Choroba Hortona, zapalenie tętnicy skroniowej, olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic to choroba, która atakuje duże naczynia krwionośne w skórze głowy, szyi lub dłoniach. Najczęściej dotyczy to tętnic w okolicy głowy, zwłaszcza skroniowej. Z tego powodu olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic jest czasami określane jako skroniowe zapalenie tętnic. Stan zapalny powoduje zwężenie lub zablokowanie naczyń krwionośnych, co odcina dopływ krwi do nich i może powodować zmiany w narządach, które zasila tętnica.
Kobiety w wieku powyżej 50 lat są najbardziej narażone na rozwój olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic, najczęstszy wiek na chorobę zapalenia tętnicy skroniowej to 70 - 80 lat.
Przyczyna zapalenie tętnicy skroniowej jest nieznana, ale uważa się, że jest to choroba autoimmunologiczna, w której własny układ odpornościowy organizmu atakuje naczynia krwionośne, a zwłaszcza tętnice skroniowe, które dostarczają krew do głowy i mózgu. Uważa się, że istotną rolę w powstawaniu choroby odgrywają czynniki genetyczne i środowiskowe (np. infekcje).
Choroba Hortona, zapalenie tętnicy skroniowej, olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic objawy
Objawy olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic dzielą się na ogólne, naczyniowe i uszkodzenia narządu wzroku.
Choroba Hortona objawy ogólne:
-
Gorączka (temperatura ciała 38-39 0 C) gorączka;
-
Ból głowy, czasami bardzo silny;
-
Ostry ból twarzy, drętwienie, mrowienie, ból mięśni żujących i języka podczas jedzenia lub mówienia;
-
Anoreksja (brak apetytu);
-
Osłabienie, utrata masy ciała;
-
Zaburzenia snu, depresja;
-
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic może rozpoczynać się objawami charakterystycznymi dla polimialgii reumatycznej: gorączką, złym samopoczuciem, bólami mięśni obręczy barkowej, bólami mięśni obręczy miednicy.
Objawy naczyniowe choroba Hortona:
-
Bolesność, obrzęk, zaczerwienienie i stwardnienie tętnic skroniowych i ciemieniowych, guzki na skórze głowy,
-
Uszkodzenie innych dużych tętnic daje swoje objawy (chromanie przestankowe, udar mózgu, zawał mięśnia sercowego, zawał serca narządów wewnętrznych).
Uszkodzenie narządu wzroku:
Pacjenci z olbrzymiokomórkowym zapaleniem tętnic mają przemijające niewyraźne widzenie (uczucie „mgły” przed oczami), podwójne widzenie, ból oka. Niebezpiecznym powikłaniem olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic, zwłaszcza w przypadkach nieleczonych, jest niedokrwienna neuropatia nerwu wzrokowego z pogorszeniem widzenia, aż do nagłej ślepoty. Zwykle zmiany pojawiają się dopiero po kilku miesiącach od wystąpienia bólu głowy i zaburzeń widzenia. Jeśli dokładnie rozważysz takie skargi i przepiszesz leczenie w odpowiednim czasie, można uniknąć ślepoty.
Choroba Hortona, zapalenie tętnicy skroniowej, olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic rozpoznanie
Rozpoznanie olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic w dużej mierze opiera się na objawach i badaniu w gabinecie lekarskim. Badanie może ujawnić zapalenie tętnicy skroniowej, tkliwość przy dotyku i miejscowe zmniejszenie pulsacji. Ale w niektórych przypadkach dla prawidłowej diagnozy konieczne jest zastosowanie dodatkowych metod obrazowania.
USG Doppler jest badaniem nieinwazyjnym, które pomaga wykryć zmiany zapalne w tętnicy skroniowej, a w niektórych przypadkach powikłania choroby - tętniak lub rozwarstwienie tętnicy. Podczas badania ściana tętnicy jest wyraźnie widoczna na całej jej długości oraz charakterystyka przepływu w niej krwi.
Ultradźwięki doskonale sprawdzają się również w śledzeniu i monitorowaniu wyników leczenia, a w razie potrzeby również w dostosowywaniu dawek leków.
Rozpoznanie choroby Hortona może również wymagać badania krwi i biopsji tętnicy skroniowej – usunięcia niewielkiego fragmentu tkanki w okolicy skroniowej i wyszukania nieprawidłowych komórek pod mikroskopem.
Choroba Hortona, zapalenie tętnicy skroniowej, olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic leczenie
Choroba Hortona jest najczęściej leczona glukokortykoidowymi lekami hormonalnymi. Leczenie wstępne prowadzi się prednizolonem, którego dawkę dobiera się z uwzględnieniem ciężkości uszkodzenia i powikłań ze strony wzroku. Prednizolon to syntetyczny glikokortykosteroid pochodna kortyzonu, wykazujący działanie przeciwzapalne, immunosupresyjne i hamujące reakcje alergiczne. W ciężkich uszkodzeniach narządu wzroku wskazane jest zastosowanie terapii pulsacyjnej oraz dużych dawek metyloprednizolonu. Glikokortykosteroid inna nazwa metyloprednizolonu to lek syntetyczny o silnym i długotrwałym działaniu przeciwzapalnym i immunosupresyjnym. W porównaniu z prednizolonem wykazuje silniejsze działanie przeciwzapalne, natomiast w mniejszym stopniu wpływa na zatrzymanie sodu i wody w organizmie.
W przypadku braku pozytywnego efektu stosowania terapii glikokortykosteroidami lub z powodu wystąpienia wyraźnych działań niepożądanych podczas jej stosowania, przechodzą na leczenie cytostatykami. Jako leczenie objawowe można stosować leki przeciwzapalne, antykoagulanty i leki rozszerzające naczynia krwionośne.
Choroba Hortona, zapalenie tętnicy skroniowej, olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic zapobieganie
Rokowanie na całe życie u pacjentów z chorobą Hortona jest korzystne. Z reguły choroba dobrze reaguje na leczenie. Możliwa jest jednak utrata wzroku, zakrzepica tętnicza oraz wystąpienie powikłań związanych z trwającą terapią glikokortykosteroidami. Właściwe odżywianie, aktywność fizyczna, odpoczynek i przestrzeganie przepisanych leków są bardzo ważne w leczeniu choroby i zwalczaniu ewentualnych skutków ubocznych terapii. Należy pamiętać, że olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic wiąże się ze zwiększonym ryzykiem tętniaków (obrzęk i osłabienie odcinka tętnicy), które mogą wystąpić wiele lat po postawieniu diagnozy. Dlatego konieczne jest regularne badanie ultrasonograficzne dotkniętych tętnic i nie zapomnij o terminowej wizycie u lekarza. Jak dotąd nie opracowano skutecznych metod zapobiegania chorobie Hortona. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia dolegliwości, zaleca się prowadzenie zdrowego trybu życia, rezygnację ze złych nawyków i terminowe leczenie wszelkich chorób o etiologii zakaźnej.
