Czy oddychanie przez półotwarte usta to nawyk czy może objaw choroby. Naturalnym zjawiskiem u niemowląt w pierwszym roku życia jest oddychanie przez usta, co jest związane z niższym napięciem mięśnia otaczającego usta. Wraz z rozwojem dziecka, ważne jest, aby rodzice monitorowali ten stan, aby nie stał się on trwałym nawykiem. Jeśli oddychanie przez usta utrzymuje się u Twojego malucha, warto zasięgnąć porady u specjalisty, takiego jak laryngolog dziecięcy, by określić, czy jest to jedynie przyzwyczajenie, czy może wskazanie na problemy zdrowotne.
Czynniki współsprzyjające oddychaniu przez usta u dziecka Należy zwrócić uwagę na kilka możliwych przyczyn, które mogą zaburzać prawidłowe oddychanie przez nos:
- Choroby zapalne układu oddechowego, takie jak: nieżyt nosa, zapalenie zatok czy zapalenie migdałków;
- Procesy nowotworowe w obrębie jamy nosowej czy zatok, na przykład polipy;
- Reakcje alergiczne prowadzące do obrzęku nosogardzieli;
- Deformacje anatomiczne, jak skrzywienie przegrody nosowej czy wrodzone zwężenie przewodów nosowych;
- Problemy stomatologiczne, takie jak wady zgryzu czy krótkie wędzidełko wargi górnej;
- Zaburzenia neurologiczne;
- Słabe napięcie mięśnia okrężnego wokół ust (często obserwowane u niemowląt).
Warto podkreślić, że diagnostyka i leczenie powyższych problemów mogą wymagać konsultacji nie tylko z laryngologiem, ale także z dentystą, ortodontą czy neurologiem.
Kiedy dziecko ma trudności z oddychaniem przez nos, mózg i inne narządy mogą doświadczać niedoboru tlenu. Aby temu zaradzić, organizm próbuje kompensować niedobór przez oddychanie przez usta. Stąd obserwacja rodziców, że usta dziecka są często półotwarte.
Jeśli maluch oddycha przez usta, mimo że nie ma objawów przeziębienia ani nie doświadcza zatkanego nosa, powinno to wzbudzić niepokój rodziców i skłonić ich do konsultacji z lekarzem.
Dlaczego tak ważne jest oddychanie przez nos, a nie przez usta. Oddychanie odgrywa kluczową rolę w zdrowiu i samopoczuciu dziecka. Oddychanie nosem jest fizjologicznie prawidłowym procesem, który umożliwia ogrzewanie i oczyszczanie wdychanego powietrza. Jest to istotne zwłaszcza w chłodniejszych miesiącach, gdy ryzyko zachorowania jest wyższe. Nos zawiera liczne struktury, które ogrzewają powietrze podczas jego przepływu. Działa także jak filtr, dzięki czemu włoski nosowe i śluz potrafią zatrzymać cząsteczki kurzu czy alergenów. Śluzowy nosa odnawia się, co 10-20 minut, skutecznie chroniąc przed patogenami. Dodatkowo, powietrze wdychane przez nos jest odpowiednio nawilżane. Innym atutem oddychania nosem jest korzystanie ze zmysłu węchu, kluczowego dla oceny, jakości spożywanego jedzenia czy otaczającego nas powietrza. Podsumowując, oddychając nosem, wdychamy powietrze, które jest:
- Nawilżone;
- Ogrzane;
- Oczyszczone.
Oddychając ustami, takie procesy nie zachodzą.
Co się dzieje podczas oddychania przez usta.
Oddychanie ustami nie jest zalecane i może prowadzić do dyskomfortu u dziecka, objawiającego się, jako:
- Suchość w jamie ustnej z powodu redukcji produkcji śliny;
- Zwiększona podatność na przeziębienia, bo wdychane powietrze nie jest filtrowane ani ogrzewane;
- Komplikacje stomatologiczne spowodowane niedostateczną ilością śliny, takie jak próchnica czy zapalenie jamy ustnej;
- Nieprawidłowy rozwój twarzoczaszki i postawy;
- Wady zgryzu, problemy z żuciem, połykaniem oraz wrażeniem smaku;
- Bóle głowy związane z niedotlenieniem oraz rozproszenie uwagi.
Z tego powodu kluczowe jest promowanie oddychania nosem, by uniknąć tych problemów.
Co robić, konsultacja u laryngologa to podstawa czytanie artykułów online czy słuchanie rad innych rodziców nie zastąpi profesjonalnej konsultacji u otolaryngologa. Rodzice powinni zdawać sobie sprawę, że oddychanie ustami może być wynikiem różnych czynników, a jedynie specjalista jest w stanie prawidłowo zdiagnozować problem. Jeśli problem z oddychaniem przez nos jest sporadyczny i związany z przeziębieniem, nie ma powodu do niepokoju. Pediatra doradzi odpowiednie leczenie. Gdy problem staje się chroniczny, rodzice powinni monitorować zachowanie dziecka oraz jakość jego snu. Warto również zadbać o odpowiednie warunki w sypialni dziecka. Te informacje będą pomocne dla laryngologa podczas diagnozy. Specjalista może zasugerować dodatkowe badania, takie jak:
- Rentgen czy tomografia komputerowa nosa;
- Badanie endoskopowe;
- Badanie mikroflory jamy ustnej;
- Badanie krwi.
Po przeprowadzeniu wszystkich badań, lekarz postawi diagnozę i zasugeruje odpowiednie leczenie. Jeśli konieczne, pacjent zostanie skierowany do innych specjalistów. W zależności od diagnozy, lekarz może zaproponować:
- Leczenie farmakologiczne;
- Zabieg chirurgiczny.
Jeżeli nie zostaną stwierdzone fizjologiczne anomalie, a problem z oddychaniem ustami jest jedynie nawykiem, rodzice powinni rozmawiać z dzieckiem i uświadomić mu konsekwencje takiego zachowania dla zdrowia.