Cholestaza ciążowa inne nazwy świąd ciężarnych, nawracająca żółtaczka w przebiegu ciąży polega na zaburzeniu odpływu żółci do dwunastnicy. Cholestaza to inaczej zastój żółci. Pod tym terminem rozumie się zarówno utrudnienie wydzielania żółci do kanalika żółciowego, jak i nagromadzenie żółci w hepatocytach – komórkach wątroby. W związku z tym produkty metabolizmu w czasie ciąży nie są eliminowane, a kumulują się w organizmie. Cholestaza ciążowa prowadzić do wielu powikłań, przede wszystkim u płodu. Nawracająca żółtaczka w przebiegu ciąży pojawia się na skutek nadwrażliwości na wzrost hormonów płciowych, zwłaszcza estrogenów i progesteronu. Z uwagi, że największe stężenie hormonów cholestaza ciążowa występuje około 30. tygodnia ciąży, objawy choroby nasilają się najczęściej właśnie w tym okresie.
Cholestaza ciążowa swędzenie, zwykle na dłoniach lub stopach rzadziej w innych miejscach na ciele.
Cholestaza ciążowa swędzenie, drapanie rąk dłoni w czasie ciąży:
Uciążliwe swędzenie brzucha w ciąży:
Swędzenie skóry w ciąży:
Swędzenie skóry na nogach, stóp w ciąży:
Cholestaza to stan, w którym żółć nie przepływa z wątroby do dwunastnicy, w wyniku czego barwnik bilirubina dostaje się do krwiobiegu i gromadzi we krwi. Normalnie bilirubina wiąże się w wątrobie z żółcią, przechodzi przez drogi żółciowe do przewodu pokarmowego i jest w ten sposób wydalana z organizmu. W przypadku zespołu cholestazy łańcuch ten zostaje przerwany.
Cholestazę kobiet ciężarnych dzieli się w zależności od umiejscowienia zaburzenia odpływu żółci na pozawątrobowe i wewnątrzwątrobowe.
-
Cholestaza wewnątrzwątrobowa - rozwija się na poziomie hepatocytów lub wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych. Przyczynami cholestazy wewnątrzwątrobowej są ostre zapalenie wątroby, pierwotna marskość żółciowa wątroby, marskość spowodowana zapaleniem wątroby typu B lub C, alkoholowa choroba wątroby, leki, ciąża, przerzuty do wątroby.
-
Cholestaz pozawątrobowa - występuje przy zwężeniu (zwęczeniu) dróg żółciowych, kamieniach w drogach żółciowych, guzach dróg żółciowych, zapaleniu trzustki (zapalenie trzustki).
Cholestaza ciążowa przyczyny
Etiologia świądu ciążowego nie została jeszcze w pełni poznana. Ponieważ choroba jest związana z ciążą i często objawia się u kilku kobiet z tej samej rodziny, najprawdopodobniej w jej rozwoju wiodącą rolę odgrywają zmiany hormonalne u predysponowanych pacjentek.
Wzrost stężenia estrogenów. Pod koniec ciąży poziom hormonów estrogenowych wzrasta ponad 1000 razy. Wiążąc się z receptorami hepatocytów, estrogeny zwiększają syntezę cholesterolu, zmieniając w ten sposób skład żółci. Pod ich wpływem kobiety w ciąży również doświadczają braku równowagi kwasów żółciowych: zmniejsza się stężenie kwasów deoksycholowego, chenodeoksycholowego, a wzrasta zawartość kwasów cholowych. Ze względu na zmniejszenie aktywności białek transportujących wątrobę, odpowiednio zmniejsza się poziom kwasów żółciowych w żółci, zwiększa się ich przenikanie do krwi. Zmiany są bardziej wyraźne przy wysokim hiperestrogenizmie , charakterystycznym dla ciąży mnogiej.
Nadwrażliwość na estrogen. Zmiana równowagi koloidalnej żółci występuje u wszystkich kobiet w ciąży, ale tylko u niektórych z nich rozwija się klinicznie nasilona cholestaza ze świądem skóry. Najprawdopodobniej jest to spowodowane nieprawidłowościami genetycznymi, które zmieniają wrażliwość komórek wątroby, kanalików żółciowych na hormony estrogenowe lub wpływają na aktywność układów enzymatycznych zapewniających syntezę i transport kwasów żółciowych. Potwierdzeniem dziedzicznego charakteru cholestazy ciążowej jest istotnie częstsze wykrywanie u ciężarnych z żółtaczką położniczą i ich krewnych antygenów tkankowych HLA-A31, HLA-w16, HLA-B8.
Przyczyną cholestazy wewnątrzwątrobowej jest genetycznie uwarunkowana nadwrażliwość na estrogeny. Ciąża w tym przypadku odgrywa rolę wyzwalacza: zmiany w tle hormonalnym kobiety powodują naruszenia tworzenia żółci i wydzielania żółci. Ze względu na dziedziczny charakter choroby objawy zwykle powracają w kolejnych ciążach.
Inne możliwe przyczyny:
-
przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych;
-
przyjmowanie niektórych leków, antybiotyków;
-
atrezja dróg żółciowych i inne choroby wątroby u dzieci;
-
uszkodzenie dróg żółciowych;
-
wrodzone anomalie dróg żółciowych;
-
kamienie w woreczku żółciowym;
-
ostre zapalenie wątroby;
-
pierwotna marskość żółciowa wątroby;
-
pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych związane z chorobą zapalną jelit