Encefalopatia alkoholowa objawy leczenie

encefalopatia alkoholowa
Choroba

 

Encefalopatia to powszechna nazwa zmian w mózgu, które występują wraz ze zmniejszeniem jego objętości i postępującym hamowaniem funkcji ośrodkowego układu nerwowego o charakterze zwyrodnieniowo-dystroficznym. Encefalopatia może być wrodzona lub nabyta. Wrodzone formy encefalopatii mogą być spowodowane zaburzeniami genetycznymi, wewnątrzmacicznym głodem tlenowym płodu lub urazem porodowym. W praktyce wrodzone encefalopatie obejmują przypadki wykryte przed 7 dniem po urodzeniu. Ale z reguły trudno jest postawić diagnozę dla noworodka w tych warunkach. Nasilające się objawy pojawiają się zwykle w ciągu roku po urodzeniu i zmuszają rodziców do szukania pomocy medycznej prędzej czy później.

Jeśli chodzi o nabyte encefalopatie, istnieje kilka powodów. Są to przede wszystkim urazy czaszkowo-mózgowe, choroby zakaźne, toksyczne uszkodzenia tkanki nerwowej, w tym alkohol. Nawiasem mówiąc, takie odczynniki chemiczne, jak sole metali ciężkich, niektóre leki i trucizny mogą zabijać komórki mózgowe.

 

Jakie są cechy encefalopatii alkoholowej

Czym jest encefalopatia alkoholowa i jakie jej cechy można zrozumieć, jeśli weźmiemy pod uwagę toksyczny wpływ produktów metabolizmu alkoholu etylowego na organizm człowieka. Głównym czynnikiem uszkadzającym w tym przypadku jest aldehyd octowy powstający podczas rozkładu alkoholu, który negatywnie wpływa nie tylko na tkankę nerwową, ale także na komórki innych narządów, w tym wątroby, trzustki, nerek, śródbłonka naczyń itp.

Rozwija się encefalopatia alkoholowa , której objawy mają swoje własne cechy, zwykle w trzecim stadium przewlekłego alkoholizmu. Objawy charakteryzują się połączeniem zaburzeń psychicznych, neurologicznych i somatycznych. Objawy psychiczne, w zależności od przewlekłego lub ostrego przebiegu, mogą objawiać się zmętnieniem świadomości, stanem głuchoty lub połączeniem zespołów psychicznych i organicznych.

Teorię encefalopatii alkoholowej, objawów i klasyfikacji poszczególnych jej postaci opracował już w 1887 r. Korsakov S.S. w swojej pracy doktorskiej na temat paraliżu alkoholowego. Nawiasem mówiąc, jeden z opisanych przez niego rodzajów tej choroby został nazwany jego imieniem.

Jak już wspomniałem, wyróżnia się przewlekłe lub ostre postacie encefalopatii alkoholowych, a także stany przejściowe między nimi. W każdym razie wszystkie te formy są wynikiem chronicznego alkoholizmu, zwłaszcza z przedłużającymi się tygodniami i miesiącami napadów alkoholowych lub codziennymi libacjami alkoholowymi. Jednocześnie obserwuje się wyraźny zespół przedłużonego kaca, prowadzący w 30-50% przypadków do majaczenia alkoholowego („delirium tremens”, jak mówią ludzie). Majaczenie alkoholowe (łac. delirium tremens) jest manifestacją kliniczną alkoholowego zespołu abstynencyjnego. Dochodzi do niego po gwałtownym przerwaniu intensywnego picia alkoholu, potocznie zwanego ciągu alkoholowego.

Encefalopatii alkoholowej towarzyszą zmiany osobowościowe, spadek wartości zawodowych, aż do całkowitej degradacji społecznej i psychicznej. Ponadto koniecznie manifestują się zaburzenia somatyczne. Najczęściej są to nieżyty żołądka, jelit, wrzody żołądka i dwunastnicy, zapalenie i marskość wątroby, alkoholowe zapalenie trzustki, a nawet martwica trzustki o bardzo wysokiej śmiertelności. Okres prodromalny może trwać od kilku tygodni w postaci ostrej do roku lub dłużej w postaciach przewlekłych. Czasami pojawia się prąd piorunowy.

