Ginekomastia objawy leczenie

Ginekomastia
Choroba

Ginekomastia to stan polegający na powiększeniu piersi u mężczyzn, które przybierają formę typową dla kobiecej piersi. Zazwyczaj leży u podstawy zaburzenie równowagi hormonalnej w wyniku, którego dochodzi do przewagi żeńskich hormonów płciowych (estrogenów) nad męskimi (testosteronem), mimo że w normalnych warunkach to testosteron dominuje i odpowiada za męskie cechy płciowe. Nadmierne stężenie estrogenów może klinicznie manifestować się, jako ginekomastia.

U mężczyzn między 18 a 70 rokiem życia pojawienie się objawów ginekomastii powinno skłonić do niezwłocznej konsultacji z lekarzem, gdyż może ona sygnalizować rozwój choroby nowotworowej.

Do przyczyn ginekomastii zalicza się m.in.: 

Zaburzenia równowagi hormonalnej, w tym spadek poziomu testosteronu i niewrażliwość tkanek na jego działanie, 

Hormonów produkujące nowotwory przysadki, jąder, nadnerczy, trzustki, wole tyreotoksyczne, zapalenie gruczołu krokowego oraz gruczolaki, 

Stosowanie pewnych kategorii leków, w tym tych na choroby serca, przeciwdepresyjnych, cytostatyków oraz sterydów anabolicznych, 

Nałogi, takie jak alkoholizm czy narkomania, 

Hiperprolaktynemia, z towarzyszącym zwiększeniem masy tkanki gruczołowej, tłuszczowej i łącznej, 

Zaburzenia metaboliczne – cukrzyca, otyłość, wole toksyczne, niedoczynność tarczycy, 

Choroby somatyczne, np. HIV, niewydolność nerek i wątroby, marskość wątroby, oraz rekonwalescencja po długotrwałej diecie, 

Hipogonadyzm.

Rodzaje ginekomastii określa się, jako: 

Ginekomastię prawdziwą właściwą gdzie dochodzi do zwiększenia się masy tkanki gruczołowej. 

Ginekomastię nieprawdziwą, pseudoginekomastię ginekomastię tłuszczową związaną z otyłością i akumulacją tkanki tłuszczowej wokół gruczołów.

Ginekomastię mieszaną, cechującą się jednoczesnym przyrostem tkanki łącznej i tłuszczowej w piersi.

Ginekomastia fizjologiczna, nazywana także prawdziwą, uznawana jest za normę, gdy pojawia się na tle zmian hormonalnych związanych z wiekiem. Wśród typów ginekomastii fizjologicznej wyróżniamy:

Noworodkową – występuje u noworodków na skutek przenikania żeńskich hormonów płciowych do organizmu dziecka w czasie ciąży, zwykle zanika spontanicznie w ciągu pierwszych miesięcy życia. 

Młodzieńczą – pojawiającą się u chłopców w okresie dojrzewania z powodu wahania się poziomu hormonów, z reguły ustępuje samoistnie, a w rzadkich wypadkach wymaga leczenia farmakologicznego czy mało inwazyjnych zabiegów chirurgicznych. 

Starczą – obserwowaną u mężczyzn w podeszłym wieku wskutek naturalnego spadku produkcji testosteronu przy równoczesnej stabilizacji poziomu estrogenów, które mogą zyskać przewagę.

Medycyna wyróżnia również ginekomastię pod kątem jej lokalizacji:

  • Jednostronną, kiedy powiększona jest tylko jedna pierś;

  • Obustronną, gdzie obie piersi ulegają powiększeniu, które może mieć charakter symetryczny bądź asymetryczny.

 

Ginekomastia objawy

Objawy kliniczne męskiej klatki piersiowej zwykle ograniczają się do niewielkiej ilości tkanki gruczołowej oraz tłuszczowej. W sytuacji wystąpienia zaburzeń może dojść do jej powiększenia, osiągając do 15 cm w średnicy i 150 g masy.

