Amyloidoza inna nazwa to skrobiawica lub betafibryloza choroba, której towarzyszy naruszenie metabolizmu białek i funkcjonowania układu odpornościowego. Konsekwencją takich naruszeń jest amyloid międzykomórkowe odkładanie się jednorodnych mas białkowych we wszystkich narządach ciała i jego tkankach bez wyjątku. Postępując, wypiera i zastępuje zdrowe komórki dotkniętego narządu, powodując w ten sposób utratę hipodynamii, która często prowokuje rozwój dystrofii. Nieleczona amyloidoza przyczynia się do powstania niewydolności wielonarządowej, po której może nastąpić śmierć.
Według statystyk choroba amyloidoza niepokoi prawie 1% światowej populacji. W tym przypadku wtórna amyloidoza występuje kilka razy częściej niż pierwotna. Ta choroba może być dziedziczona. Takie przypadki odnotowano wśród przedstawicieli narodowości ormiańskiej i żydowskiej, a także w krajach śródziemnomorskich.
Istnieją 2 główne formy amyloidozy:
-
ogólnoustrojowe (dotyczy to tkanek większości narządów);
-
miejscowe (uszkodzenie tkanki w dowolnym narządzie: w nerkach, sercu, skórze itp.)
Ciekawostka: mężczyźni dwa razy częściej zapadają na amyloidozę niż kobiety.
Klasyfikacja amyloidozy
-
Pierwotna (idiopatyczna) amyloidoza. Przyczyny skrobawicy pierowtnej nie zawsze są znane. W badaniu okazało się, że włókienka amyloidowe są następstwem łańcuchów immunoglobulin, co nazywa się paramyloidozą. Objawy pierwotnej amyloidozy mogą obejmować:
-
Miastenia, która prowadzi do atrofii mięśni. Miastenia (łac. Myasthenia gravis) jest to przewlekła choroba, charakteryzująca się nużliwością (szybkim zmęczeniem i osłabieniem) mięśni.
-
Ból w jamie brzusznej, któremu towarzyszy biegunka i niestrawność;
-
Naruszenie układu moczowo-płciowego i menopauza;
-
Choroby narządów wzroku (zapalenie siatkówki, zapalenie okołotętnicze itp.)
-
-
Wtórna (ogólna) amyloidoza. Występuje pośród innych chorób, takich jak gruźlica, zapalenie oskrzeli, zapalenie kości i szpiku, malaria, kiła, czyli na tle chorób przewlekłych i infekcji. Ogólnej amyloidozie towarzyszy próchnica tkanek i ropienie narządów. Najczęstsze są zmiany w jelitach, wątrobie, śledzionie i nerkach. Wtórna amyloidoza przez długi czas pozostaje niezauważona. Niewielkie osłabienie i zmniejszona aktywność pojawiają się, gdy zaatakowane są nerki. Później podczas testów w moczu pojawia się białko. W ostatnim etapie rozwija się niewydolność nerek.
-
Dziedziczna amyloidoza. Jest klasyfikowany na podstawie mutacji genetycznych układu odpornościowego, które prowadzą do powstawania komórek wytwarzających amyloid. Dziedziczna amyloidoza może obejmować gorączkę, rodzinną neuropatię, nefropatyczną i kardiopatyczną amyloidozę.
-
Amyloidoza starcza. Jest to najbardziej niebezpieczne, ponieważ w takich okolicznościach atakowany jest mięsień sercowy, trzustka, płuca i mózg. Występuje najczęściej u osób z chorobą Alzheimera.
-
Amyloidoza w guzach. Choroba objawia się odkładaniem się amyloidu w tkankach zajętego narządu, w wyniku czego postępuje wzrost złośliwego guza. Przyczyną amyloidozy w nowotworach jest rak gruczołu dokrewnego i guz jego wysepek.
Uszkodzenie narządów przez amyloidozę
-
Uszkodzenie nerek. Częsta i bardzo niebezpieczna choroba. Objawy amyloidozy nerkowej mają 4 etapy: utajony, białkomocz, nerczycowy i azotemiczny.
-
Uszkodzenie wątroby. Wielkość narządu wzrasta, co można określić badając brzuch. Amyloidowa choroba wątroby objawia się powiększeniem wątroby, żółtaczką i nadciśnieniem wrotnym.
-
Amyloidoza serca. Jego przejawianiu towarzyszy arytmia, duszność, omdlenia i kardiomiopatia. Złogi amyloidu mogą występować zarówno w mięśniu sercowym, jak i w jego błonach.
-
Amyloidoza skóry. Wspomaga przerwanie ukrwienia naczyń, co objawia się suchością i łuszczeniem się skóry. Może pojawić się wysypka w postaci małego, czerwonego trądziku.
-
Choroba stawów. W przypadku amyloidozy stawów najpierw dotknięte są dłonie i stopy, a następnie kolana i łokcie. Charakterystyczne są bolesność ruchów, obrzęk tkanek i podwyższona temperatura skóry w obszarach zapalenia.
-
Uszkodzenie mięśni. Amyloidoza tych narządów objawia się ich osłabieniem, wzrostem wielkości i zagęszczeniem. Towarzyszy mu ból i pojawienie się gęstych guzków. Jeśli choroba zostanie rozpoczęta, mięśnie są kompresowane, dopływ krwi zostaje przerwany, w wyniku czego następuje ich śmierć.
-
Choroba układu nerwowego. Amyloidoza ośrodkowego układu nerwowego charakteryzuje się odkładaniem się amyloidu w tkankach mózgu, bezpośrednią konsekwencją tego procesu jest naruszenie zdolności umysłowych pacjenta.
-
Amyloidoza przewodu żołądkowo-jelitowego. Zmienia się wchłanianie składników odżywczych i witamin. Przejawia się to w postaci biegunki, nagłej utraty wagi, zmęczenia, zaburzeń psychicznych, a także wypadania włosów i anemii.
-
Powiększenie śledziony. Amyloidoza tego narządu prowadzi do wzrostu jego wielkości i rozwoju hipersplenizmu, który charakteryzuje się niedokrwistością i leukopenią.
-
Amyloidoza płuc. Występuje z zapaleniem płuc, zapaleniem opłucnej, torbielą. Najczęściej znajduje się na ścianach naczyń płuc i oskrzeli.