Ponadto odnotowuje się pewną sezonowość encefalopatii alkoholowych, ich początek najczęściej występuje w okresie wiosenno-letnim.

Encefalopatia alkoholowa, której objawy mają zarówno ogólne, jak i specyficzne objawy, wiąże się z bliską interakcją zespołów psychicznych i somatycznych w postaci adynamicznej astenii itp.

Wśród głównych cech symptomatologii są następujące zjawiska:

  • Niechęć do żywności bogatej w białka i tłuszcze.

  • Zaburzenia żołądka lub jelit - nudności, wymioty, odbijanie, ból brzucha, zgaga, naprzemienne zaparcia i biegunka.

  • Anoreksja, która jest konsekwencją dwóch pierwszych zespołów i prowadzi do całkowitego wyczerpania fizycznego.

  • Zaburzenia psychiczne i neurologiczne pod postacią bezsenności nocnej i senności w ciągu dnia, utraty wrażliwości (parestezje) w różnych częściach ciała oraz skurczów palców rąk i nóg, mięśni łydek, drżenia celowego. Ta ostatnia jest klasycznym neurologicznym objawem encefalopatii alkoholowej, gdy podczas poruszania się w kierunku celu rozpoczyna się ostre mimowolne drżenie palców. Nawiasem mówiąc, jest często używany w satyrycznych liczbach, gdy próby wniesienia kieliszka wódki do ust chronicznego alkoholika kończą się całkowitą niepowodzeniem. W ten sam sposób nigdy nie będzie w stanie włożyć palca do nosa.

  • Ataksja to kolejne zaburzenie neurologiczne, w którym występuje niezgodność między aktywnością ruchową w spoczynku (utrata równowagi) a ruchem.

Zaburzenia widzenia i zawroty głowy są powszechnymi objawami wszystkich encefalopatii.

 

Rodzaje encefalopatii alkoholowej

Zespół Wernickego-Korsakowa (WKS) jest zaburzeniem mózgu spowodowanym niedoborem witaminy B 1 (tiamina). Charakteryzuje się ostrym zaburzeniem niektórych lub wszystkich ruchów gałek ocznych, brakiem dobrowolnej koordynacji ruchów mięśni (ataksja) i dezorientacją. Pacjenci mogą umrzeć w ostrej fazie choroby, a u osób które przeżyły dalej rozwija się trwałe upośledzenie pamięci. Nadużywanie alkoholu jest ważną przyczyną WKS, choć nie jest jedynym czynnikiem. Nadużywanie alkoholu może prowadzić do problemów z wychwytem tiaminy pochodzącej z diety.

Przykładem ostrej postaci choroby jest encefalopatia Wernickego-Korsakowa w wyniku majaczenia u pacjentów osłabionych, pacjentów z ciężkimi obrażeniami w postaci złamań biodra i miednicy, a także w procesach zakaźnych. W towarzystwie hipertoniczności mięśni, zwiększonej wrażliwości skóry, wielu neuropatii o różnej lokalizacji. W szczytowym okresie choroby dochodzi do porażenia mięśni okoruchowych i światłowstrętu. Jednocześnie cierpi także autonomiczny układ nerwowy, co objawia się zaburzeniami rytmu serca, gorączką, nietrzymaniem moczu i stolca. Dosłownie po kilku godzinach następuje ogłuszenie, które przechodzi w śpiączkę. Bez leczenia choroba kończy się śmiercią pacjenta w ciągu 2-3 dni, a czasem w ciągu kilku godzin.

