Nadwrażliwość zębów

Nadwrażliwość zębów jest to stan zwiększonej reakcji zębów na różnorodne bodźce, takie jak zmiany temperatury, chemiczne składniki pokarmów, smak, a także bodźce fizyczne, w tym dotyk i nacisk. Ten rodzaj bólu zębów często jest ostry i nagły. Chociaż specjalistyczne pasty mogą nie przynosić ulgi, konsultacja z dentystą może okazać się skuteczna.

Charakterystyczna nadwrażliwość zębów może być wywołana przez gorące napoje, niskie temperatury, słodkie owoce o wysokiej soczystości, a także kwaśne lub słone pokarmy. Epizody nadwrażliwości trwają zwykle krótko – od 30 do 60 sekund. Jednakże, brak wczesnego leczenia może prowadzić do stopniowego nasilania się i wydłużania bólowych reakcji.

Przyczyny nadwrażliwości zębów:

W zależności od przyczyny rozróżnia się dwa rodzaje nadwrażliwości:

Związane z ubytkami tkanek twardych:

Zniszczenie zębiny przez próchnicę, ścieranie, leczenie przed założeniem uzupełnień protetycznych, przy ubytkach klinowych, erozji szkliwa.

Niezwiązane z ubytkami tkanek twardych:

Występuje jako konsekwencja chorób dziąseł, odsłaniając szyjki zębów, lub rozwija się na tle ogólnych zaburzeń w organizmie.

Oba typy nadwrażliwości mogą rozwijać się z różnych powodów:

• Naruszenie techniki uszczelniania zębów.

• Uszkodzenie zdrowej tkanki podczas zabiegów estetycznych lub leczenia protetycznego.

• Kontuzje zębów.

• Niewłaściwa technologia wybielania, ultradźwiękowe czyszczenie zębów lub wykonywanie tych zabiegów mimo przeciwwskazań.

• Dieta bogata w owoce i soki.

• Wady zgryzu.

• Bruksizm, czyli zwiększone ścieranie zębów.

• Zapalenie tkanek przyzębia.

• Nawyk obgryzania paznokci, nasion, orzechów.

• Zmiany hormonalne w organizmie, prowadzące do zaburzeń metabolicznych i niedoborów wapnia oraz magnezu, co wpływa na osłabienie tkanek twardych zęba.

W zależności od etapu patogenezy, nadwrażliwość zębów może objawiać się różnie. Występują ograniczone i uogólnione typy tego zaburzenia. Ograniczona nadwrażliwość lokalizuje się w obrębie jednego lub kilku zębów, najczęściej dotyczących zębów leczonych pod koronę lub posiadających ubytek klinowy. W przypadku uogólnionej nadwrażliwości, objawy rozprzestrzeniają się na prawie cały rząd zębów, często rozwijając się na tle zapalenia przyzębia, erozji szkliwa i wysokiego ścierania zębów.

Nadwrażliwość zębów stopnie i objawy zębów

 Zęby mogą być nadwrażliwe na różne bodźce, a ich wrażliwość klasyfikuje się na trzy poziomy:

• W pierwszym etapie, zęby reagują głównie na zmiany temperatury. Wrażliwość zębinowa wynosi wtedy od 5 do 8 µA.

• Drugi etap charakteryzuje się dyskomfortem wywołanym nie tylko przez temperaturę, ale również przez bodźce smakowe, jak potrawy kwaśne, słodkie czy słone. Próg czułości zębinowej spada do 3-5 µA.

• W trzecim etapie, ból może wystąpić nawet przy prostym nacisku lub dotyku. W tym przypadku wrażliwość zębinowa osiąga poziom 1,5-3 µA. Nadwrażliwe zęby mogą uczynić nawet standardowe czynności, takie jak szczotkowanie zębów, niezwykle bolesnymi. Może to prowadzić do gromadzenia się płytki nazębnej i twardego osadu, a w konsekwencji do problemów takich jak zapalenie dziąseł czy próchnica.

Diagnostyka nadwrażliwości zębów

Rozpoznanie nadwrażliwości zębów wymaga szczegółowego wywiadu medycznego, uwzględniającego historię objawów, przyjmowane leki oraz przeszłe zabiegi i operacje. Może być konieczne przeprowadzenie:

• Badania krwi, aby wykryć ewentualne niedobory witaminowe lub obecność toksycznych substancji.

• Testów diagnostycznych, jak elektrodiagnostyka, służących do oceny aktywności elektrycznej mięśni i nerwów.

• Badania neurologicznego, sprawdzającego siłę mięśniową i reakcję na bodźce sensoryczne. W ICD-10 nadwrażliwość zębów posiada kod K03.8.

Leczenie nadwrażliwości zębów

Na podstawie diagnozy, dentysta opracowuje indywidualny plan leczenia i profilaktyki, który może zawierać:

• Usuwanie przyczyn nadwrażliwości, np. leczenie próchnicy czy paradontozy, wymianę starych wypełnień czy naprawę wad strukturalnych zębów.

• Remineralizację szkliwa, czyli uzupełnienie brakujących minerałów.

• Stosowanie leków zmniejszających wrażliwość zębów.

• Fizjoterapię, przynoszącą ulgę w przypadkach zaawansowanej nadwrażliwości. U dzieci, często stosuje się metody jak:

• Uszczelnianie mikroporów szkliwa,

• Aplikacja roztworów bogatych w fluor i wapń,

• Laserową korekcję kanalików zębinowych,

• Leczenie próchnicy i innych schorzeń zębów,

• Plastykę dziąseł w przypadku ich cofania.

Zapobieganie nadwrażliwości zębów

Aby zminimalizować ryzyko nadwrażliwości zębów, zaleca się:

• Ograniczenie w diecie produktów szkodzących zębom,

• Dokładne i prawidłowe mycie zębów,

• Płukanie jamy ustnej balsamem

• Regularne sprawdzanie stanu układu trawiennego,

• Wizyty kontrolne u dentysty co 3-6 miesięcy, w celu monitorowania stanu zębów i stosowania się do zaleceń lekarza, w tym leczenia ewentualnych chorób zakaźnych.