Fruktozemia, wrodzona nietolerancja fruktozy objawy leczenie

Fruktozemia, wrodzona nietolerancja fruktozy
Choroba

 

Fruktozemia, dziedziczna nietolerancja fruktozy jest chorobą dziedziczną, w której organizm nie może wykorzystać fruktozy z pożywienia, ponieważ nie jest wytwarzany enzym aldolaza fruktozo-1-fosforanu (aldolaza B) . W rezultacie w organizmie gromadzi się fruktozo-1-fosforan, produkt metabolizmu fruktozy, blokując powstawanie glikogenu i jego przemianę w glukozę, niezbędną do wydatku energetycznego. Fruktoza to cukier występujący w produktach roślinnych, a mianowicie owocach, warzywach i miodzie. Jeśli dana osoba nie jest w stanie strawić ani wchłonąć fruktozy, może rozwinąć się nietolerancja fruktozy. Kiedy dana osoba cierpi na nietolerancję fruktozy, może odczuwać wzdęcia, bóle brzucha i biegunkę. Istnieje ciężka dziedziczna postać nietolerancji fruktozy, której objawy mogą wystąpić we wczesnym dzieciństwie. Bez leczenia mogą rozwinąć się u nich stany zagrażające życiu, takie jak niewydolność wątroby i nerek. U osoby z zespołem złego wchłaniania fruktozy mogą wystąpić takie objawy, jak wzdęcia, gazy, ból brzucha, nudności i wymioty. Rodzaje nietolerancji fruktozy Istnieją trzy różne typy nietolerancji fruktozy. Zespół złego wchłaniania fruktozy Zespół złego wchłaniania fruktozy to rodzaj nadwrażliwości pokarmowej, który dotyka 40% ludzi na półkuli zachodniej. Na jego rozwój wpływa wiele czynników. Obejmuje to predyspozycje genetyczne, styl życia, narażenie na fruktozę i ogólny stan zdrowia. Osoby z zespołem złego wchłaniania fruktozy nie mogą prawidłowo wchłaniać ani trawić fruktozy. W rezultacie fruktoza przedostaje się do jelita grubego, powodując gazy i ból brzucha. Niektóre osoby z zespołem złego wchłaniania fruktozy są wrażliwe na grupę pokarmów obejmującą oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy i poliole (FODMAP). FODMAP obejmują wiele rodzajów zarówno naturalnych, jak i sztucznych słodzików. Niezbędna fruktozuria lub fruktoza w moczu Fruktozuria samoistna, czyli niedobór enzymu fruktokinazy wątrobowej, to łagodna choroba genetyczna, na którą można zachorować, nawet o tym nie wiedząc. To zaburzenie genetyczne oznacza, że dziecko będzie nim dotknięte tylko wtedy, gdy otrzyma gen od obojga rodziców. Jeśli otrzymają gen od jednego z rodziców, ale nie od drugiego, będą nosicielami. Osobom cierpiącym na fruktozurię niezbędną brakuje enzymu wątrobowego zwanego fruktokinazą wątrobową, który może rozkładać fruktozę. Fruktozuria nie jest poważną chorobą, zwykle przebiega bezobjawowo i nie wymaga leczenia. Dziedziczna nietolerancja fruktozy Dziedziczna nietolerancja fruktozy jest ciężką postacią genetycznie uwarunkowanej nietolerancji fruktozy. Można ją jednak leczyć i kontrolować za pomocą leczenia i diety. Dzieje się tak, gdy dana osoba nie jest w stanie strawić fruktozy lub prekursorów fruktozy, takich jak brązowy cukier. Osobom z dziedziczną nietolerancją fruktozy brakuje wystarczającej aktywności enzymu zwanego aldolazą fruktozo-1-fosforanową, który pomaga trawić cukier. Fruktoza gromadzi się następnie w wątrobie i nerkach, powodując poważne i potencjalnie śmiertelne powikłania, takie jak niewydolność wątroby i nerek.

 

Fruktozemia, wrodzona nietolerancja fruktozy objawy

Objawy związane z nietolerancją fruktozy mogą różnić się w zależności od jej rodzaju.

Zespół złego wchłaniania fruktozy

Objawy zespołu złego wchłaniania fruktozy to:

Nadmierna produkcja gazu uczucie wzdęcia biegunka uczucie mdłości wymioty ból w okolicy brzucha

Dziedziczna nietolerancja fruktozy

Dziedziczna nietolerancja fruktozy manifestuje się od momentu narodzin. Większość dzieci zaczyna przejawiać objawy po rozpoczęciu przyjmowania pokarmów uzupełniających.

Nieleczenie i brak dostosowania stylu życia mogą prowadzić do poważnych komplikacji, w tym zagrożenia życia.