Zespół Korsakowa, organiczny zespół Korsakowa, psychoza Korsakowa lub zespół amnestyczny Korsakowa – neuropsychiatryczne zaburzenie na podłożu organicznym o różnej etiologii. Jego nazwa pochodzi od rosyjskiego psychiatry Siergieja Korsakowa i pseudoparaliż alkoholowy to przewlekłe postacie encefalopatii alkoholowej. Zespół Korsakowa charakteryzuje się upośledzeniem pamięci z amnezją wsteczną i fiksacyjną oraz innymi zaburzeniami neurologicznymi. Choroba ma długi przebieg, ciągnący się miesiącami lub latami. Stopniowo rozwija się zubożenie i spowolnienie mowy, a także reakcje motoryczne. W przypadku prostego zaprzestania spożywania alkoholu możliwy jest pewien postęp i poprawa stanu pacjenta.

Pseudo paraliż alkoholowy występuje wraz z rozwojem demencji (demencji), która charakteryzuje się euforią, zaburzeniami pamięci i logiki osądów, adekwatnym postrzeganiem rzeczywistości, utratą nabytej wiedzy i umiejętności. Może działać przez wiele lat.

Tak więc encefalopatia alkoholowa ma dość specyficzną symptomatologię, często nieprzewidywalny przebieg i możliwość rozwoju piorunujących form, często kończących się szybką śmiercią. Ale nawet przy dłuższym przewlekłym przebiegu nie wyklucza się całkowitej degradacji osobowości, połączenia ciężkich zespołów somatycznych, prędzej czy później kończących się śmiercią.

 

Objawy encefalopatii

Objawy zależą od wielu przyczyn - rodzaju czynnika etiologicznego, czasu trwania i siły jego działania, dominującego obszaru uszkodzenia struktur mózgu, a także stadium choroby.

W pierwszym etapie przeważają objawy ogólne, objawiające się bólami, zawrotami głowy, szumami usznymi, szybkim zmęczeniem, apatią, utratą sił, zepsutym nastrojem aż do stanów depresyjnych, zaburzeniami snu, utratą pamięci i spadkiem potencjału intelektualnego. Przede wszystkim powinny zaalarmować pierwsze trzy objawy, które nasila stres, zmiany pogody i przepracowanie spowodowane wysiłkiem fizycznym. Gdy pojawią się takie objawy, konieczne jest poddanie się dokładnym badaniom lekarskim przez specjalistów naszego ośrodka, którzy będą w stanie uporać się z przyczynami złego stanu zdrowia, przepisać prawidłowe badania diagnostyczne oraz zorganizować terminowe i adekwatne leczenie.

W kolejnym etapie pojawiają się zmiany smaku, wzroku, słuchu, zmniejsza się napięcie mięśniowe, pojawiają się tiki nerwowe, a czasem pojawiają się krótkotrwałe drgawki.

Na ostatnim etapie łączą się omdlenia, zaburzenia mowy, dekoordynacja sfery motorycznej lub dewiacje psychiczne.

Ale lepiej nie doprowadzać choroby do takiej fazy, kiedy po prostu nie możesz odpowiednio pomyśleć i ocenić swojego stanu. Nie przegap początku choroby, aby można było zidentyfikować i wyeliminować szkodliwy czynnik i nie stracić czasu na skuteczne leczenie i przywrócenie funkcji komórek mózgowych.

 

Leczenie encefalopatii alkoholowej

Encefalopatia alkoholowa, której leczenie wymaga długiego i indywidualnego podejścia, musi być przede wszystkim zróżnicowana na podstawie rzetelnej, kompetentnej i obiektywnej diagnozy.

Niektóre z głównych metod diagnostycznych to:

  • REG (reoencefalografia) - odczytywanie odczytów ze specjalnych czujników, które informują o stanie naczyń zaopatrujących mózg i cechach krążenia mózgowego.

  • Ultradźwiękowe USG Doppler jest absolutnie niezawodną techniką o dużej zawartości informacji do diagnozowania zmian naczyniowych we wczesnych stadiach encefalopatii.

