Biegunka, rozwolnienie, luźne stolce rodzaje leczenie powikłania

Uważa się według przeprowadzonych badań, że normalna częstotliwość stolca u zdrowej osoby powinna wynosić jeden raz dziennie, rano, nie zawsze ta norma odpowiada rzeczywistości. Defekacja podlega znacznej zmienności i licznym wpływom zewnętrznym otaczającym człowieka. Funkcja jelit zmienia się znacząco wraz z wiekiem i mają na nią wpływ indywidualne czynniki fizjologiczne, dietetyczne, społeczne i kulturowe. U osób zdrowych częstość wypróżnień może wahać się od 3 razy dziennie do 3 razy w tygodniu, a jedynie zmiany w objętości i konsystencji stolca, a także domieszka krwi, ropy lub niestrawionych resztek pokarmu wskazują na potencjalną chorobę.

Biegunka jest klinicznym objawem upośledzonego wchłaniania wody i elektrolitów w jelicie. Biegunka jest stanem patologicznym, który pociąga za sobą zmianę zarówno kształtu kału, jak i częstotliwości wypróżnień. Przede wszystkim jest to wzrost stolca (więcej niż 3 razy dziennie), a ponadto uwalnianie płynnego kału (wodnistego lub papkowatego) o objętości większej niż 200 ml. Konsekwencje biegunki są wyjątkowo niekorzystne dla człowieka. Organizm traci wodę, co może prowadzić do odwodnienia, a eliminacja dużych ilości elektrolitów (jonów potasu, sodu, chloru) prowadzi do zakłócenia prawidłowego przebiegu wszystkich procesów wewnątrz- i międzykomórkowych.

Masa stolca u zdrowych osób dorosłych waha się od 100 do 300 g / dobę, w zależności od ilości błonnika w pożywieniu oraz ilości wody i pozostających w nim niestrawionych substancji.

Biegunka może być ostra, jeśli jej czas trwania nie przekracza 2 do 3 tygodni, a przewlekła biegunka, jeśli luźne stolce u pacjenta trwają dłużej niż 3 tygodnie. Pojęcie przewlekłej biegunki obejmuje również systematycznie ciężkie stolce, których masa przekracza 300 g na dobę. Jednak u osób spożywających pokarmy bogate w błonnik roślinny ta masa stolca może być normalna nie budząca podejrzeń. Wodnista biegunka występuje, gdy ilość wody w kale wzrasta z 60% do 70%. U pacjentów z upośledzonym wchłanianiem składników odżywczych przeważa materia polikałowa, tj. niezwykle duża ilość stolca, składający się z niestrawionych resztek jedzenia. 

Jakie są rodzaje biegunki?

Biegunka zakaźna jest wywoływana przez różne patogeny.

Wyróżnia się rodzaje biegunki:

• wirusowe (z powodu uszkodzenia organizmu przez różne infekcje wirusowe);

• bakteryjne, gdy organizm pacjenta zostaje zaatakowany przez bakterie.

Dla każdej odrębnej przyczyny biegunki pojawia się inny obraz kliniczny, dlatego leczenie powinno być inne, dostosowane do konkretnego przypadku.

Jak rozpoznać biegunkę wirusową?

Najczęstszymi przyczynami biegunki wirusowej są infekcje rotawirusami i enterowirusami. Ich obraz kliniczny u osoby chorej charakteryzuje się pierwszym wystąpieniem objawów infekcji wirusowej (ogólne złe samopoczucie, osłabienie, ból głowy, ból gardła, łzawienie oczu i wydzielina z nosa), po których mogą pojawić się wymioty i luźne stolce.

W przypadku wirusowej biegunki luźne stolce są wodniste, bez krwi, ropy. Temperatura ciała osoby chorej w tych przypadkach zwykle wzrasta do 37-38 stopni, czasami mogą wystąpić bóle brzucha, ale nie intensywne i przemijające po pojawieniu się luźnych stolców. Wirusy wywołujące te choroby mogą być przenoszone zarówno przez unoszące się w powietrzu kropelki (podczas kichania, kaszlu, z kurzem, jeśli są w nim wirusy), jak i przez kontakt w gospodarstwie domowym (przez kontakt z przedmiotami dotkniętymi przez osobę chorą, która przekaże wirusa dalej).

Jak rozpoznać biegunkę bakteryjną?

