Wrodzone nieprawidłowości górnych kończyn to grupa wad w rozwoju, które wynikają z zaburzenia normalnego kształtowania kończyn w okresie życia płodowego. Obejmują wrodzone amputacje, niedorozwój, skrócenie jednej lub obu rąk, występowanie wrodzonego fałszywego stawu, koślawość, fokomelię, nieprawidłową liczbę palców dłoni lub ich zrośnięcie. Wady wrodzone kończyn górnych diagnozuje się na podstawie badania fizykalnego i wyników badań rentgenowskich. Leczenie zwykle jest chirurgiczne. Ważne jest uświadamianie dziecka oraz uczenie dziecka korzystania z protezy kończyny do samo egzystencji w codziennym życiu.
Wady rozwojowe kończyn górnych mogą być dziedziczne lub wynikać z działania niekorzystnych czynników zewnętrznych lub infekcji w czasie ciąży.
Najczęstsze wady rozwojowe rąk i dłoni to:
-
Wrodzona brak ręki lub jej części. Dzieciom dobiera się indywidualne protezy, a także przeprowadza się operacje plastyczne i rekonstrukcyjne, aby proteza była jak najbardziej funkcjonalna.
-
Sindaktylia wada polegająca na zrośnięciu palców ręki między sobą. Palce można oddzielić operacyjnie, co zaleca się wykonać w wieku 4-5 lat. W przypadku stóp, z reguły nie oddziela się palców, ponieważ nie przeszkadzają w funkcjonalności.
-
Nadmiernie duże palce, gigantyzm. Można przeprowadzić operację zmniejszenia długości nadmiernie dużego palca do normalnego rozmiaru poprzez resekcję kości śródręcza i paliczków.
-
Skrócenie ręki. Leczy się poprzez wydłużenie kończyny za pomocą aparatu Ilizarova. Metoda Ilizarowa to metoda wydłużania, scalania oraz korekcji kształtu kości, w której wykorzystuje się specjalny stabilizator, nazywany aparatem Ilizarowa.
-
Wrodzone fałszywe stawy. Wykonuje się operację za pomocą aparatu Ilizarova lub korekcję kości.
-
Fokomelia (phocomelia) to wrodzona wada kończyn, która w dosłownym tłumaczeniu oznacza focze kończyny. Fokomelia ma wiele odmian, ale najczęściej polega na niedorozwoju kości długich, w związku z czym dłonie lub stopy wyrastają bezpośrednio z tułowia.
-
Polidaktylia jest wadą wrodzoną, osoba nią obarczona rodzi się z dodatkowym palcem (lub palcami).
-
Wrodzona koślawość nieprawidłowy rozwój niektórych kości ręki (kości promieniowej lub łokciowej), nieprawidłowy rozwój kości nadgarstka.
-
Ektrodaktylia to wada wrodzona dłoni lub stopy, która polega na całkowitym lub częściowym braku palców.
-
Brachydaktylia, czyli inaczej krótkopalczastość, to wrodzona wada kości, której przyczyną jest uszkodzenie genu w okresie prenatalnym lub wada dziedziczna. W przypadku tej wady palce dłoni i stóp są nieproporcjonalnie krótkie. Kciuk w brachydaktylii może być dużo szerszy przy końcu, a paznokieć jest krótki i szeroki.
-
Oligodaktylia dziecko ma na ręce mniej palców, niż powinno.
Większość wad narządu ruchu koryguje się chirurgicznie. Na skórze i tkankach miękkich stosuje się różne operacje plastyczne, a także operacje osteoplastyczne przy ciężkich deformacjach kończyn i kręgosłupa przy użyciu różnych systemów korekcyjnych i zewnętrznych urządzeń mocujących, a także przeszczepy kostne różnymi przeszczepami.