Objawy ginekomastii mogą różnić się w zależności od przyczyny, lecz typowe dolegliwości obejmują:

  • Widoczne zwiększenie objętości jednej lub obu piersi;

  • Uczucie ciężkości w obszarze sutkowym;

  • Obrzęk piersi, który idzie w parze ze wzrostem ich rozmiaru i wrażliwością sutków, a także z ciemnieniem skóry;

  • Wydzielina z sutków o białawym lub żółtawym kolorze;

  • Ból i uczucie dyskomfortu w obszarze klatki piersiowej;

  • Problemy seksualne, takie jak brak erekcji i zmiany w składzie spermy.

W przypadku, gdy z sutków wydobywa się płyn z domieszką krwi, na skórze pojawiają się wrzody, sutki przyjmują wklęsły kształt, a węzły chłonne ulegają powiększeniu, konieczna jest natychmiastowa konsultacja onkologiczna, gdyż symptomy te mogą sygnalizować rozwój nowotworu w gruczole sutkowym.

Rodzaj ginekomastii wpływa na obraz kliniczny:

  • Prawdziwa ginekomastia charakteryzuje się zwiększeniem piersi, które wynika z proliferacji tkanki gruczołowej i łącznej.

  • Pozorna ginekomastia, spowodowana przez nadmierną masę ciała, objawia się nagromadzeniem tkanki tłuszczowej i powiększeniem gruczołów sutkowych, lecz bez obrzęku.

  • Postać mieszana ginekomastii rozpoznawana jest, gdy dochodzi do rozrostu gruczołów w połączeniu z akumulacją tłuszczu w piersiach.

Nieleczone zaburzenie może prowadzić do progresji. Główne etapy ginekomastii to:

  • Proliferacja – wczesna faza procesu chorobowego, która dobrze odpowiada na leczenie zachowawcze i trwa do 4 miesięcy od pojawienia się pierwszych symptomów;

  • Pośrednia – etap bez aktywnego rozwoju gruczołów, może utrzymywać się do roku;

  • Włóknista – rozpoznawana, gdy nie można powstrzymać wzrostu piersi metodami zachowawczymi, i jedynym rozwiązaniem staje się zabieg chirurgiczny.

 

Ginekomastia rozpoznanie

W przypadku wystąpienia wstępnych objawów, takich jak dyskomfort lub powiększenie piersi, zaleca się, by pacjentka niezwłocznie zgłosiła się na konsultację do lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty endokrynologa. Podczas wizyty doktor dokona pierwszej oceny, zwracając szczególną uwagę na masę ciała, obecność cech płciowych wtórnych, stan jąder oraz gruczołów piersiowych, posługując się metodą palpacji. Dokładnie zarejestruje także dolegliwości pacjenta, przeprowadzi szczegółowy wywiad i zaleci wykonanie odpowiednich badań.

Proces diagnostyczny ginekomastii jest wieloaspektowy i zazwyczaj obejmuje szereg badań laboratoryjnych oraz obrazowych, takich jak:

  • Radiografia klatki piersiowej.

  • Mammografia w celu oceny struktur gruczołu piersiowego.

  • Ultrasonografia (USG) gruczołów piersiowych, węzłów chłonnych pachowych i moszny.

  • Tomografia komputerowa (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI) głowy, nadnerczy, trzustki oraz innych organów, by wykluczyć hormonozależne nowotwory, które mogą prowadzić do powiększenia piersi.

  • Biopsja tkanki piersiowej w przypadku stwierdzenia guzków, mająca na celu eliminację procesów nowotworowych.

  • Szczegółowe badania hormonalne, obejmujące estradiol, testosteron, hormon folikulotropowy (FSH), hormon luteinizujący (LH), dehydroepiandrosteronsiarczan (DHEA-S), hormony tarczycowe (TSH, T3, T4), prolaktynę oraz gonadotropinę kosmówkową (hCG), z podaniem ich stężeń procentowych.

  • Badanie poziomu antygenu specyficznego dla prostaty (PSA), którego podwyższony poziom może sugerować rozrost gruczołu krokowego.