Biegunkę bakteryjną wywołują bakterie z grupy Escherichia (najbardziej typowym przedstawicielem tej grupy jest Escherichia coli), czerwonka oraz w ciężkich przypadkach salmonelloza. Każda biegunka bakteryjna charakteryzuje się wysoką temperaturą 39-40 stopni, wymioty w biegunce bakteryjnej będą się powtarzać, a stolec będzie się pojawiać częściej niż przy infekcji wirusowej: 5 razy lub więcej.

Drogi przenoszenia biegunki bakteryjnej: kontakt w gospodarstwie domowym i przez usta podczas spożywania skażonej lub zwietrzałej żywności lub jedzenie brudnymi rękami.

Istnieją cztery patogenetyczne warianty biegunki.

• Biegunka wydzielnicza spowodowana bezpośrednią stymulacją wydzielania wody i elektrolitów do światła jelita. Ten typ biegunki charakteryzuje się częstymi luźnymi stolcami powyżej 1000 ml dziennie. Występuje przede wszystkim w infekcjach bakteryjnych i wirusowych (cholera, salmonelloza, rotawirusy i HIV), a także w guzach hormonalnie czynnych.

• Biegunka osmotyczna związana ze zwiększonym ciśnieniem osmotycznym w jamie okrężnicy, co prowadzi do wypływu wody do światła jelita. Objętość płynnego kału wynosi od 500 do 1000 ml dziennie. Biegunka osmotyczna występuje w przewlekłym zapaleniu trzustki z niewydolnością zewnątrz wydzielniczą, fermentopatiami, celiakii, chorobie Whipple'a, zespole dumpingowym, zakażeniu bakteryjnym jelita cienkiego, stosowaniu osmotycznych środków przeczyszczających.

• Biegunka wysiękowa związana z wysiękami krwi do światła jelita, śluzem, ropą na tle zmian zapalnych w błonach śluzowych. Objętość płynnego kału wynosi 200-500 ml dziennie. Ten typ biegunki rozwija się przy wrzodziejącym zapaleniu okrężnicy, chorobie Leśniowskiego-Crohna, niedokrwiennym i rzekomobłoniastym zapaleniu okrężnicy, guzach okrężnicy, popromiennym zapaleniu okrężnicy, dysbakteriozie, uchyłkowatości okrężnicy z zapaleniem uchyłków.

• Motoryczna biegunka charakteryzuje się przyspieszoną motoryką w kontekście aktywnej funkcji motorycznej jelita. Z reguły przy tej postaci biegunki nie obserwuje się polifekalii: objętość płynnego kału na dzień nie przekracza 200-300 ml. Biegunka ruchowa jest typowa dla zespołu jelita drażliwego (IBS), biegunki czynnościowej, dysbiozy jelit i jest obserwowana u pacjentek po wagotomii.

Biegunka może wystąpić, gdy chorujemy na:

• Choroba Addisona;

• Posiadamy nietolerancja glutenu;

• Rak jelita;

• Choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie okrężnicy;

• cukrzyca;

• zakażenie Escherichia coli;

• wirusowe zapalenie żołądka i jelit (grypa jelitowa);

• lamblia jelitowa;

• ludzki wirus niedoboru odporności;

• pacjent ma nadczynność tarczycy;

• zapalna choroba jelit;

• zespół jelita drażliwego;

• posiadamy nietolerancja laktozy;

• melanoza;

• mikroskopowe zapalenie okrężnicy;

• w organizmie znajdują się rotawirusy;

• zespół wstrząsu toksycznego;

• biegunka podróżnych.

Na rozwój biegunki mogą wpływać w organizmie takie dolegliwości jak:

• resekcja jelit;

• kolagenowe zapalenie okrężnicy;

• przetoka;

• niedokrwienie jelit;

• przyjmowanie niektórych leków;

• pasożyty jelitowe;

• radioterapia;

• Choroba Whipple'a;

• zatrucie pokarmowe.

Niektóre leki wpływają na czynność jelit. Biegunka może wystąpić podczas przyjmowania:

• Leki przeciwnowotworowe;

• Leki do leczenia arytmii;

• Leki obniżające ciśnienie krwi;

• Leki przeciwdepresyjne i uspokajające;

• Leki przeciwdrgawkowe;

• Leki obniżające poziom cholesterolu we krwi;

• Leki stosowane w leczeniu zapalenia żołądka i wrzodów żołądka, a także kamicy żółciowej;

• Leki przeciwcukrzycowe;

• Preparaty moczopędne;

• Leki rozszerzające oskrzela;

• Niektóre antybiotyki;

• Leki zmniejszające krzepliwość krwi.