Co to jest szybki poród

Wiele kobiet marzy o szybkim, bezbolesnym porodzie. W końcu delikatne ciało dziecka będzie bardzo krótko narażone na stres, a matka nie będzie musiała cierpieć przez długi czas.

Jednak pomimo wszystkich pozornie zalet takiego porodu, każdy położnik-ginekolog w tym przypadku będzie mówił o obecności choroby. Jednak szybki poród nie jest rzadkością w naszych czasach. Poród szybki ma bardzo prędki, burzliwy początek. Zwykle skurcze pojawiają się nagle, ale jednocześnie są bardzo intensywne i dość często się powtarzają. W bardzo krótkim czasie po takich skurczach szyjka macicy otwiera się całkowicie i rozpoczyna się poród. Szybkiemu i szybkiemu porodowi towarzyszą ciągłe skurcze, które prowadzą do nadmiernego pobudzenia kobiety.
Jednocześnie możliwy jest wzrost ciśnienia krwi, aktywności ruchowej itp.
Próby porodu są również bardzo krótkotrwałe: wystarczą tylko 1-2 próby, aby dziecko się urodziło, po czym wychodzi poród. Silnym skurczom może również towarzyszyć brak skoordynowanej pracy macicy, w którym to przypadku szyjka macicy może nie otwierać się nawet przy bardzo dużym natężeniu skurczów.

W przypadku kobiet wielodzietnych szybki poród trwa zaledwie kilka minut. Jest to szczególnie niebezpieczne, ponieważ rodząca kobieta może znajdować się: w transporcie, budynku itp. Jednocześnie dziecko urodzone bez nadzoru lekarza może zostać zarażone, zranione itp.

Ogólnie szybkim porodem nazywa się cykl porodu trwający od 5 do 7 godzin u kobiety rodzącej po raz pierwszy lub od 3 do 5 godzin u kobiety rodzącej ponownie. Szybki poród pierworódki trwa krócej niż 5 godzin, z wcześniejszymi porodami mniej niż 3 godziny. Tak dużą szybkość procesu porodu zapewniają zbyt silne i częste skurcze macicy, znacznie przekraczające naturalny opór tkanek kanału rodnego. W wyniku tego „ciśnienia porodowego” płód jest dosłownie wypchnięty z organizmu matki, nie mając czasu na przystosowanie się do szybko zmieniających się warunków środowiskowych (ciśnienie w jamie macicy, w pochwie i na wyjściu z kanału rodnego znacznie się różni), pozostawiając urazy w kanale rodnym matki.

 

Czynniki ryzyka szybkiego porodu
 

• Częste powtarzające się porody (kobiety wieloródki);

• Szybki przebieg poprzednich porodów;

• Czynnik dziedziczny (dane o szybkich i szybkich porodach najbliższych krewnych rodzącej – matek, babć, ciotek, sióstr);

• Niewydolność cieśniowo-szyjkowa (niepełne zamknięcie ujścia macicy w czasie ciąży, niewystarczające do utrzymania jaja płodowego);

• Ciężki przebieg ciąży późnej zatrucia (stan przedrzucawkowy) ciężarnych (powikłania, często charakteryzujące się podwyższonym ciśnieniem krwi, pojawieniem się obrzęków, obecnością białka w moczu): wysokie wartości ciśnienia krwi niepodlegające leczeniu, znaczne pogorszenie funkcjonowania nerek, wątroby, innych narządów i układów kobiety ciężarnej, znacznego cierpienia płodu;

• Choroby matki, którym towarzyszy utrzymujący się wzrost ciśnienia krwi;

• Choroby matki, którym towarzyszy naruszenie metabolizmu hormonalnego (zwiększona czynność tarczycy, nadnerczy, jajników, przysadki mózgowej);

• Ostre choroby zakaźne matki, którym towarzyszy uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego;

• Choroby psychiczne, stany neuropsychiczne matki (ostra psychoza, histeria, nerwice);

• Inne choroby i stany, które naruszają neurohormonalną regulację aktywności zawodowej lub normalny stosunek siły roboczej do oporu kanału rodnego.