Typowe objawy to:

Wyraźna awersja do słodkich pokarmów zahamowany wzrost wymioty żółtaczka opóźnienie w rozwoju fizycznym przyspieszony oddech zaburzenia funkcji wątroby lub nerek

Spożywanie nadmiernych ilości fruktozy może być przyczyną śpiączki hipoglikemicznej, zwłaszcza u małych dzieci, które mają szczególnie wrażliwy centralny układ nerwowy na spadki poziomu glukozy. W sytuacji kwasicy, potas opuszcza komórki i przenika do krwi prowadząc do hiperkaliemii. Ten podwyższony poziom potasu może zaburzyć pobudliwość komórkową, skutkując poważnymi arytmiami, takimi jak migotanie komór czy zatrzymanie krążenia. Bez szybkiej interwencji medycznej, zarówno śpiączka hipoglikemiczna, jak i hiperkaliemia, mogą być śmiertelne. Systematyczne spożywanie fruktozy przez osoby cierpiące na fruktozemię prowadzi do poważnych problemów z wątrobą i nerkami. Nieleczenie tej choroby może skutkować marskością wątroby oraz niewydolnością nerek.

 

Fruktozemia, wrodzona nietolerancja fruktozy rozpoznanie

Podstawą w diagnostyce fruktozemii jest dokładny wywiad lekarski, w którym kluczowym jest związek między spożywaniem produktów zawierających fruktozę a występującymi objawami. Konieczna jest konsultacja z genetykiem oraz badanie DNA w celu identyfikacji mutacji w genie aldolazy B. W procesie diagnostycznym pomocne są:

  • Badania krwi charakteryzują się one niskim poziomem glukozy i fosforanów, zwiększonym stężeniem potasu, kwasu moczowego, enzymów wątrobowych (ALT, AST) oraz przesunięciem pH w stronę kwaśną. Zaawansowana marskość wątroby objawia się zmianami w parametrach koagulacji.

  • Analiza moczu można w niej zidentyfikować kalciurię, fruktozurię, aminoacydurię i oksalaturię. W przypadku zaawansowanej choroby nerek w moczu występują białko oraz wałeczki.

  • Badania instrumentalne w EKG mogą być widoczne objawy hiperkaliemii. USG jamy brzusznej pozwala ocenić strukturę i wielkość wątroby. W sytuacji podejrzenia marskości stosuje się fibroelastografię.

  • Test oddechowy z fruktozą metoda ta bazuje na produkcji wodoru podczas fermentacji fruktozy przez bakterie jelitowe u pacjentów z fruktozemią.

  • Diagnostyka różnicowa obejmuje ona schorzenia takie jak zespół jelita drażliwego, zespół złego wchłaniania fruktozy czy inne choroby metaboliczne. W procesie diagnostycznym kluczowe są konsultacje z genetykiem, gastroenterologiem oraz endokrynologiem.

 

Fruktozemia, wrodzona nietolerancja fruktozy leczenie

Wyeliminowanie fruktozy i sacharozy z diety to kluczowy element leczenia tej nietolerancji. Dla niemowląt karmionych sztucznie dostępne są specjalne mieszanki bez sacharozy, ale z laktozą i maltozą dekstrynową. Niemowlęta z niską wagą powinny wcześniej otrzymywać pokarmy uzupełniające takie jak mięso, jaja czy ryby. Produkty zawierające dużo fruktozy, takie jak jabłka, gruszki, winogrona, wiśnie, arbuzy, daktyle, mango czy miód, należy wykluczyć z diety. Należy także unikać napojów słodzonych syropem wysokofruktozowym. Ograniczenie spożywania produktów bogatych w fruktany – takich jak szparagi, cebula, czosnek, soczewica, fasola czerwona czy produkty pszenne – jest również zalecane. Wskazane jest unikanie słodzików takich jak ksylitol, mannitol, sorbitol czy erytrytol, gdyż są one pochodnymi fruktozy. Znajdują się one często w napojach niskokalorycznych, gumach do żucia oraz słodyczach.

Unikanie leków, które zawierają sorbitol lub inne substancje pochodne fruktozy, jest istotne. Konsultacja z lekarzem jest kluczowa w celu znalezienia odpowiednich alternatyw. Jeśli pacjent ma łagodne objawy spowodowane niedoborem aldolazy B, może spożywać pokarmy z umiarkowaną ilością fruktozy, takie jak morele, śliwki, porzeczki, borówki, cytrusy, kiwi, marchew czy rabarbar. Zawsze warto przyjrzeć się etykietom produktów, aby sprawdzić zawartość fruktozy, jeśli przekracza ona 80 mg na 100 g, warto ograniczyć ich spożycie.

 

Fruktozemia, wrodzona nietolerancja fruktozy rokowanie zapobieganie

Przy właściwej diagnozie i wczesnym wdrożeniu diety bez fruktozy rokowanie jest dobre. Objawy kliniczne i nieprawidłowości laboratoryjne zanikają. Hepatomegalia może jednak utrzymywać się przez kilka miesięcy. Długotrwałe spożywanie fruktozy może prowadzić do niewydolności nerek i marskości wątroby. Skuteczne zapobieganie tej chorobie polega na badaniach genetycznych rodziców w celu identyfikacji mutacji w genie aldolazy B szczególnie, jeśli w rodzinie występowały wcześniej przypadki tej choroby.

 

Katalog chorób