Ból narządów płciowych u kobiet

Ból w okolicach narządów płciowych u kobiet może być wynikiem chorób ginekologicznych, urazów, nowotworów czy lokalnych infekcji. Niekiedy ma naturę napromieniowującą, będąc obserwowanym przy zmianach w układzie mięśniowo-szkieletowym, dolnych partiach jelit czy drogach moczowych. Przyczynę takiego objawu ustala się na podstawie zgłoszonych dolegliwości, wywiadu, badania ginekologicznego, badań instrumentalnych i laboratoryjnych. W ramach leczenia stosuje się metody medyczne i fizjoterapeutyczne. W razie potrzeby przeprowadza się operacje. Ból narządów płciowych jest zjawiskiem powszechnym, z którym przez życie spotyka się prawie każda kobieta. Może mieć charakter fizjologiczny lub chorobowy. Lekki dyskomfort w dolnej części brzucha trwający 2-3 dni może towarzyszyć owulacji. Wiele kobiet odczuwa dyskomfort, ból czy ciągnięcie w okolicy macicy w pierwszych dniach miesiączki.

Ból zewnętrznych narządów płciowych może wynikać z otarć spowodowanych bielizną, niewygodnej pozycji podczas stosunku czy zbyt częstego współżycia w krótkim czasie. Krótki czas trwania, związek z czynnikami zewnętrznymi i szybkie ustąpienie po wyeliminowaniu prowokujących okoliczności świadczą o fizjologicznym charakterze takiego bólu.

Natomiast ból wskazujący na obecność procesów chorobowych jest ostry i przewlekły. Ostry zespół bólowy intensyfikuje się gwałtownie, często towarzyszy mu stopniowe pogorszenie ogólnego stanu zdrowia, co może wskazywać na rozwijającą się chorobę wymagającą pilnej interwencji medycznej, niekiedy stanowiącą zagrożenie dla życia.

Przewlekły ból ma charakter okresowy, związany z cyklem miesiączkowym lub czynnikami zewnętrznymi (np. hipotermia, kontakt seksualny, aktywność fizyczna). Zazwyczaj jest bolesny lub ciągnący, słaby lub umiarkowanie intensywny. W kontekście procesów przewlekłych czasami obserwuje się ostre ataki bólu.

Czym jest ból w okolicy łonowej dla kobiet. Ból w rejonie łonowym u kobiet jest często związany z problemami dotyczącymi układu mięśniowo-szkieletowego. Zranienia tkanki kostnej i chrzęstnej, a także struktur tkanki miękkiej wokół, mogą mieć charakter zarówno urazowy, jak i nieurazowy. W niektórych sytuacjach te problemy mogą się rozwijać w trakcie ciąży. Dyskomfort występuje zazwyczaj bezpośrednio w obszarze kości łonowej, wzdłuż linii środkowej, na prawo lub na lewo od niej.

Inną potencjalną przyczyną mogą być procesy patologiczne zachodzące w macicy i dolnej części dróg moczowych. W takich przypadkach epicentrum zwykle znajduje się tuż nad stawem łonowym, a ból może promieniować do kości łonowej. Mniej często obserwuje się przekazywanie bólu z macicy do przydatków. Ból u kobiet może być wywołany przez następujące czynniki:

Urazy powypadkowe: stłuczenia macicy, pęknięcia spojenia łonowego, złamania gałęzi kości łonowej. Procesy zapalne o charakterze ropnym, zapalenie szpiku. Nowotwory łagodne i złośliwe: osteoma, chrzęstniak (łac. chondroma), guzy zarodkowe, chrzęstniakomięsaki, przerzuty nowotworowe. Stany związane z ciążą: przewlekłe zapalenie spojenia łonowego, złamania miednicy podczas ciąży z powodu lokalnych zmian gruźlica lub ogólnoustrojowych patologii (osteodystrofia, osteoporoza). Choroby macicy: zapalenie błony śluzowej macicy (ostre, przewlekłe, poporodowe), endometrioza, mięsaki i nowotwory złośliwe macicy. Patologie przydatków: zapalenie jajowodów, zapalenie przydatków, torbiele, ciąża ektopowa. Choroby pęcherza moczowego: ostre i przewlekłe zapalenie pęcherza, gruźlica, kamienie, nowotwory.

