Ciągły katar u dziecka

Katar, inaczej nieżyt nosa, to stan zapalny błony śluzowej nosa, który może utrudniać oddychanie przez nos u maluchów. Dzieci, zwłaszcza w wieku przedszkolnym, są szczególnie podatne na nawroty tej dolegliwości, które mogą zdarzać się nawet 10 razy w roku. Katar może być nie tylko samodzielną chorobą, ale też objawem innych schorzeń, takich jak grypa, zakażenie adenowirusem, odra czy krztusiec.

Dlaczego przewlekły katar tak często dotyka dzieci. Istnieje kilka powodów częstego występowania nieżytu nosa u najmłodszych, związanych głównie z ich rozwojem fizjologicznym:

• Niedojrzały układ odpornościowy, który nie zawsze skutecznie radzi sobie z atakami wirusów, bakterii czy alergenów.

• Anatomiczna budowa nosa kanały nosowe u dzieci są krótsze i węższe, co sprawia, że nawet niewielkie obrzęki mogą utrudniać oddychanie.

• Dzieci nie potrafią skutecznie wydmuchiwać nosa, przez co patogenne wydzieliny pozostają w nosie, tworząc idealne środowisko dla namnażania się drobnoustrojów.

Nieżyt nosa to reakcja organizmu na obecność patogenów, a czas od zarażenia do pojawienia się pierwszych objawów może wynosić od kilku godzin do kilku dni.

Etapy rozwoju nieżytu nosa, etapy choroby Katar u dzieci zwykle trwa od 7 do 10 dni i można go podzielić na trzy fazy rozwojowe:

Faza podrażnienia trwa kilka godzin, podczas których obserwuje się zwężenie naczyń, suchość w nosie, brak wydzieliny, a także objawy ogólne takie jak dreszcze czy ból głowy.

Etap właściwego kataru trwa 2-3 dni, towarzyszy mu przekrwienie błony śluzowej nosa oraz pojawienie się przezroczystej wydzieliny.

Etap zapalenia bakteryjnego pojawia się około 4-5 dnia choroby, gdy do wydzieliny dołącza flora bakteryjna, co sprawia, że staje się ona gęsta i ropna.

Odpowiednie leczenie pozwala na szybkie wyzdrowienie. Jeśli jednak katar nie ustępuje, mówimy o przewlekłym nieżycie nosa. Przyczyną mogą być anatomiczne cechy nosa, jak skrzywienie przegrody, lub niewłaściwe leczenie. Nieżyt nosa może przybierać postać:

• Ostrą: trwa do dwóch dni i objawia się częstym kichaniem, zatkaniem nosa czy gorączką. Wydzielina początkowo jest wodnista, ale z czasem gęstnieje.

• Przewlekłą: pojawia się, gdy ostrą postać nie została odpowiednio wyleczona. Objawia się przerostem błony śluzowej, ciągłym zatkanie nosa, utratą węchu oraz powstawaniem strupów w nosie.

Rodzaje i przyczyny kataru u dziecka. Katar u dzieci może mieć różne źródła:

• Infekcje wirusowe (stanowiące około 90% przypadków); infekcje bakteryjne (często pojawiające się w dalszym przebiegu); alergie: pyłki, sierść domowych zwierząt, pleśnie; obce ciała w nosie, np. przedmioty, które dziecko wsadziło do nosa; łagodne zmiany w nosie, takie jak polipy czy cysty; nadmierna kuracja lekami zwężającymi naczynia może prowadzić do przewlekłego kataru. Dlatego, bazując na przyczynie, katar można podzielić na:

• Typ zakaźny (wirusowy, bakteryjny); naczyniowy (spowodowany przez czynniki zewnętrzne); alergiczny; traumatyczny; spowodowany nadużyciem leków. Warto podkreślić, że nie ma czegoś takiego jak „zwykły” katar. Tylko specjalista, laryngolog, jest w stanie dokładnie zdiagnozować przyczynę i zasugerować odpowiednią terapię.

Jak leczyć katar u dzieci. Kluczowym celem laryngologa jest ustalenie i zwalczanie głównej przyczyny problemów z oddychaniem przez nos oraz łagodzenie towarzyszących objawów. Metody leczenia zależą od przyczyny. Dla kataru alergicznego u dziecka zalecane są leki przeciwhistaminowe lub miejscowe kortykosteroidy oraz unikanie alergenów. W przypadku kataru wirusowego u dziecka zaleca się leki przeciwwirusowe, immunomodulujące oraz płukanki antyseptyczne dla nosa. Bakteryjne zapalenie nosa jest leczone za pomocą kropli lub sprayów przeciwbakteryjnych i, w razie potrzeby, leków przeciwgorączkowych. Krople zwężające naczynia powinny być stosowane ostrożnie - nie częściej niż 2 razy dziennie i nie dłużej niż 5 dni. Nadużywanie ich może prowadzić do obniżenia lokalnej odporności nosa i zmiany kataru wirusowego w przewlekły. Dodatkowo, w ramach terapii, skuteczne mogą okazać się procedury fizjoterapeutyczne, takie jak inhalacje, naświetlania UV czy terapia UHF. Multiwitaminy oraz spacery na świeżym powietrzu zwiększą odporność i pomogą przywrócić swobodę oddychania przez nos.

Mówiąc o objawach przeziębienia, w tym kataru, ważne jest, by rodzice skupili się na wzmocnieniu odporności dziecka. Oto kilka prostych środków zapobiegawczych:

• Unikaj miejsca o dużym zagęszczeniu ludzi w zimie;

• Naucz dzieci regularnego mycia rąk;

• Dopasowuj ubiór dziecka do warunków pogodowych;

• Zapewnij zbilansowaną dietę dla swojego dziecka;

• Codzienne spacery na świeżym powietrzu;

• Dbaj o odpowiedni mikroklimat w domu;

• Ograniczaj ekspozycję na alergeny i inne szkodliwe substancje.