Balantydioza, szparkoszyca jest odzwierzęcą chorobą zakaźną, która charakteryzuje się objawami zatrucia i pojawieniem się wrzodziejącego procesu zapalnego w ścianach jelita grubego.
Balantydium coli to największy patogenny pierwotniak. Porusza się za pomocą rzęsek. Balantidia są dość stabilne w środowisku zewnętrznym. W kale w temperaturze pokojowej mogą trwać do 30 godzin, w ściekach - do 7 dni, w miejscach suchych, zacienionych - do 2 tygodni.
Na obszarach wiejskich około 5% populacji jest zarażonych balantidium. Zarażają się od - naturalnymi nosicielami balantidium są świnie. W związku z tym osoby, które pracują z tymi zwierzętami, częściej cierpią na balantydiozę. Możliwe jest jednak zarażenie się od osoby cierpiącej na tę chorobę.
Balantydioza rozwija się, gdy cysty Balantidium coli dostają się do przewodu pokarmowego człowieka. I przez długi czas są w jelitach, bezobjawowo. Dlaczego nagle nabywają właściwości chorobotwórcze, nadal nie jest jasne. Wiadomo, że za pomocą enzymu hialuronidazy najpierw wnikają w błonę śluzową jelita krętego, a następnie w błonę śluzową pozostałych części jelita grubego. Tam szybko się rozmnażają. A w miejscach wprowadzenia pasożytów powstają głębokie owrzodzenia o nieregularnym kształcie o średnicy od 1 mm do kilku centymetrów. Ich dno pokryte jest ropą, w której znajdują się balantidium. Błona śluzowa jelita jest czerwona i obrzękła, na jej powierzchni znajdują się nie tylko wrzody, ale także krwotoki i obszary martwicy.
W ciężkich przypadkach możliwa jest perforacja owrzodzeń i rozwój zapalenia otrzewnej. W przypadku balantydiazy możliwe są inne komplikacje:
-
Krwawienie z jelit ;
-
Zapalenie wyrostka robaczkowego (balantidium często dotykają kątnicy);
-
Ropień przyodbytniczy;
-
Wypadanie odbytnicy;
-
Odwodnienie.