Czynniki szkodliwe dla plemników
Tworzenie plemników (spermatogeneza) to „delikatny” proces, który może zostać zakłócony pod wpływem zewnętrznych czynników negatywnych. Tworzenie plemników trwa około 3 miesięcy, więc musisz dużo wcześniej przestrzegać prostych zasad:
-
Regularna aktywność seksualna w celu utrzymania wymiany nasienia.
-
Unikaj przegrzania jąder: nie chodź na gorące kąpiele do sauny, nie bierz gorących kąpieli.
-
Rzuć palenie i alkohol.
Czynniki szkodliwe dla plemników:
1. Węglowodory, z którymi kontakt ma miejsce w wielu zakładach produkcyjnych, lub niektóre zanieczyszczenia powietrza, a zwłaszcza pyły zawieszone, przenoszą cząsteczki związków aktywnych hormonalnie, takich jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Związki te zakłócają w organizmie wydzielanie hormonów, w tym testosteronu, który reguluje proces spermatogenezy (proces powstawania plemników).
2.Promieniowanie elektromagnetyczne (EMR - ang. electromagnetic radiation) według badań wiadomo, że EMR wywołuje stres oksydacyjny i powoduje zakłócenia w mitochondriach plemników i aktywację oksydazy NADH błony komórkowej. Stres oksydacyjny naraża także plemniki na utratę ruchliwości i zdolności łączenia się z komórką jajową.
3. Promieniowanie radioaktywne. Wpływ promieniowania RTG na jakość nasienia zależy od dawki promieniowania i czasu ekspozycji. W czasie częstych prześwietleń RTG powinno się udać do lekarza na konsultację w sprawie jakości plemników. Najczęściej dawka promieniowania nie jest duża i nie ma zasadniczego wpływu na plemniki. Proces dojrzewania plemników trwa 3 miesiące. Jest to maksymalny okres, który można odczekać po wykonaniu prześwietlenia, a przed planowaną ciążą.
4. Przyjmowanie niektórych leków. Najczęściej stosowane grupy leków o potencjalnie ujemnym wpływie na płodność mężczyzny to:
-
Leki stosowane w zakażeniach (np. erytromycyna, gentamycyna, nitrofurantoina, ketokonazol, kotrymoksazol);
-
Leki w chorobach przewodu pokarmowego (np. cymetydyna, sulfasalazyna);
-
Leki w chorobach reumatologicznych (np. kolchicyna, metotreksat);
-
leki przeciwnowotworowe;
-
leki w nadciśnieniu tętniczym i chorobach serca (np. spironolakton);
-
leki hormonalne (np. kortykosteroidy, steroidy anaboliczne, androgeny, estrogeny, medroksyprogesteron, analogi gonadotropin);
-
lek aspiryna (przyjmowana przewlekle);
-
leki przeciwdepresyjne (inhibitory monoaminooksydazy).
Małe dawki leków nie powinny zaszkodzić plemnikom. Jeżeli są przyjmowane przewlekle, ciągle trzeba udać się do lekarza na konsultację.
5. Niektóre substancje chemiczne występujące w produktach codziennego użytku, takich jak plastikowe butelki, metalowe puszki na żywność, detergenty, żywność, zabawki, czy kosmetyki, mogą wpływać na zdrowie reprodukcyjne człowieka. Te substancje chemiczne, określane jako „substancje zaburzające gospodarkę hormonalną”, zakłócają naturalny układ hormonalny organizmu, na przykład blokując produkcję lub działanie testosteronu.
6. Produkty spożywcze. Współczesny przemysł spożywczy wiąże się z masowym użyciem konserwantów i barwników. Trudno uniknąć przedostania się ich do organizmu, ale można to zminimalizować, zwracając uwagę na skład zakupionych produktów.
Niezwykle trudno jest uniknąć uszkodzenia nabłonka plemnikotwórczego jąder, ale zminimalizowanie czynników toksycznych leży w mocy każdego mężczyzny, wystarczy zwrócić uwagę na tę kwestie.
Katalog chorób