  • Ocena funkcji wątrobowej, w tym aminotransferaz – alaninowej (ALT) i asparaginianowej (AST), a także mocznika, bilirubiny i kreatyniny.

Należy podkreślić, że wynik dodatni testu ciążowego u mężczyzn w większości przypadków sygnalizuje nieprawidłowość w obrębie piersi, gdyż test ten wykrywa podwyższony poziom ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej (hCG) w moczu.

 

Ginekomastia leczenie

Fizjologiczna ginekomastia zazwyczaj nie wymaga interwencji terapeutycznej, gdyż w większości sytuacji ulega samoistnemu wycofaniu. Rzadko, w okresie adolescencji może pojawić się konieczność zastosowania farmakoterapii hormonalnej.

Lekarz, biorąc pod uwagę etap zaawansowania ginekomastii, która nie jest związana ze zmianami wiekowymi, podejmuje decyzję o odpowiedniej metodzie leczenia. Inicjalne działania lecznicze obejmują usunięcie ewentualnej przyczyny zaburzeń. W wypadku, gdy choroba nie jest zaawansowana, możliwe jest zastosowanie terapii zachowawczej, polegającej na podawaniu pacjentowi testosteronu lub środków blokujących estrogen.

Jeżeli farmakoterapia nie przynosi spodziewanych rezultatów, rozważa się interwencję chirurgiczną. Współczesna chirurgia oferuje minimalnie inwazyjne techniki, takie jak:

  • Mastektomia endoskopowa – zalecana przy niewielkim powiększeniu gruczołu, wykonywana z wykorzystaniem endoskopu i precyzyjnych instrumentów wprowadzanych przez małe nacięcia, z operatorem monitorującym proces na ekranie. Zabieg ten może odbywać się w znieczuleniu miejscowym, bez potrzeby długiego okresu rekonwalescencji.

  • Mastektomia podskórna - preferowana, gdy rozrost gruczołu jest ograniczony, umożliwia usunięcie zmienionych tkanek z obszaru brodawkowego, przy jednoczesnym zachowaniu estetyki ciała, gdyż nie narusza mięśni i brodawek sutkowych.

  • Mastektomia z liposukcją – stosowana w ginekomastii mieszanej, polega na usunięciu tkanki gruczołowej z jednoczesnym odsysaniem tkanki tłuszczowej dla lepszego efektu estetycznego.

Konsultacja z chirurgiem, niezależnie od lokalizacji, jest istotna dla wyboru najodpowiedniejszej metody leczenia i przyspieszenia procesu powrotu do zdrowia oraz pewności siebie. Proces rekonwalescencji po opisanych procedurach zwykle nie przekracza 1,5 do 2 miesięcy.

 

Ginekomastia rokowanie zapobieganie

Ginekomastia u noworodków oraz u osób w okresie dojrzewania zazwyczaj ma łagodny charakter. Podczas adolescencji u 75% chłopców powiększenie gruczołu piersiowego ustępuje samoczynnie w przeciągu 2 lat, a u dodatkowych 15% proces ten wydłuża się do 3 lat.

Rokowanie w przypadku ginekomastii zależy od możliwości usunięcia jej przyczyny. Jeśli powiększenie piersi wynika z przyjmowania określonych medykamentów, rokowania są zazwyczaj bardziej pomyślne. W sytuacji, kiedy ginekomastia jest efektem chorób przewlekłych, perspektywa jest mniej optymistyczna.

 Niestety nie wynaleziono jeszcze specyficznego zapobiegania ginekomastii, ponieważ większość przyczyn choroby nie zależy od stylu życia pacjenta. Jednak poniższe zalecenia pomogą zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby:

  • Prawidłowe odżywianie i picie wystarczającej ilości wody;

  • Utrzymanie prawidłowej masy ciała;

  • Regularne badania lekarskie;

  • W przypadku jakichkolwiek zmian w organizmie lub samopoczuciu należy zgłosić się do lekarza.

 

Katalog chorób