Ból warg sromowych jest często wynikiem zakażeń swoistych i nieswoistych. Może też wystąpić na skutek alergii oraz procesów zanikowych. Czynniki sprzyjające takim zmianom u kobiet obejmują zaniedbywanie zasad higieny, używanie nieodpowiednich środków do pielęgnacji, noszenie niewygodnej bielizny, intensywne stosunki seksualne, zażywanie pewnych leków, zaburzenia hormonalne, patologie metaboliczne i skórne. Ból narządów płciowych może być spowodowany przez:

• Procesy zapalne takie jak zapalenie sromu, zapalenie sromu i pochwy, zapalenie krtani.

• Infekcje przenoszone drogą płciową np. rzeżączka, chlamydia, mykoplazmoza, ureaplazmoza, rzęsistkowica, kłykcinkowatość, opryszczka narządów płciowych.

• Choroby niezapalne takie jak krauroza sromu, wulwodynia.

• Inne przyczyny jak zespół przewlekłego bólu miednicy mniejszej, żylaki miednicy małej.

Ból w pochwie Przyczyny bólu w pochwie są bardzo różnorodne. Może on wskazywać na choroby zakaźne swoiste i nieswoiste, urazy, procesy objętościowe, wypadanie narządów wewnętrznych, przetoki, wady wrodzone itp. Często towarzyszy mu patologiczna wydzielina. Ból może nasilać się podczas stosunku płciowego. Ten rodzaj bólu u kobiet występuje w następujących przypadkach:

• Urazy takie jak pęknięcia, nacięcia, ciała obce.

• Zapalenie pochwy np. kandydoza, gardnereloza, specyficzne infekcje.

• Procesy objętościowe nowotwory łagodne, nowotwory złośliwe i mięsaki pochwy, czasem duże torbiele przewodu Gartnera lub pochwy.

• Wypadanie narządów płciowych np. wypadanie pochwy lub macicy.

• Przetoki moczowo-pochwowe, pęcherzowo-pochwowe, odbytniczo-pochwowe.

• Hematocolpos zarośnięcie pochwy lub błony dziewiczej.

Dyspareunia to zespół bólowy związany ze stosunkiem seksualnym, który pojawia się przed, po lub podczas stosunku i może się różnić intensywnością i charakterem nieprzyjemnych doznań. Czasami objaw jest określany u kobiet z endometriozą. Rzadziej napromieniowanie pochwy obserwuje się w chorobach proktologicznych i urologicznych.

Ból w obszarze krocza

Z powodu bliskości narządów płciowych, odbytu i dolnych dróg moczowych, różne czynniki mogą być przyczyną bólu w kroczu u kobiet. Te mogą obejmować choroby dermatologiczne czy przepukliny. Ból może być ostry lub przewlekły, głęboki lub powierzchowny, w zależności od charakteru problemu. Przyczyny bólu w kroczu obejmują:

Zaburzenia ginekologiczne: zapalenie sromu, zapalenie sromu i pochwy, wulwodynia, zapalenie szyjki macicy, endometrioza szyjki macicy. Czasem ból może promieniować do krocza z powodu problemów z macicą i jajnikami. Urazy: pęknięcia krocza i pochwy podczas porodu, urazy powstałe na skutek przemocy seksualnej, urazy domowe narządów płciowych u dziewcząt. Ciąża: w późniejszych stadiach (z uciskiem na miękkie tkanki główki płodu), po porodzie, szczególnie po porodach komplikowanych, pęknięciach, szyciu. Choroby proktologiczne: ból odbytu, zapalenie odbytnicy, szczelina odbytu, zakrzepica hemoroidów. Inne przyczyny: przepuklina, zmiany w dolnych drogach moczowych, czyraki na skórze krocza.

Ból w pachwinie

Ból w pachwinie u kobiet może być związany nie tylko z problemami narządów płciowych. W tym obszarze często występują infekcje skóry. Tu także znajdują się regionalne węzły chłonne, do których mogą przenikać czynniki zakaźne zarówno z narządów płciowych, jak i z innych obszarów. Ból może również promieniować z sąsiednich stref. Przyczyny bólu w pachwinie obejmują:

Choroby skóry: zapalenie mieszków włosowych, czyrak, ropień.

Przepukliny: pachwinowe, udowe, nawrotowe, uduszone.

Powiększenie węzłów chłonnych pachwinowych: rzeżączka, opryszczka narządów płciowych, rzadziej inne choroby przenoszone drogą płciową, niespecyficzne zapalenie węzłów chłonnych z miejscowymi procesami ropnymi w stopach, nogach i udach, zakrzepowe zapalenie żył.

