Neurastenia

Neurastenia jest stanem chorobowym układu nerwowego człowieka, powstającym w wyniku jego wyczerpania podczas długotrwałego przeciążenia psychicznego lub fizycznego. Neurastenia występuje najczęściej u osób w wieku 20-40 lat, u kobiet występuje nieco rzadziej niż u mężczyzn. Rozwija się pod wpływem długotrwałego stresu fizycznego (ciężka praca, niewystarczająca ilość snu, brak odpoczynku), częstych sytuacji stresowych, osobistych tragedii i długotrwałych konfliktów. Do wystąpienia neurastenii mogą przyczyniać się choroby somatyczne i przewlekłe zatrucie. Neurastenia jest klasyfikowana według postaci klinicznych jako: postać hipersteniczna, forma hiposteniczna. Formy te mogą objawiać się fazami neurastenii.

Neurastenia objawy

Jednym z najbardziej rozpowszechnionych objawów neurastenii jest ból głowy, który jest rozproszony i często pojawia się wieczorem. Wiele osób opisuje to uczucie jako nacisk na czaszkę, przypominający noszenie ciężkiego hełmu (nazywanego „hełmem neurasteniczny”). Inną częstą dolegliwością są zawroty głowy - uczucie kręcenia się w głowie, które nie jest związane z obracaniem się otoczenia. Zazwyczaj pojawiają się one w stresujących sytuacjach, podczas dużego wysiłku fizycznego lub przy nagłej zmianie pogody. Warto również wspomnieć o symptomach kardiologicznych takich jak tachykardia, kołatania serca, ucisk w klatce piersiowej, nadciśnienie oraz zmiany w kolorze skóry, które mogą wystąpić nawet w trakcie intensywnych rozmów.

Niektóre osoby z neurastenią doświadczają też objawów trawiennych: zgagi, braku apetytu czy niestrawności. Mogą pojawić się uczucie ciężkości po jedzeniu, wzdęcia, nieregularne wypróżnienia. Występuje też nadmierna potrzeba oddawania moczu, zwłaszcza w stresie, która ustępuje podczas odpoczynku. Zmniejszone libido jest również typowe; u mężczyzn może to prowadzić do problemów z przedwczesnym wytryskiem, co skraca czas trwania stosunku i może prowadzić do frustracji.

W odmianie hiperstenicznej neurastenii pacjent charakteryzuje się zwiększoną drażliwością i skłonnością do gwałtownych reakcji. Osoby te mogą łatwo tracić cierpliwość, reagować agresywnie w stosunku do innych, czuć irytację w obecności hałasu czy w tłumie. Typowe jest również obniżenie koncentracji, co może skutkować trudnościami w utrzymaniu uwagi podczas wykonywania zadań. Zaburzenia snu, takie jak problemy z zasypianiem, częste budzenie się w nocy oraz koszmary, również są częste. Rano pacjenci mogą czuć się niewyspani, przytłoczeni i zmęczeni, a ich nastrój często poprawia się dopiero wieczorem.

Drażliwa słabość to kolejny etap neurastenii. W tej fazie pacjenci łatwo się denerwują, ale ich reakcje gwałtownie ustępują, dając miejsce uczuciu wyczerpania. Osoby te mogą doświadczać gwałtownych zmian nastroju z powodu drobnych przyczyn.

Z kolei postać hiposteniczna neurastenii cechuje się apatią, zmęczeniem i brakiem energii. Osoby te często doświadczają uczucia smutku i niepokoju, ale nie towarzyszą im ostre stany lękowe. Odczuwają brak motywacji do pracy i skupienia, co jeszcze bardziej potęguje ich stan.

Jeżeli przyczyna neurastenii zostanie wyeliminowana lub zostanie zastosowane odpowiednie leczenie, osoby dotknięte tą chorobą stopniowo wracają do zdrowia. Niemniej jednak, jeśli neurastenia nawraca, jej epizody mogą być dłuższe i bardziej intensywne.

Neurastenia rozpoznanie

Diagnostyka neurastenii opiera się głównie na charakterystycznych objawach zgłaszanych przez pacjenta, jego historii medycznej oraz badaniach klinicznych. Kluczowe jest wykluczenie innych potencjalnych przyczyn, takich jak przewlekłe infekcje, zatrucia czy choroby somatyczne, które mogą naśladować objawy neurastenii. Ponieważ neurastenia może być wynikiem organicznego uszkodzenia mózgu, jak guzy czy choroby zapalne, konieczne jest przeprowadzenie badania tomografii komputerowej (TK) lub rezonansu magnetycznego (MRI) mózgu. Do analizy krążenia mózgowego stosuje się REG.

Neurastenia leczenie

Podstawą skutecznego leczenia neurastenii jest zidentyfikowanie i, jeżeli to możliwe, wyeliminowanie czynnika prowadzącego do jej wystąpienia. Kluczowe jest zredukowanie stresu, zarówno psychicznego, jak i fizycznego, oraz ustanowienie regularnego rytmu życia. Zaleca się utrzymanie stałego rytmu snu, spacery na świeżym powietrzu, zdrową dietę oraz zmianę otoczenia. Skuteczne może być zastosowanie odpowiedniej psychoterapii oraz treningu autogennego.

Ogólne leczenie wzmacniające obejmuje podawanie kwasu hopantenowego, glicerofosforanu wapnia, ewentualnie uzupełnione o suplementy żelaza. Brom i kofeina mogą być stosowane w dawkach dostosowanych indywidualnie. Do terapii zaburzeń sercowo-naczyniowych używa się preparatów z głogu, waleriany i serdecznika.

W postaci neurastenii o podwyższonej reaktywności zalecane są środki uspokajające a w przypadku problemów ze snem – leki nasenne. Sugerowane są także stymulanty, takie jak kawa, mocna herbata oraz preparaty tonizujące z żeń-szenia, trawy cytrynowej czy korzenia aralii mandżurskiej.

Tiorydazyna może być stosowana w leczeniu wszystkich postaci neurastenii. W niskich dawkach działa pobudzająco i przeciwdziała objawom depresji, stąd jej zastosowanie w postaci o obniżonej reaktywności. W większych dawkach ma działanie uspokajające, co jest przydatne w terapii postaci o podwyższonej reaktywności.

Zaleca się również konsultację z fizjoterapeutą, aby dobrać odpowiednie metody fizjoterapii. Wśród nich warto uwzględnić masaż, refleksologię czy aromaterapię.

Neurastenia rokowanie zapobieganie

Neurastenia to jedna z nerwic o najkorzystniejszym rokowaniu. Niemniej jednak może ona ewoluować w kierunku postaci przewlekłej, co często utrudnia jej skuteczne leczenie. Kluczowe dla zapobiegania neurastenii jest zachowanie odpowiedniej równowagi między pracą a odpoczynkiem, regularne korzystanie z technik relaksacyjnych po intensywnych obciążeniach psychicznych oraz unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego i sytuacji generujących stres. Istotne jest również wprowadzenie zmian w codziennej aktywności, zupełne odcięcie się od zawodowych obowiązków i aktywne spędzanie czasu wolnego. W wielu przypadkach korzystny wpływ na prewencję nerwicy mają też urlopy i wypoczynkowe wyjazdy.