Istnieje kilka opcji przyspieszonego przebiegu porodu.

Można uniknąć rozwoju większości powikłań szybkiego porodu, które są dość groźne zarówno dla matki, jak i dla dziecka.

Spontaniczny szybki poród charakteryzuje się równomiernym przyspieszeniem całego procesu porodu, począwszy od otwarcia szyjki macicy. Przyspieszony przebieg pierwszej i drugiej fazy porodu wiąże się w tym przypadku ze zwiększoną rozciągliwością tkanek kanału rodnego – szyjki macicy, ścian pochwy i tkanek krocza. Główną przyczyną szybkiego przebiegu porodu jest niski opór tkanek kanału rodnego w stosunku do narastającej siły skurczów. Ten wariant szybkiego i szybkiego porodu występuje u kobiet wieloródek, ciężarnych z hiperestrogenizmem (nadmiar żeńskich hormonów odpowiedzialnych za elastyczność tkanek), a także w niewydolności cieśniowo-szyjnej - niecałkowitym zamknięciu kanału szyjki macicy w czasie ciąży. Rozwój spontanicznego szybkiego porodu charakteryzuje się niewystarczająco szybkim wzrostem siły i czasu trwania skurczów: w ciągu pierwszej godziny od początku porodu skurcze stają się częstsze do 2-3 w ciągu 5 minut. Poród w tym scenariuszu trwa z reguły 4-5 godzin bez znacznego uszkodzenia kanału rodnego. Taki przebieg porodu jest bardziej niebezpieczny dla dziecka, zwłaszcza w przypadku wcześniactwa, dużych rozmiarów lub obecności jakiejkolwiek patologii (niedobór tlenu płodu podczas ciąży, zespół opóźnienia wzrostu płodu, niskie zdolności adaptacyjne, wady wrodzone). 
Spastyczna poród. Spastyczność to zaburzenie pracy mięśni, które polega na ich wzmożonym napięciu. Podczas szybkiego i szybkiego przebiegu porodu charakteryzuje się równoczesnym rozwojem nieadekwatnie częstych, długotrwałych i bolesnych skurczów, które w rzeczywistości są pozbawione okresów odpoczynku. Poród rozpoczyna się natychmiast od gwałtownych i długotrwałych skurczów, które występują do 5 lub więcej razy w ciągu 10 minut. Przy takim rozwoju zasobów pracy rodząca od samego początku porodu odczuwa znaczny dyskomfort, zachowuje się niespokojnie, skarży się na silny ból przy skurczach i brak okresów odpoczynku. Zazwyczaj takiemu porodowi towarzyszy przedwczesny odpływ wody (woda jest wylewana przed wystąpieniem skurczów), nudności, wymioty, zwiększone pocenie się, tachykardia (przyspieszenie akcji serca). W tym przypadku szybkość porodu wiąże się ze spastycznymi (ostrymi, niewystarczająco silnymi i bardzo częstymi) skurczami mięśnia macicy, którym towarzyszą znaczne pęknięcia szyjki macicy, ścian pochwy, krocza, a czasami samej macicy. Podczas porodu często dochodzi do niebezpiecznych powikłań, takich jak przedwczesne odklejenie się łożyska, upośledzenie przepływu krwi przez łożysko i krwawienie z macicy. U płodu w wyniku spastycznych bólów porodowych powstają urazy, krwotoki podskórne, krwiaki podgłowowe (krwotoki pod okostną - pokryciem kości czaszki) oraz krwotoki w mózgu. Większość z tych powikłań jest niezwykle niebezpieczna, wiele zagraża życiu matki i płodu. Poród w tym przypadku trwa nie dłużej niż 3 godziny, narodziny dziecka występują w 1-2 próbach, natychmiast po utworzeniu pełnego otwarcia szyjki macicy.