Choroby ginekologiczne: zrosty pooperacyjne, promieniowanie z uszkodzeniem macicy, jajników i jajowodów.

Choroby przewodu pokarmowego:  przewlekłe zaparcia, zapalenie wyrostka robaczkowego , zapalenie esicy, rak jelita grubego.

Problemy ortopedyczne i traumatologiczne: skręcenie, choroba zwyrodnieniowa stawów , złamanie biodra.

Ból obustronny jest bardziej typowy dla chorób przenoszonych drogą płciową i chorób ginekologicznych. W przypadku zapalenia wyrostka robaczkowego objaw jest wykrywany po prawej stronie, z udziałem esicy - po lewej stronie. W innych przypadkach ból może być zlokalizowany z dowolnej strony.

Diagnozowanie bólu narządów płciowych wymaga konsultacji lekarza ginekologa. Kobiety z chorobą poza narządową są kierowane na konsultację do proktologa, urologa lub dermatologa. Podczas badania lekarz wyjaśnia pacjentce czas i okoliczności pojawienia się bólu. Oceni charakter bólu, czas trwania, intensywność oraz związek z różnymi czynnikami zewnętrznymi (takimi jak zimno, stres, kontakty seksualne) i wewnętrznymi (związane z fazą cyklu menstruacyjnego).

Podczas ogólnego badania pacjentki, lekarz zwraca uwagę na obecność przepuklin, ropni i innych zmian. W przypadku podejrzenia urazu struktur kostnych, ocenia się stabilność pierścienia miednicy, sprawdza obecność zewnętrznych deformacji, siniaków oraz ewentualne skrzywienie kończyn. Jeśli podejrzewa się choroby odbytu i odbytnicy, kobieta poddawana jest badaniu proktologicznemu w celu wykrycia przetok, pęknięć, hemoroidów oraz oznak zapalenia odbytnicy. Plan badania obejmuje następujące procedury diagnostyczne:

• Badanie ginekologiczne: Pozwala potwierdzić obecność urazów, stanów zapalnych, wypadania narządów płciowych, przetok, zmian objętościowych oraz anomalii rozwojowych. Lekarz bada zewnętrzne narządy płciowe, pochwę i szyjkę macicy za pomocą specjalnych narzędzi oraz przeprowadza badanie oburęczne. W zależności od potrzeb może wykonać badanie odbytniczo-pochwowe, nakłuć tylną ścianę pochwy, sondować jamę macicy oraz przeprowadzić specjalistyczne badania.

• Ultrasonografia: W przypadku kobiet przepisuje się ultrasonografię przezbrzuszną, przezpochwową lub kombinowaną. Ta technika pozwala wykryć zmiany patologiczne w narządach płciowych wewnętrznych oraz ocenić stan struktur podtrzymujących. Przy chorobach proktologicznych wykonuje się również ultrasonografię odbytnicy, a przy patologiach urologicznych - pęcherza moczowego lub cewki moczowej, a przy przepuklinach - przepukliny. W przypadku zapaleń spojenia łonowego stosuje się ultrasonografię spojenia łonowego.

• Metody obrazowania radiologicznego: W przypadku urazów urazowych wskazane jest wykonywanie zdjęć kości i chrząstek, w celu diagnozowania zapalenia kości i szpiku, radiografię miednicy lub szyjki kości udowej. Jeśli pacjentka jest w ciąży, badanie radiologiczne jest przeprowadzane zgodnie z indywidualnymi wskazaniami. Zdjęcia spojenia łonowego wykonuje się po porodzie u pacjentek z podejrzeniem zapalenia spojenia łonowego. W przypadku chorób macicy i przydatków, czasami zalecana jest histerosalpingografia, a w przypadku schorzeń przewodu pokarmowego - irygoskopia lub proktografia. Histerosalpingografia to badanie rentgenowskie macicy i jajowodów, polegające na robieniu zdjęć po podaniu kontrastu. Dla chorób urologicznych stosuje się uretrografię, cystografię.

• Techniki endoskopowe: W celu ustalenia przyczyny bólu narządów płciowych można zalecić przeprowadzenie histeroskopii, kolonoskopii, sigmoidoskopii, ureteroskopii, cystouretroskopii. W przypadku podejrzenia nagłej patologii wymagającej pilnej interwencji chirurgicznej, takiej jak ostre zapalenie wyrostka robaczkowego lub ciąża pozamaciczna, czasami konieczne jest wykonanie diagnostycznej laparoskopii.

