pochwie;
-
bezwonne upławy;
-
zaczerwieniona, obrzęknięta, przekrwiona błona śluzowa sromu;
Manifestacje mogą nasilać się w upale, osłabiać w przebiegu przewlekłym (po 7-10 dniach ostrej fazy). W takim przypadku nawroty mogą wystąpić 3-4 razy w roku, wywołując pojawienie się innych infekcji na zapalonej błonie śluzowej.
Diagnoza grzybicy pochwy
Rozpoznanie kandydozy pochwy jest ustalane przez ginekologa na podstawie zebrania objawów, wywiadu, badania. Rozpoznanie potwierdza wyizolowanie kultury mikroskopijnych grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Candida metodami kulturowymi do diagnostyki upławy z jednoczesnym określeniem wrażliwości patogenu na leki przeciwgrzybicze.
Podczas badania szyjki macicy i pochwy za pomocą wziernika ginekologicznego określa się zmiany patologiczne typowe dla kandydozy pochwy. Kiedy dotknięty obszar zostanie zabarwiony roztworem Lugola, pojawia się wyraźny wzór naczyniowy i małe plamki.
Rozpoznanie kandydozy pochwy należy postawić na podstawie objawów przedmiotowych i podmiotowych choroby z obowiązkową izolacją hodowli komórek drożdży ze sromu i pochwy z zastosowaniem mikroskopii z kontrastem fazowym i posiewu.
Badanie mikroskopowe . Materiał do badań (skrawki z powierzchni erozyjnych, błon śluzowych, płatków skóry) na szkiełku utrwalono 20% KOH. Po podgrzaniu preparatu nad płomieniem palnika przeprowadza się mikroskopię. Podczas przygotowania określa się komórki okrągłe i owalne, z których wiele pączkuje. W zależności od etapu podziału, komórka macierzysta może mieć wybrzuszenie, być połączona z komórką potomną mostkiem lub obok dużej komórki macierzystej można zobaczyć kilka małych komórek potomnych.
Pseudomycelium, utworzone przez blastospory, jest nitką komórek drożdży wydłużonych i stykających się ze sobą wąskimi podstawami. Pseudomycelium różni się od prawdziwego tym, że jego nici nie mają wspólnej błony i przegród oraz charakteryzuje się patogenną infekcją drożdżakową.
Badania kulturowe . Na pożywce Sabouraud kultura C. albicans rośnie szybko - w ciągu 3 dni. Kolonia koloru białego ma zaokrąglone kontury i wyraźne granice, wypukły kształt, błyszczącą i gładką powierzchnię.
W przypadku częstych nawrotów kandydozy pochwy zaleca się, aby pacjentka przeszła pełne badanie lekarskie w celu wykrycia chorób endokrynologicznych lub innych chorób przewlekłych. Obecność przetrwałej kandydozy pochwy, która nie reaguje dobrze na leczenie, może wskazywać na obecność cukrzycy .
W razie potrzeby analiza bakteriologiczna moczu i kału , oznaczenie stężenia glukozy we krwi, badanie ultrasonograficzne narządów miednicy i jamy brzusznej itp.
Diagnostyka różnicowa kandydozy pochwy jest przeprowadzana w przypadku bakteryjnego zapalenia pochwy, a także w przypadku chorób przenoszonych drogą płciową. Jednocześnie, aby wykluczyć choroby przenoszone drogą płciową, może być konieczne przeprowadzenie testu immunoenzymatycznego , reakcji immunofluorescencji i reakcji łańcuchowej polimerazy.
Leczenie grzybicy pochwy
Leczenie kandydozy pochwy jest złożone, obejmuje ekspozycję na patogen, eliminację czynników prowokujących, w razie potrzeby terapię chorób współistniejących, wzmocnienie odporności miejscowej i ogólnej. Na czas trwania kuracji wskazana jest dieta z wyłączeniem wyrobów cukierniczych, potraw pikantnych, wędzonych, smażonych oraz alkoholu z diety. Ilość spożywanego cukru należy ograniczyć do minimum.
W drożdżycy pochwy stosuje się zarówno miejscowe, jak i ogólnoustrojowe leki przeciwgrzybicze, których wybór przeprowadza się w zależności od ciężkości choroby. Terapia miejscowa jest skuteczna w początkowym początku choroby, ostrym i niepowikłanym przebiegu. W przewlekłej postaci kandydozy pochwy w leczeniu przyjmuje się ogólnoustrojowe leki przeciwgrzybicze. Uzupełnieniem leczenia ogólnego przewlekłej grzybicy pochwy jest stosowanie leków antyseptycznych i przeciwzapalnych w postaci podmywania i kąpieli.
W przewlekłej postaci kandydozy pochwy szeroko stosuje się metody fizjoterapeutyczne , takie jak magnetoterapia , elektroforeza , laseroterapia, darsonwalizacja, terapia prądami modulowanymi sinusoidalnie itp.
Leczenie ostrej kandydozy pochwy może trwać od jednego dnia do tygodnia i jest skuteczne w 80-90% przypadków. Przestrzeganie zasad higieny osobistej ma duże znaczenie.
Leczenie grzybicy pochwy podczas ciąży przeprowadza się z uwzględnieniem istniejących przeciwwskazań. U kobiet w ciąży terapię lekową na kandydozę pochwy zwykle przeprowadza się za pomocą leków miejscowych (w postaci czopków, tabletek dopochwowych, maści itp.). Leczenie systemowe stosuje się tylko wtedy, gdy terapia miejscowa jest nieskuteczna, podczas gdy preferowane są leki przeciwgrzybicze, które nie mają działania embriotoksycznego.
Zanik objawów klinicznych kandydozy pochwy nie zawsze jest kryterium wyleczenia. Z tego względu po terapii zaleca się powtórne badanie laboratoryjne wymazu z pochwy.
Możliwe powikłania po grzybicy pochwy
Kandydoza pochwy, szczególnie w przypadku rozwoju przewlekłej postaci choroby, może być komplikowana przez rozprzestrzenianie się procesu patologicznego na okoliczne struktury z rozwojem zapalenia szyjki macicy , zapalenia cewki moczowej , zapalenia pęcherza moczowego , w ciężkich przypadkach może powodować bezpłodność .
Powikłaniami grzybicy pochwy w czasie ciąży i porodu są groźba przerwania ciąży, zapalenie błon płodowych, przedwczesne pęknięcie płynu owodniowego, zakażenie wewnątrzmaciczne płodu, narodziny dziecka z niską masą urodzeniową, rozwój zakażenia rany kanału rodnego, a także zapalenie błony śluzowej macicy w okresie poporodowym. Infekcja płodu może wystąpić zarówno na etapie rozwoju prenatalnego, jak i podczas przechodzenia przez kanał rodny. W ciągu ostatnich dziesięcioleci częstość występowania kandydozy u noworodków urodzonych o czasie wzrosła z 2 do 20%.
Zapobieganie grzybicy pochwy
W celu zapobiegania drożdżycy pochwy zaleca się:
-
przestrzeganie zasad higieny osobistej;
-
noszenie bielizny wykonanej z naturalnych materiałów;
-
unikanie przypadkowego seksu;
-
mieć jednego partnera;
-
odpowiednie leczenie chorób przewlekłych;
-
unikanie niekontrolowanego używania leków;
-
poddawanie się regularnym badaniom profilaktycznym przez ginekologa;
-
racjonalne odżywianie;
-
unikanie stresu.
ICD-10: B37 - Kandydoza [Candidosis] B37.3 - Kandydoza sromu i pochwy (N77.1*)
Katalog chorób
Objawy choroby