Filarioza, zaliczana do grupy przewlekłych schorzeń, wywoływana jest przez nicienie z rodziny Filariaidae. Ta grupa chorób obejmuje filariozy limfatyczne, onchocerkozę, loaozę, infekcje Mansonella sp. oraz filariozy odzwierzęce. Charakterystyczną cechą tych chorób jest ich przenoszenie przez owady z rzędu muchówek (Diptera), a ich obecność w organizmie człowieka manifestuje się zarówno w postaci dojrzałych form pasożyta, jak i larw - mikrofilarii.
Przyczyną filariozy jest zakażenie nitkowatymi glistami - nicieniami, zaliczanymi do rzędu Filariata. Wśród nich rozróżniono osiem gatunków zdolnych do wywołania filariozy u ludzi, w tym Wuchereria bancrofti, Brugia malayi, Brugia timori, Loa loa, Onchocerca volvulus, Mansonella ozzardi, Dipetalonema perstans oraz Dipetalonema streptocerca.
Filarie przechodzą skomplikowany cykl rozwojowy, wymagający żywiciela pośredniego oraz ostatecznego. Ludzie i inne kręgowce są żywicielami ostatecznymi, natomiast owady wysysające krew, takie jak komary, muszki i bzy, pełnią rolę żywicieli pośrednich i wektorów. Dorosłe osobniki pasożytują w organizmie człowieka w tkance podskórnej, formacjach limfatycznych, błonach surowiczych oraz jamach ciała. Larwy, czyli mikrofilarie, krążą w krwiobiegu lub zasiedlają górne warstwy skóry właściwej.
Patogeneza filariozy wiąże się z lokalnymi zmianami wywołanymi przez dojrzałe robaki i reakcjami odpornościowymi na mikrofilarie. W węzłach chłonnych i naczyniach limfatycznych dochodzi do produktywnego zapalenia, proliferacji komórek śródbłonka, proliferacji tkanki łącznej, rozszerzenia naczyń krwionośnych oraz uszkodzeń zastawek. Zmiany w tkance podskórnej, charakteryzujące się zagęszczeniem, są wynikiem obrzęku limfatycznego. Niedrożność naczyń limfatycznych, powodowana przez martwe robaki, prowadzi do obrzęku limfatycznego. W procesie tym znaczącą rolę odgrywają mechanizmy immunologiczne, które przyczyniają się do rozwoju ziarniniakowego zapalenia i zwłóknienia.