• Testy laboratoryjne: Standardowy program badań obejmuje mikroskopię rozmazową, morfologię krwi oraz badanie moczu. W przypadku wykrycia oznak procesu zakaźno-zapalnego, zaleca się przeprowadzenie badania mikrobiologicznego w celu identyfikacji patogenu, a także zastosowanie technik takich jak PCR, ELISA lub RIF w celu wykluczenia określonych infekcji. W przypadku podejrzenia guzów przeprowadza się analizę morfologiczną wycinków biopsji.

Ból narządów płciowych u kobiet leczenie

Wybór metody leczenia jest zawsze dostosowywany do konkretnego powodu bólu narządów płciowych. Przy podejściu do terapii zastosowanie mogą znaleźć zarówno różne leki, jak i metody niefarmakologiczne:

Leki przeciwbólowe. Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) i niemających właściwości narkotycznych analgetyków jest możliwe dopiero po postawieniu diagnozy, szczególnie w przypadku stanów ostrych. Leki niewłaściwe mogą zakłócić obraz kliniczny choroby i utrudnić przeprowadzenie badań diagnostycznych. Leki przeciwdrobnoustrojowe. Niespecyficzne infekcje na wczesnym etapie są powodem do zastosowania antybiotyków o szerokim spektrum działania. Jeżeli efektywność jest niewystarczająca, lek jest zmieniany zgodnie z wynikami badań mikrobiologicznych. W przypadku kandydozy konieczne są leki przeciwgrzybicze. Choroby przenoszone drogą płciową mogą wymagać antybiotyków, leków przeciwpierwotniakowych lub przeciwwirusowych. Dodatkowe środki. Plan leczenia może zawierać terapię hormonalną, leki przeciwskurczowe, moczopędne, leki przeciwpłytkowe, przeciwutleniacze, kompleksy witaminowe, leki poprawiające miejscowe krążenie krwi, leki o działaniu uspokajającym, korektory wegetatywne. Możliwe jest zastosowanie czopków doodbytniczych. W przypadku zespołu ARS, CPPS stosuje się blokady terapeutyczne. Procedury fizjoterapeutyczne. W terapii dolegliwości towarzyszących bólom narządów płciowych stosuje się prysznice krocza, magnetoterapię, laseroterapię, terapię diadynamiczną, ultradźwięki, elektroforezę leków. Po urazach rekomendowane są zabiegi ortopedyczne, masaże, terapia ruchowa.

Chirurgia W przypadku bólu narządów płciowych u kobiet przeprowadza się następujące operacje:

Zranienia układu kostno-stawowego: osteosynteza miednicy lub szyjki kości udowej w przypadku złamań; usunięcie łagodnych nowotworów; resekcja kości łonowej lub kości miednicy przy złośliwych nowotworach; sekwestrektomia w przypadku zapalenia kości i szpiku. Urazy narządów płciowych: ekstrakcja ciał obcych, szycie pęknięć pochwy. Zaburzenia zewnętrznych narządów płciowych: drenaż ropni, usunięcie torbieli, marsupializacja przy zapaleniu Bartholina; denervacja, ablacja laserowa lub resekcja sromu w kraurozie sromu; elektrokoagulacja, usuwanie laserowe lub radiowe brodawek narządów płciowych. Choroby narządów wewnętrznych: tubotomia lub tubektomia w przypadku ciąży ektopowej; laparoskopowa koagulacja endometriozy; resekcja, usunięcie jajników w przypadku guzów jajnika; histerektomia, klasyczna lub rozszerzona panhisterektomia z powodu raka. Wypadanie przetoki: usunięcie przetok, plastyka zwieraczy, plastyka pochwy, kolporafia, kolpokleiza. Choroby urologiczne: resekcja pęcherza moczowego, nefrektomia w przypadku nowotworów. Choroby proktologiczne: incyzja zapalenia przyzębia; usunięcie szczelin odbytu; ewakuacja zakrzepniętych węzłów chłonnych, podwiązanie lateksowe, skleroterapia, usuwanie laserowe, hemoroidektomia w przypadku hemoroidów. Przepukliny i choroby przewodu pokarmowego: plastyka przepukliny, adhezjoliza, usuwanie niedrożności jelit.