Fibromialgia jest złożonym, przewlekłym schorzeniem charakteryzującym się powszechnym bólem, intensywnym zmęczeniem oraz trudnościami ze snem. Ból manifestuje się w mięśniach i stawach całego ciała, często bez jasno określonej przyczyny. To schorzenie może dotknąć każdego, niezależnie od wieku, włączając osoby starsze i dzieci. Jednakże, zazwyczaj fibromialgia jest diagnozowana u dorosłych kobiet w wieku między 25 a 55 lat.
Niedawne badania wskazują na dziedziczny charakter tej choroby, choć dokładna lokalizacja defektu genetycznego nie została jeszcze ustalona. Istnieje ośmiokrotnie wyższe prawdopodobieństwo zachorowania na fibromialgię u osób z rodzinnym wywiadem tej choroby. Badania nad bliźniętami wykazały, że połowa ryzyka zachorowania ma podłoże genetyczne, druga połowa związana jest z ekspozycją na czynniki zewnętrzne działające jako wyzwalacze. Potencjalne etiopatogenetyczne czynniki wywołujące genetycznie uwarunkowaną fibromialgię obejmują:
Zespoły bólowe obwodowe, związane z uszkodzeniem nerwów obwodowych, na przykład przez urazy, ucisk, zapalenie lub dysmetabolizm.
Choroby zakaźne, takie jak borelioza, opryszczka, mononukleoza zakaźna czy gorączka Q.
Dystres, czyli stres psychiczny z towarzyszącymi negatywnymi emocjami, często obserwowany u pacjentów.
Urazy fizyczne, działające jako stresogenne i wiążące się z intensywnym bólem.
Nierównowaga hormonalna, szczególnie obserwowana w przypadkach niedoczynności tarczycy.
Wpływ leków i szczepionek, mogących negatywnie wpływać na procesy neuroprzekaźnikowe związane z percepcją bólu.
Powstanie fibromialgii polega na nadwrażliwości centralnej, czyli na ciągłym, nadmiernym pobudzeniu neuronów czuciowych w rdzeniu kręgowym. Zwiększone pobudzenie wynika zarówno z impulsów bólowych z obwodu, jak i ze zmian neurometabolicznych na tle stresu, infekcji i zaburzeń hormonalnych. Kluczową rolę w patogenezie odgrywają układy neuroprzekaźnikowe serotoninergiczne i noradrenergiczne. U pacjentów stwierdzono obniżone stężenia serotoniny, L-tryptofanu, norepinefryny we krwi oraz 5-hydroksyindolu w płynie mózgowo-rdzeniowym. Spadek poziomu serotoniny może być powiązany z tendencją do depresji i lęku u osób z fibromialgią.