Chlamydiowe zapalenie spojówek jest bakteryjną chorobą oczu. Jest wywoływane przez wewnątrzkomórkową bakterię Chlamydia trachomatis. Leczenie tego schorzenia może być skomplikowane, a jego przewlekła postać może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie oczu. W celu leczenia tej dolegliwości, stosuje się antybakteryjne krople do oczu.
Chlamydiowe zapalenie spojówek nazywane także wtrętowe zapalenie spojówek odpowiada za 3-30% wszystkich przypadków zapaleń spojówek różnej genezy. Najczęściej diagnozowane jest u ludzi w wieku 20-30 lat, a kobiety są nim dotknięte 2-3 razy częściej niż mężczyźni. U dorosłych dwa główne typy zapalenia spojówek powodowane przez chlamydie to zapalenie wtrętowe oraz jaglica. Jaglica od kilku dekad nie jest obserwowana w Polsce, jednak pozostaje chorobą endemiczną w regionach takich jak Afryka, Ameryka Łacińska, Australia, Azja i Bliski Wschód. Stanowi jedno z głównych źródeł ślepoty na świecie. Zapalenie wtrętowe spojówek zazwyczaj dotyka osoby młodsze, a zakażenie może nastąpić drogą płciową lub przez przeniesienie chlamydii z własnych narządów płciowych za pomocą rąk (samozakażenie). Choroba ta często pojawia się na tle innych zakażeń chlamydiami, takich jak zapalenia układu moczowo-płciowego. Wiele z tych zakażeń może przebiegać bezobjawowo, stąd choroby chlamydiowe są obszarem zainteresowania wielu specjalistów: okulistów, wenerologów, urologów oraz ginekologów.
Chlamydiowe zapalenie spojówek jest spowodowane przez Chlamydia trachomatis – wewnątrzkomórkowy mikroorganizm łączący cechy bakterii i wirusów. W pewnych warunkach, takich jak terapia antybiotykowa, obniżenie odporności czy ekstremalne temperatury, chlamydie mogą przechodzić w stan „uśpiony”, by potem ponownie stać się aktywnymi i prowadzić do symptomów choroby. Warto zaznaczyć, że różne serotypy chlamydii mogą wywoływać różnorodne objawy – od jaglicy, poprzez chlamydiowe zapalenia spojówek, aż po limfogranulomatozę pachwinową.
Drogi przenoszenia zakażenia
Większość przypadków chlamydiowego zapalenia spojówek ma związek z chlamydią dróg moczowo-płciowych. Statystyki pokazują, że około 50% pacjentów z chlamydią oczną ma równocześnie zakażenie w układzie moczowo-płciowym. U dorosłych, chlamydia oka może wynikać z przeniesienia patogenu z narządów płciowych na oko za pośrednictwem zanieczyszczonych rąk czy przedmiotów higienicznych. W ten sposób osoba zarażona chlamydią moczowo-płciową może zakażać nie tylko własne oczy, ale także osoby zdrowe. Czasami chlamydiowe zapalenie spojówek pojawia się po kontakcie seksualnym jamy ustnej i narządów płciowych z zakażoną osobą.
Zanotowano przypadki zawodowego narażenia na chlamydiowe zapalenie spojówek wśród personelu medycznego, takiego jak ginekolodzy, wenerolodzy, urolodzy czy okuliści, którzy mieli kontakt z pacjentami z różnymi odmianami chlamydii.
Zakażenie chlamydią oczną może również nastąpić w miejscach publicznych, takich jak baseny czy łaźnie. Taka postać choroby jest nazywana „basenowym” zapaleniem spojówek i ma potencjał do wywołania epidemii.
U noworodków chlamydiowe zapalenie spojówek może wynikać z zakażenia w trakcie porodu od matki z chlamydią. Około 5-10% noworodków jest narażonych na to zakażenie.
Grupy podwyższonego ryzyka
Osoby szczególnie narażone na chlamydiowe zapalenie spojówek to:
-
Osoby aktywne seksualnie,
-
Pacjenci z chlamydią układu moczowo-płciowego,
-
Członkowie rodziny pacjentów z chlamydią narządów płciowych lub oczną,
-
Pracownicy służby zdrowia,
-
Osoby korzystające z publicznych łaźni, saun i basenów,
-
Dzieci urodzone przez zakażone matki.
Klasyfikacja
Zakażenie chlamydią spojówek może przyjąć różne formy:
-
Chlamydiowe zapalenie spojówek u dorosłych (zwane również wtrętowe zapalenie spojówek),
-
Chlamydiowe zapalenie spojówek u noworodków,
-
"Basenowe" zapalenie spojówek,
-
Epidemiczne chlamydiowe zapalenie spojówek u dzieci,
-
Chlamydiowe zapalenie spojówek w zespole Reitera,
-
Chlamydiowe zapalenie spojówek odzwierzęce.
W okulistyce wyróżnia się też inne postacie chlamydiowych schorzeń ocznych, takie jak chlamydiowe zapalenie rogówki, błony naczyniowej czy nadtwardówki.