Szybki poród, charakteryzujące się głównie szybkim narodzinami płodu, różnią się od dwóch poprzednich rodzajów przyspieszenia procesu. Główna różnica polega na zaburzonym stosunku czasu trwania pierwszego i drugiego etapu porodu. Przy takim wariancie przebiegu porodu okres ujawnienia się w czasie może nie odbiegać znacząco od porodu normalnego lub może być nieznacznie przyspieszony, a proces wydalenia płodu następuje w ciągu zaledwie kilku minut. Tak szybkie pojawienie się dziecka na świecie po poprzednim normalnym okresie ujawnienia jest częstsze przy porodach przedwczesnych, hipotrofii (niskiej wadze przy normalnej długości) płodu, dużych rozmiarach kości miednicy rodzącej, a także jak w przypadku nieuzasadnionej medycznej rodostymulacji. Przy takim przebiegu okresu napięć u matki dochodzi do poważnych ubytków w tkankach miękkich pochwy i krocza (znaczne rozdarcia, krwiaki). Dla płodu szybki poród jest niebezpieczny dla rozwoju urazów rdzenia kręgowego i mózgu.

Konsekwencje szybkiego porodu

Niestety, w zdecydowanej większości przypadków przyspieszony przebieg porodu prowokuje rozwój ciężkich, niekiedy zagrażających życiu powikłań u matki i płodu.

Dla matki szybki poród jest niebezpieczny dla rozwoju następujących powikłań:

• Urazy tkanek miękkich kanału rodnego (pęknięcia szyjki macicy, ścian i łuków pochwy, krocza), pęknięcie trzonu macicy jest powikłanie, w którym życie rodzącej jest zagrożone z powodu masywnego krwawienia: w tym przypadku poród zawsze kończy się operacją.

• Rozbieżność kości miednicy w okolicy stawu łonowego: powikłaniu towarzyszy silny ból. Leczenie polega na utrzymaniu stałej pozycji leżącej na twardym podłożu do czasu ustąpienia objawów (zwykle 1-1,5 miesiąca).

• Przedwczesne odklejenie się łożyska jest powikłaniem niezwykle niebezpiecznym dla życia matki i płodu, w takim przypadku wykonuje się pilne cesarskie cięcie w celu ratowania życia matki i płodu.

• Naruszenie łożyskowego przepływu krwi z powodu nadaktywności macicy - stan, który wywołuje głód tlenu u płodu (ostre niedotlenienie).

• Naruszenie separacji łożyska w trzecim etapie porodu, zatrzymanie zrazika łożyska, błony w jamie macicy. W takim przypadku w znieczuleniu dożylnym wykonuje się ręczne oddzielenie łożyska lub jego pozostałości.

• Hipotoniczne (spowodowane niską kurczliwością „przemęczoną” przy porodzie macicy) krwawienia w pierwszych 2 godzinach po urodzeniu dziecka. Wraz z rozwojem takiego powikłania podejmuje się środki nadzwyczajne w celu zatrzymania krwawienia: wprowadzenie leków zwiększających kurczliwość macicy (oksytocyna, pituitryna, metyloergometryna), transfuzje wymienne i substytuty krwi. W razie potrzeby przeprowadza się ręczne badanie macicy, które pomaga zmniejszyć jej mięśnie. Najczęstsze powikłania u dziecka w czasie szybkiego i szybkiego porodu: Urazy tkanek miękkich (krwotoki w tkance podskórnej).

• Urazy obojczyka, kości ramiennej: dziecko nie ma czasu na pełny obrót po urodzeniu głowy, a ramiona rodzą się w skośnym rozmiarze.

• Krwiaki głowowe (krwotoki pod okostną kości czaszki).

• Krwotoki wewnątrzorganiczne (wątroba, nerki, nadnercza).

• Naruszenie krążenia mózgowego i śmierć komórek mózgowych w wyniku skurczu naczyń mózgowych lub krwotoku (udar, mikroudar), zwiększonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego, a następnie powodujące zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, w najgorszym przypadku zagrażające życiu lub powodujące kalectwo.

• Uraz kręgosłupa.

• Ostre niedotlenienie (głód tlenowy) płodu podczas porodu jest stanem zagrażającym życiu dziecka. Często przy szybkich próbach dziecko rodzi się w stanie asfiksji, tj. z upośledzoną funkcją oddechową. W takim przypadku noworodek przeprowadza resuscytację.