  • MRI (rezonans magnetyczny), który pozwala uzyskać informacje o stanie naczyń głowy, szyi, gałek ocznych, przysadki mózgowej. Nawiasem mówiąc, to właśnie strefa podwzgórzowo-przysadkowa kory mózgowej jest najczęściej dotknięta encefalopatią.

  • Testy psychologiczne mające na celu obiektywną ocenę stanu pamięci, zdolności intelektualnych, zdolności koncentracji.

  • W razie potrzeby w przypadku zaburzeń wegetatywno-naczyniowych wykonuje się EKG, monitorowanie holterowskie oraz pomiar ciśnienia tętniczego w dynamice dobowej.

  • Badania biochemiczne lipidów, enzymów wątrobowych, węglowodanów, amylazy w ocenie funkcji trzustki oraz kreatyniny i mocznika (w celu wykluczenia lub potwierdzenia patologii nerek).

Wszystkie te środki diagnostyczne umożliwiają rzetelną ocenę stanu pacjenta, identyfikację głównych celów uszkodzenia alkoholu i opracowanie odpowiedniego schematu leczenia.  Najważniejszą zasadą w leczeniu encefalopatii alkoholowej jest zakończenie działania czynnika uszkadzającego, w prostych słowach wykluczenie alkoholu i całkowita detoksykacja organizmu jako początkowy etap leczenia. 

Leczenie obejmuje następujące główne obszary:

  • Wybór leków zależy od ogólnego stanu organizmu, jego indywidualnych cech, przewlekłego lub ostrego przebiegu. W każdym razie przepisywane są leki poprawiające krążenie mózgowe, neuroprotektory, środki rozszerzające naczynia krwionośne, aminokwasy itp.

  • W leczeniu fizjoterapeutycznym stosuje się różnorodne techniki, których wybór zależy od objawów. Może obejmować takie metody jak akupunktura, terapia ozonem, napromienianie krwi ultrafioletową, plazmafereza, stymulacja elektromagnetyczna itp. Wykonywany jest po ustabilizowaniu się stanu pacjenta w ostrej postaci oraz jako metoda leczenia i rehabilitacji przewlekłych encefalopatii.

  • Korekta stylu życia – wykluczenie napojów alkoholowych, aktywność fizyczna, pożywna dieta, prawidłowy sen i odpoczynek. Jest to szczególnie ważne w okresie rehabilitacji.

  • Wsparcie psychologiczne jest ważne dla skutecznego wyprowadzenia pacjenta ze stanu uzależnienia od alkoholu i przystosowania społecznego po rehabilitacji.

 

Im szybciej rozpocznie się leczenie, tym większe szanse na utrzymanie funkcji mózgu i częściowy powrót zdolności do pracy pacjenta.

 

Encefalopatia alkoholowa rokowanie

Rokowanie w ostrej encefalopatii alkoholowej koreluje ze stopniem niedoboru witaminy B1. Najszybsze uzupełnianie witaminy B1 w ciągu pierwszych 48-72 godzin od zachorowania znacznie poprawia rokowanie w zespole Korsakowa: około 20% pacjentów całkowicie wyzdrowieje, w 25% przypadków może wystąpić znaczne opóźnienie powrotu do zdrowia funkcji, natomiast stan pozostałych pacjentów pozostaje praktycznie niezmieniony.

Rokowanie przewlekłej encefalopatii alkoholowej ze względu na częste występowanie ostrych postaci na tle już istniejącego przewlekłego alkoholowego uszkodzenia mózgu pozostaje trudne. Nawet jeśli nie rozwinie się ostra encefalopatia, może wystąpić otępienie alkoholowe, które dodatkowo unieruchamia pacjenta i prowadzi do śmierci.

Należy zauważyć, że nawet jeden epizod ostrej encefalopatii alkoholowej często pozostawia trwałą niepełnosprawność umysłową i neurologiczną.

 

Katalog chorób