Kolposkopia

Kolposkopia polega na badaniu błon śluzowych w dobrym świetle i wielokrotnym powiększeniu za pomocą specjalnego urządzenia (kolposkopu). Kolposkop jest urządzeniem, pozwalającym na dokładne określenie kondycji narządów kobiety, a także na wczesną diagnozę wszelkich zmian w szyjce macicy. Badanie pozwala zidentyfikować ogniska zmian chorobotwórczych, nawet o minimalnych rozmiarach, które nie są widoczne gołym okiem. 

Kolposkopia mogą wykonać wszystkie kobiety i metoda badania jest całkowicie bezpieczna dla zdrowia kobiety. Kolposkopia to badanie ginekologiczne, które jest doskonałą alternatywą dla tradycyjnej cytologii.

Dlaczego warto wykonać kolposkopię

Rak szyjki macicy jest jednym z najczęściej diagnozowanych nowotworów u kobiet. Jest to jednak jedna z najlepiej zbadanych chorób, której rozwojowi można zapobiec. 

Nowotwór złośliwy powstaje w wyniku złośliwości komórek nabłonkowych w ognisku zmian chorobotwórczych. Nowotwór z reguły poprzedzają procesy tła i przedrakowe, które można wykryć za pomocą kolposkopii w połączeniu z badaniem cytologicznym, a czasem histologicznym.

Kolposkopia pozwala ocenić stan nabłonka kanału szyjki macicy, zbadać układ naczyniowy i wykryć zmiany chorobotwórcze o średnicy do 1 mm. W połączeniu z innymi metodami (badanie cytologiczne wymazu, biopsja) kolposkopia pomaga wykryć stan przedrakowy lub nowotwór „in situ” (rak in situ) i szybko go wyleczyć. 

Wskazania do kolposkopii

Kolposkopia jest wskazana dla wszystkich kobiet powyżej 30 roku życia jako główna metoda badań przesiewowych i diagnostycznych. Ponadto kolposkopia jest wskazana do monitorowania szyjki macicy po leczeniu, do badania kobiet w każdym wieku z ryzykiem onkologii. Obecnie lekarze zwykle przeprowadzają kolposkopię w celu przeprowadzenia dogłębnego badania ginekologicznego, zwłaszcza jeśli pacjentka ma dolegliwości.

W celu zapobiegania i wczesnego diagnozowania chorób narządów płciowych zaleca się kobietom coroczne badanie ginekologiczne z kolposkopią. Oprócz rutynowych badań kolposkopię zaleca się w następujących sytuacjach:

• Obecność objawów chorobotwórczych u kobiety (niezwykłe wydzielanie, ból podczas stosunku, ból w podbrzuszu itp.);

• Monitorowanie zmian w błonie śluzowej kanału szyjki macicy (ektopia, leukoplakia itp.);

• Wykrywanie łagodnych nowotworów w okolicy narządów płciowych (brodawczaki, kłykciny);

• Wykrywanie onkogennych szczepów HPV zgodnie z wynikami analiz laboratoryjnych;

• Oznaki atypii zgodnie z wynikami badania onkocytologicznego;

• Monitorowanie skuteczności leczenia chorób kanału szyjki macicy.

Wizytę u ginekologa na kolposkopię lepiej zaplanować na 8-12 dni cyklu (zwykle jest to 3-6 dzień po menstruacji). Manipulację można uzupełnić, biorąc biomateriał do badań laboratoryjnych. Przygotowanie do zabiegu kolposkopii obejmuje następujące czynności:

• Przez 3 dni należy zrezygnować ze stosowania postaci dawkowania wymagających podawania dopochwowego (środki antykoncepcyjne, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne w postaci czopków dopochwowych i maści);

• Nie można używać tamponów;

• W przeddzień i w dniu badania należy wykluczyć seks waginalny;

• W dniu wizyty u lekarza przeprowadzane są standardowe zabiegi higieniczne, natomiast żel/mydło nie powinno dostać się do pochwy (myje się tylko zewnętrzne narządy płciowe);

• Przed konsultacją z ginekologiem zaleca się opróżnienie pęcherza. 

Rozszerzoną kolposkopię wykonuje się za pomocą leków, które mogą plamić bieliznę. Jeśli wybierasz się na wizytę u lekarza, powinnaś zabrać ze sobą podpaski lub bieliznę.

Bezpośrednio przed kolposkopią lekarz przeprowadza wywiad medyczny z pacjentką i wyklucza względne przeciwwskazania (miesiączka, ostre stany zapalne szyjki macicy, niedawny poród lub aborcja, alergie na leki).

Jak wykonuje się kolposkopię?

Kolposkopie przeprowadzane jest w ramach badania ginekologicznego. Kobieta siedzi na fotelu, ginekolog odsłania szyjkę macicy w lusterkach i ustawia kolposkop w pozycji optymalnej do wizualizacji szyjki macicy. Procedura przeprowadzania diagnostyki zależy od rodzaju badania:

• Podstawowa, prosta kolposkopia. Lekarz wizualnie ocenia stan błony śluzowej szyjki macicy.

• Rozszerzona kolposkopia. Po rutynowym badaniu mikroskopowym lekarz leczy błonę śluzową roztworem kwasu octowego (w celu oceny układu naczyniowego) i roztworem jodu (w celu oceny specyficznego zabarwienia zmienionych obszarów).

• Kolposkopia z biopsją. Lekarz pod kontrolą wzroku pobiera fragment błony śluzowej w obszarze zmian chorobowych, który następnie przesyła do analizy histologicznej.

Zgodnie z wynikami kolposkopii lekarz stwierdza normę lub oznaki choroby. Prowadzone są dodatkowe badania w celu wyjaśnienia sytuacji. Zgodnie z wynikami rozszerzonej kolposkopii szyjki macicy lekarz może podejrzewać dysplazję (w dekodowaniu są to objawy, które mogą prowadzić do rozwoju nowotworów złośliwych). Ta sytuacja wymaga dogłębnej diagnozy. 

Kolposkopia ujawnia wiele schorzeń, nawet tych we wczesnym stadium rozwoju i przebiegających bezobjawowo, dając jednocześnie niezwykle dokładne wyniki badania. Urządzenie widzi wszystkie zmiany w błonie śluzowej.

Kolposkopia pozwala zidentyfikować i ocenić nieprawidłowości szyjki macicy:

• Zmiany przedrakowe lub nowotworowe

• Stany zapalne

• Erozję

• Polipy

• Brodawki

• Endometriozę

• Odkształcenie narządów kobiecych

Wykonuje się również kolposkopię w celu monitorowania stanu szyjki macicy po wcześniejszym leczeniu.

Rehabilitacja po kolposkopii

Po kolposkopii konieczne jest noszenie wkładek higienicznych przez około 3 dni, może wystąpić niewielkie krwawienie z powodu uszkodzenia naczyń. Może występować płynny upław o ciemnym lub zielonym kolorze bez zapachu, jest to dopuszczalne.

Po kolposkopii przez 5 dni nie zaleca się stosunku płciowego, irygacji oraz stosowania tamponów, preparatów dopochwowych i środków do higieny intymnej.